19 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
“ભારતમાં મુસ્લિમોનો નરસંહાર થયો છે. વિશ્વભરના મુસ્લિમો આ સમયે શોકમાં ગરકાવ છે. ભારત સરકારે કટ્ટર હિંદુઓ સામે કડક કાર્યવાહી કરવી જોઈએ. સરકારે મુસ્લિમોનો નરસંહાર બંધ કરવો પડશે, નહીં તો ઇસ્લામિક જગત તેમનો સાથ છોડી દેશે.”
ઈરાનના સુપ્રીમ લીડર આયાતુલ્લા અલી ખામેનીએ 2020ના દિલ્હી રમખાણો બાદ આ નિવેદન આપ્યું હતું. આ પહેલા ખામેનીએ પણ કાશ્મીર મુદ્દે ઘણી વખત વિવાદાસ્પદ નિવેદનો આપ્યા હતા. 2017માં ખામેનીએ કાશ્મીરની તુલના ગાઝા, યમન અને બહેરીન સાથે કરી હતી.
જમ્મુ-કાશ્મીરમાંથી કલમ 370 હટાવવાના થોડા દિવસો બાદ 5 ઓગસ્ટ, 2019ના રોજ, ખામેનીએ સોશિયલ મીડિયા પર લખ્યું હતું – “અમે કાશ્મીરમાં મુસ્લિમોની સ્થિતિને લઈને ચિંતિત છીએ. ભારત સાથે અમારા સારા સંબંધો છે. આવી સ્થિતિમાં અમને આશા છે કે ભારત કાશ્મીરમાં મુસ્લિમો પર થતા અત્યાચારને રોકવા માટે જરૂરી પગલાં લેશે. ખામેનીએ આ ટ્વીટ લાંબા સમય સુધી પોતાના એકાઉન્ટમાં ટોપ પર રાખ્યું હતું.
આ તસવીર 1980ની છે, જ્યારે ખામેની પહેલીવાર કાશ્મીરની મુલાકાતે આવ્યા હતા. આ દરમિયાન તેમણે સુન્ની મસ્જિદમાં ભાષણ પણ આપ્યું હતું.
ઈરાનમાં આજે સંસદીય ગૃહ અને એસેમ્બલી ઓફ એક્સપર્ટ માટે ચૂંટણી છે. આ એસેમ્બલી છે જે સર્વોચ્ચ નેતાની પસંદગી કરે છે. 35 વર્ષથી ઈરાનના સર્વોચ્ચ નેતા પોતાના ફતવાઓ અને નિવેદનોને કારણે વારંવાર હેડલાઈન્સમાં રહે છે. વાંચો આવી જ કેટલાક વિવાદાસ્પદ કિસ્સા…
1989 માં, ખામેનીએ કહ્યું- “હું સર્વોચ્ચ નેતા બનવા માટે યોગ્ય નથી”, તે 35 વર્ષથી આ પદ પર છે
ઈરાનમાં 1979માં આયાતુલ્લા ખોમેનીના નેતૃત્વમાં ઈસ્લામિક ક્રાંતિ થઈ હતી. ખોમેની દેશના પ્રથમ સર્વોચ્ચ નેતા હતા. 1989માં તેના મૃત્યુ બાદ ઈરાન સામે સૌથી મોટો પડકાર આ પદ ભરવાનો હતો. આવી સ્થિતિમાં, એસેમ્બલી ઓફ એક્સપર્ટે ખામેનીનું નામ સૂચવ્યું હતું.
ત્યારબાદ ગૃહની કાર્યવાહીમાં તેમણે કહ્યું હતું – “આપણે આવા ઈસ્લામિક સમાજ માટે લોહીના આંસુ વહાવવા જોઈએ, જ્યાં મારા જેવા વ્યક્તિને ઈરાનનો સર્વોચ્ચ નેતા બનાવવાની વાત થઈ રહી છે. હું તેને લાયક નથી. બંધારણ અને મઝહબ મુજબ પણ મારા આદેશનું પાલન કરવામાં આવશે નહીં. હું આ પદ સ્વીકારી શકતો નથી.”
