નવી દિલ્હી/માલે35 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
માલદીવના ચીન તરફી રાષ્ટ્રપતિ મોહમ્મદ મુઈઝ્ઝુએ ભારતીય સૈનિકોને પાછા બોલાવવા માટે 15 માર્ચ, 2024ની ડેડલાઈન આપી છે. (ફાઈલ)
માલદીવમાં હાજર ભારતીય સૈનિકોને બહાર કાઢવાના મુદ્દા પર ભારત અને માલદીવ વચ્ચેની વાતચીતનો બીજો રાઉન્ડ શુક્રવારે નવી દિલ્હીમાં થયો હતો. સમાચાર એજન્સી પીટીઆઈએ માલદીવના વિદેશ મંત્રાલયને ટાંકીને કહ્યું કે – માલદીવમાં હાજર તમામ ભારતીય સૈનિકો 10 મે, 2024 સુધીમાં ભારત પરત ફરશે. તેનો પ્રથમ તબક્કો 10 માર્ચ સુધીમાં પૂર્ણ થશે.
માલદીવના વિદેશ મંત્રાલયના નિવેદનના થોડા કલાકો પહેલા ભારતીય વિદેશ મંત્રાલયે કહ્યું- બંને દેશો સહમત થયા કે આ મુદ્દાનો ઉકેલ સાથે મળીને શોધી કાઢવામાં આવશે. મંત્રણાનો ત્રીજો રાઉન્ડ માલદીવની રાજધાની માલેમાં યોજાશે. તેની તારીખ હજુ નક્કી કરવામાં આવી નથી.
માલદીવમાં 80 ભારતીય સૈનિકો હાજર છે. તેઓ ત્યાં લશ્કરને બિન-લશ્કરી કામગીરીમાં મદદ કરે છે. માલદીવના ચીન તરફી રાષ્ટ્રપતિ મોહમ્મદ મુઈઝ્ઝુ ઈચ્છે છે કે ભારત તેમના દેશમાંથી પોતાના સૈનિકો હટાવે. આ માટે તેણે 15 માર્ચ 2024ની સમયમર્યાદા આપી છે.
માલદીવમાં 3 ઉડ્ડયન પ્લેટફોર્મ
- માલદીવના વિદેશ મંત્રાલય અનુસાર – અમારા દેશમાં ભારત પાસે ત્રણ એવિએશન પ્લેટફોર્મ છે. આમાંથી એક પર હાજર સૈનિકો 10 માર્ચ સુધીમાં ભારત પરત ફરશે. આ પછી, વધુ બે પ્લેટફોર્મ પર હાજર ભારતીય સૈનિકો 10 મે સુધીમાં તેમના દેશમાં જશે.
- શુક્રવારે બેઠક બાદ ભારતીય વિદેશ મંત્રાલયે મોડી રાત્રે એક નિવેદન જાહેર કર્યું હતું. કહ્યું- બંને દેશો આ મુદ્દાને ઉકેલવા માટે સાથે મળીને કામ કરવા માટે સંમત થયા છે. આ અંતર્ગત માલદીવમાં ભારતીય હેલિકોપ્ટર અને એરક્રાફ્ટ ત્યાંના લોકોને માનવતાવાદી સહાય અને મેડિકલ ઈમરજન્સીમાં મદદ કરતા રહે તેવી વ્યવસ્થા જાળવી રાખવાના પ્રયાસો કરવામાં આવશે.
- નિવેદન અનુસાર, બેઠકમાં સામેલ ઉચ્ચ સ્તરીય કોર જૂથની ત્રીજી બેઠક માલેમાં યોજાય તે અંગે પણ સહમતિ સધાઈ હતી. આ માટે બંને દેશ સાથે મળીને તારીખ નક્કી કરશે. નવી દિલ્હીમાં આયોજિત બેઠકમાં બંને દેશો વચ્ચે સહકારના ઘણા મુદ્દાઓ પર પણ ચર્ચા કરવામાં આવી હતી. આમાં તે પ્રોજેક્ટ્સ સામેલ છે જે ભારત સરકાર માલદીવના લોકો માટે ચલાવી રહી છે.
ડિસેમ્બર 2023માં દુબઈમાં ક્લાઈમેટ સમિટ દરમિયાન વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને માલદીવના રાષ્ટ્રપતિ મોહમ્મદ મુઈઝ્ઝુ વચ્ચે વાટાઘાટો થઈ હતી.
સંવાદ માટે મુખ્ય જૂથ
- બંને દેશોએ ભારતીય સૈનિકો પાછા ખેંચવાના મુદ્દાને ઉકેલવા માટે કોર ગ્રૂપની રચના કરી છે. સમાચાર એજન્સી પીટીઆઈએ સૂત્રોને ટાંકીને અહેવાલ આપ્યો છે કે આ મુદ્દા પર વાતચીતનો પ્રથમ રાઉન્ડ બે અઠવાડિયા પહેલા માલદીવની રાજધાની માલેમાં યોજાયો હતો. ત્યારે કોઈ ઉકેલ મળ્યો ન હતો. મંત્રણાનો બીજો રાઉન્ડ દિલ્હીમાં થયો હતો. ત્રીજો રાઉન્ડ માલેમાં યોજાશે.