તેમના ઇનકાર છતાં, એસેમ્બલીએ ખામેનીને સર્વોચ્ચ નેતા બનાવ્યા. તેમને આ પદ થોડા સમય માટે મળ્યું હતું, પરંતુ આજે 35 વર્ષ પછી પણ ખામેની ઈરાનના સર્વોચ્ચ નેતા છે.
આ ફૂટેજ 1989ના છે, જ્યારે ખામેનીએ એસેમ્બલી ઓફ એક્સપર્ટ સામે સુપ્રીમ લીડરના પદ માટે પોતાને અયોગ્ય જણાવ્યા હતા.
ખામેનીનો દાવો- પયગંબર મોહમ્મદનો દુત
વર્ષ 2020માં ઈરાની જનરલ કાસિમ સુલેમાની બગદાદમાં અમેરિકા અને ઇઝરાયલ દ્વારા મિસાઈલ હુમલામાં માર્યા ગયા હતા. આ પછી સુપ્રીમ લીડર ખામેનીએ સુલેમાનીના પરિવાર સાથે વાત કરતા એક ઘટના સંભળાવી હતી.
ઈરાન ઈન્ટરનેશનલ અનુસાર, તેમણે કહ્યું હતું – “લગભગ 20 વર્ષ પહેલા, હું સેનાના અધિકારીઓ સાથે વાત કરી રહ્યો હતો. પછી અચાનક મેં ઉપદેશ આપવાનું શરૂ કર્યું. તે દિવસે, અલ્લાહે પોતે મારા દ્વારા વાત કરી રહ્યા હતા. તે જીભ મારી હતી, પરંતુ શબ્દો તેમના હતા. તે ખૂબ જ ખાસ ક્ષણ હતી અને તેની અસર પણ એટલી જ વધુ હતી.”
આ પહેલા પણ વર્ષ 2010માં ખામેનીએ પોતાને આધ્યાત્મિક ગુરુ ગણાવતો ફતવો બહાર પાડ્યો હતો. વોઈસ ઓફ અમેરિકા અનુસાર, ખામેનીએ દાવો કર્યો હતો કે તેઓ પયગંબર મોહમ્મદના દુત અને ધરતી પરના શિયાઓના 12મા ઈમામ છે. શિષ્યોએ તેમના આદેશોનું પાલન કરવું જોઈએ.
ખામેનીએ સલમાન રશ્દીના પુસ્તક સામે વાંધો ઉઠાવ્યો હતો
પ્રખ્યાત લેખક સલમાન રશ્દીએ 34 વર્ષ પહેલા એટલે કે 1988માં તેમનું વિવાદાસ્પદ પુસ્તક ‘સેટેનિક વર્સેસ’ લખ્યું હતું. એવું કહેવાય છે કે આ પુસ્તક પયગંબર મોહમ્મદના જીવનથી પ્રેરિત હતું. હિન્દીમાં ‘સેટેનિક વર્સીસ’ નો અર્થ ‘શૈતાની આયતે’ છે. આ પુસ્તકના નામ પર જ મુસ્લિમ ધર્મના લોકોએ વાંધો ઉઠાવ્યો હતો.
આ પુસ્તક પર પ્રતિબંધ મૂકનાર ભારત પહેલો દેશ હતો. આ પછી ઈરાનના તત્કાલિન સર્વોચ્ચ નેતા આયાતુલ્લા ખામેનીએ આ પુસ્તકને ઈસ્લામ ધર્મનું અપમાન ગણાવ્યું હતું. તેમણે 1989માં રશ્દી વિરુદ્ધ ફતવો બહાર પાડ્યો હતો.