- સૂત્રોએ કહ્યું- બંને દેશ એવો ઉકેલ શોધવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે જે બંને પક્ષોને સ્વીકાર્ય હોય. ડિસેમ્બર 2023માં દુબઈમાં ક્લાઈમેટ સમિટ દરમિયાન વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી અને માલદીવના રાષ્ટ્રપતિ મોહમ્મદ મુઈઝ્ઝુ વચ્ચે વાટાઘાટો થઈ હતી. ત્યારપછી એવું નક્કી કરવામાં આવ્યું હતું કે માલદીવમાંથી ભારતીય સૈનિકો પાછા ખેંચવાના મુદ્દાને ઉકેલવા માટે એક કોર ગ્રૂપની રચના કરવામાં આવશે.
- મુઈઝ્ઝુએ ગયા વર્ષે ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન માલદીવમાં ભારતીય સૈનિકોની હાજરીનો મુદ્દો ઉઠાવ્યો હતો અને તેમને પાછા ખેંચવાની માંગ કરી હતી. આ માટે તેણે ઈન્ડિયા આઉટ અભિયાન શરૂ કર્યું હતું.
માલદીવમાં 80 ભારતીય સૈનિકો
માલદીવમાં લગભગ 80 ભારતીય સૈનિકો છે. તે બે હેલિકોપ્ટર અને એક એરક્રાફ્ટનું સંચાલન સંભાળે છે. સામાન્ય રીતે તેનો ઉપયોગ બચાવ અથવા સરકારી કામોમાં થાય છે. મુઈઝ્ઝુ નવેમ્બર 2023માં રાષ્ટ્રપતિ બન્યા હતા અને ત્યારથી બંને દેશોના સંબંધોમાં તણાવ છે.
45 વર્ષના મુઈઝ્ઝુએ ચૂંટણીમાં ભારત તરફી ઉમેદવાર મોહમ્મદ સોલિહને હરાવ્યા હતા. મુઇજ્જુ તેમની પ્રથમ રાજ્ય મુલાકાતે ચીન ગયા હતા. આ પહેલા માલદીવના દરેક રાષ્ટ્રપતિ પહેલીવાર ભારતની મુલાકાત લેતા હતા.
મુઈઝ્ઝુએ કહ્યું હતું- માલદીવમાં સેનાની હાજરી આપણી લોકતાંત્રિક સ્વતંત્રતાનું અપમાન છે.
- ગયા મહિને મુઈઝ્ઝુએ કહ્યું હતું કે જો ભારત તેની સેના નહીં પાછી ખેંચે તો તે માલદીવના લોકોની લોકતાંત્રિક સ્વતંત્રતાનું અપમાન હશે. આનાથી માલદીવમાં લોકશાહીનું ભવિષ્ય જોખમાશે. મીડિયા હાઉસ ટાઈમ્સ ઓફ ઈન્ડિયાને આપેલા ઈન્ટરવ્યુમાં રાષ્ટ્રપતિ મુઈઝ્ઝુએ ભારત સાથે સંરક્ષણ સહયોગ વધારવાની ઈચ્છા વ્યક્ત કરી હતી.
- તેમણે કહ્યું હતું કે તે પરસ્પર સન્માન અને વિશ્વાસ પર આધારિત છે. મુઈઝ્ઝુએ વિશ્વાસ વ્યક્ત કર્યો કે માલદીવમાં ભારતની સૈન્ય હાજરીનો મુદ્દો વાતચીત દ્વારા ઉકેલી શકાય છે. તેમણે કહ્યું કે સંસદની પરવાનગી વિના દેશમાં બીજા દેશની સેનાની હાજરી બંધારણની વિરુદ્ધ છે.
- માલદીવના વિકાસ અને પ્રાદેશિક સુરક્ષા અને ઈન્ડિયા ફર્સ્ટ પોલિસીમાં ભારતની ભૂમિકા અંગે રાષ્ટ્રપતિ મુઈઝ્ઝુએ કહ્યું હતું કે ભારત અમારો સૌથી નજીકનો પાડોશી છે. તે અમારા ખાસ મિત્રોમાંથી એક છે. ઐતિહાસિક રીતે બંને દેશો વચ્ચે ઘણી સમાનતાઓ રહી છે. વેપાર, પર્યટન અને વાણિજ્ય જેવા ક્ષેત્રોમાં અમારા સંબંધો ઝડપથી આગળ વધી રહ્યા છે. 2023માં ભારતમાંથી માલદીવમાં સૌથી વધુ પ્રવાસીઓ આવ્યા હતા.
- જ્યારે આંતરરાષ્ટ્રીય મીડિયામાં ચીન તરફી કહેવાતા માલદીવના રાષ્ટ્રપતિએ કહ્યું હતું – અમે કોઈ દેશના સમર્થક નથી કે તેની વિરુદ્ધ વિદ્રોહમાં નથી. મારી સરકાર માત્ર માલદીવના લોકોના પક્ષમાં છે. માલદીવના લોકોના પક્ષમાં જે પણ નીતિઓ હશે, અમે તેનો અમલ કરીશું. અમારો ઉદ્દેશ્ય દેશની આર્થિક સ્થિતિમાં વધુ સુધારો કરવાનો છે, જેથી અમે હિંદ મહાસાગરમાં શાંતિ અને સ્થિરતા જાળવવામાં વધુ સારી ભૂમિકા ભજવી શકીએ.