રશ્દી આગામી 10 વર્ષ સુધી બ્રિટનમાં છુપાઈને રહ્યા હતા. 1998 માં, બ્રિટન સાથેના કરારના ભાગ રૂપે, ઈરાન સરકારે જાહેરમાં જણાવ્યું કે તે હવે સલમાનના મૃત્યુને સમર્થન આપતી નથી. જો કે, વર્ષો પછી 2019માં સુપ્રીમ લીડર આયાતુલ્લાહ ખામેનીએ એક ટ્વિટ કર્યું.
જેમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે, “રશ્દી વિરુદ્ધ જારી કરાયેલો ફતવો નક્કર છે. તેને બદલી શકાય નહીં.” આ પોસ્ટ દ્વારા ખામેનીએ ફરી એકવાર રશ્દીની હત્યાની માંગ કરી છે. આ તે પોસ્ટ હતી, જેના પછી સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ X પર ખામેનીનું એકાઉન્ટ બંધ કરી દેવામાં આવ્યું હતું.
આ તસવીર ફેબ્રુઆરી 2019ની છે, જ્યારે આયાતુલ્લા ખામેનીએ રશ્દી વિરુદ્ધ જારી કરાયેલા ફતવાને યોગ્ય ઠેરવ્યો હતો.
ઈરાનમાં ટાઈ પહેરવા, સંગીત સાંભળવા અને AI વિરુદ્ધ ફતવો
ઈરાનમાં 1979માં ઈસ્લામિક ક્રાંતિના થોડા સમય બાદ, મહિલાઓ માટે હિજાબ પહેરવાનું ફરજિયાત બનાવવામાં આવ્યું હતું. તેનો અમલ કરવા માટે ઈરાનમાં મોરાલિટી પોલીસની પણ રચના કરવામાં આવી હતી. ડ્રેસ કોડ મુજબ ઈરાનમાં મહિલાઓએ પોતાના વાળ ઢાંકીને રાખવા પડે છે. તેમજ તેઓએ ખુલતા કપડા પહેરવા પડે છે.
સર્વોચ્ચ નેતા અલી ખામેનીના જણાવ્યા અનુસાર, “ધાર્મિક અને રાજકીય સ્તરે હિજાબ ન પહેરવું પ્રતિબંધિત છે. મહિલાઓએ તેમના હિજાબ પર વિશેષ ધ્યાન આપવું જોઈએ. તે તેમની ફરજ અને ઓળખ છે. હિજાબ મહિલાઓને સ્વતંત્રતા આપે છે. તે તેમને વધુ મૂલ્યવાન બનાવે છે.” હિજાબ લાગુ કરવા માટે ઇસ્લામના આભારી બનો.”
બીજી તરફ ઈરાનમાં ટાઈ પહેરવી પણ શરિયા કાયદાની વિરુદ્ધ માનવામાં આવે છે. સુપ્રીમ લીડર દ્વારા આ અંગે ફતવો પણ બહાર પાડવામાં આવ્યો છે. આ મુજબ, ટાઇ એ બિન-મુસ્લિમ વસ્ત્રો છે અને તેને પહેરવું એ પશ્ચિમી સંસ્કૃતિનો પ્રચાર છે. આ ઉપરાંત, હોસ્પિટલોમાં કામ કરતા ડોકટરો અને નર્સો દ્વારા વધુ પડતા મેક-અપ સામે પણ ફતવો અમલમાં છે.
આ સિવાય ઈરાનમાં સંગીત પર પણ પ્રતિબંધ છે. ખામેનીના જણાવ્યા અનુસાર, “સંગીત ઈસ્લામિક રિપબ્લિકના મૂલ્યો સાથે મેળ ખાતું નથી. તેનો દેશમાં ઉપયોગ થવો જોઈએ નહીં. સંગીત હલાલ હોવા છતાં તેને શીખવવું કે તેનો પ્રચાર કરવો તે ઈસ્લામિક દેશના મૂલ્યોની વિરુદ્ધ છે.”
ગયા વર્ષે ઈરાનમાં સર્વોચ્ચ નેતાએ પણ AI વિરુદ્ધ ફતવો બહાર પાડ્યો હતો. આમાં AIને શેતાનિક કહેવામાં આવ્યું હતું. ફતવા મુજબ, “દેશમાં AI નો ઉપયોગ કરનારને મૃત્યુદંડ આપવામાં આવશે.”
તસ્વીરમાં 9-10 વર્ષની ઈરાની છોકરીઓ સાથે આયાતુલ્લા ખામેની. આને કમિંગ ઓફ એજ સેરેમની કહેવાય છે. જ્યારે છોકરીઓ કિશોરાવસ્થામાં પહોંચે છે, ત્યારે તેમને શરિયાના કાયદા અનુસાર જીવન કેવી રીતે જીવવું તે શીખવવામાં આવે છે.
ખામેનીએ અમેરિકાને શેતાની દેશ ગણાવ્યો હતો
અફઘાનિસ્તાન, લેબનોન, યમન અને રશિયા જેવા અમેરિકા વિરોધી દેશોમાં ‘માર્ગ બાર અમેરિકા’ એટલે કે ‘ ડેથ ટુ અમેરિકા’ના નારા અનેક વખત લગાવવામાં આવ્યા છે. આ રાજકીય સૂત્ર કોરિયન યુદ્ધ દરમિયાન ઉત્તર કોરિયામાં ઉદ્દભવ્યું હતું. જો કે, તેને વિશ્વમાં પ્રખ્યાત કરવાનો શ્રેય ઈરાનના ભૂતપૂર્વ સર્વોચ્ચ નેતા આયાતુલ્લાહ ખોમેનીને જાય છે.
2018માં ઈરાન સાથેની પરમાણુ સમજૂતી ખતમ કરવાની સાથે અમેરિકાએ દેશ પર ઘણા નિયંત્રણો લાદી દીધા હતા. આ પછી ઈરાનમાં પ્રદર્શનમાં જોરથી ‘ડેથ ટુ અમેરિકા’ના નારા લગાવવામાં આવ્યા હતા. સુપ્રીમ લીડર ખામેનીએ એક સંબોધનમાં કહ્યું હતું કે – “દુનિયાની તમામ મોટી શક્તિઓ અને ખાસ કરીને સૌથી મોટા શેતાન (અમેરિકા)એ સમજવું જોઈએ કે ઈરાન કોઈની સામે ઝુકશે નહીં.”
2019માં એક નિવેદન દરમિયાન, ખામેનીએ કહ્યું હતું – “‘ડેથ ટુ અમેરિકા’ તેના નાગરિકો માટે નહીં પરંતુ તેના નેતાઓ માટે છે. ‘ડેથ ટુ અમેરિકા’ એટલે ડેથ ટુ ટ્રમ્પ, જોન બોલ્ટન (NSA) અને માઇક પોમ્પિયો (વિદેશમંત્રી સચિવ). “
ઈરાન સાથેના પરમાણુ કરારને ખતમ કરવાના અમેરિકાના નિર્ણય બાદ ખામેનીએ કહ્યું હતું – “ટ્રમ્પ ટૂંક સમયમાં મૃત્યુ પામશે. તેમના શરીરને જંતુઓ ખાઈ જશે અને રાખમાં ફેરવાઈ જશે. આ દરમિયાન ઈરાન મજબૂતાઈથી ઉભું રહેશે.”
સંદર્ભ લિંક્સ…
https://english.alarabiya.net/News/middle-east/2023/04/04/Iran-s-Khamenei-reaffirms-mandatory-hijab-law-says-unveiling-forbidden-
https://thewire.in/uncategorised/iran-khamenei-kashmir
https://www.theguardian.com/world/2010/aug/02/iran-supreme-leader-music-islam
https://www.iranintl.com/en/202401029230
https://edition.cnn.com/2022/08/15/middleeast/salman-rushdie-iran-mime-intl/index.html