અંકારા50 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
ઇસ્તાંબુલના મેયર અને વિપક્ષી નેતા ઈકરમ ઇમામુલુુની ધરપકડ બાદ તુર્કીમાં રાષ્ટ્રપતિ એર્દોગન વિરુદ્ધ સૌથી મોટો વિરોધ પ્રદર્શન ચાલુ છે. છેલ્લા 5 દિવસમાં 1,133 વિરોધીઓની અટકાયત કરવામાં આવી છે.
તુર્કીના મંત્રી અલી યેરલિકાયાએ કહ્યું કે, અમારા રસ્તાઓ પર આતંક ફેલાવવો અને અમારા દેશની શાંતિ અને સુરક્ષાને જોખમમાં મૂકવી તે બિલકુલ સહન કરવામાં આવશે નહીં.
ઘણી જગ્યાએ પોલીસ અને વિરોધીઓ વચ્ચે ઘર્ષણ થયું છે. પ્રદર્શનકારીઓ શેરીઓ, યુનિવર્સિટીઓ અને મેટ્રો સ્ટેશનો પર સરકાર વિરોધી સૂત્રોચ્ચાર કરી રહ્યા છે. ઘણા રસ્તાઓ અને મેટ્રો લાઇન પણ બંધ કરી દેવામાં આવી છે.
દેશના સૌથી મોટા શહેર ઇસ્તાંબુલમાં સરકારે ચાર દિવસ માટે જાહેર મેળાવડા પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે.
તસવીરોમાં વિરોધ…

ડ્રોન ફૂટેજમાં હજારો લોકો ઇસ્તાંબુલના મેયરની ધરપકડ સામે વિરોધ પ્રદર્શન કરી રહ્યા છે.

રવિવારે રાત્રે ઇસ્તાંબુલમાં પોલીસ અને વિરોધીઓ વચ્ચે અથડામણ બાદ તણાવ વધી ગયો હતો.

પોલીસ સામે વિરોધ કરી રહેલા વિરોધીઓના ટોળા.

પોલીસે પ્રદર્શનકારીઓને કાબુમાં લેવા માટે ટીયર ગેસ અને મરીના સ્પ્રેનો ઉપયોગ કર્યો.
2013 પછી એર્દોગન વિરુદ્ધ સૌથી મોટું પ્રદર્શન 22 વર્ષથી સત્તામાં રહેલા રાષ્ટ્રપતિ એર્દોગન વિરુદ્ધ આ બીજું સૌથી મોટું પ્રદર્શન માનવામાં આવે છે. આ પહેલા એર્દોગન વિરુદ્ધ સૌથી મોટો વિરોધ 2013માં ગેઝીમાં યોજાયો હતો.
AFP અનુસાર, તુર્કીના 81 પ્રાંતોમાંથી ઓછામાં ઓછા 55 પ્રાંતોમાં રેલીઓનું આયોજન કરવામાં આવ્યું હતું. જે દેશના બે તૃતીયાંશથી વધુ ભાગ છે. સરકારે ઓનલાઈન પ્લેટફોર્મ Xને 700થી વધુ એકાઉન્ટ બંધ કરવા કહ્યું છે.
રવિવારે ઇસ્તાંબુલના સિટી હોલની બહાર સતત એકઠા થયેલા વિરોધીઓને સંબોધતા એક્રેમ ઇમામુલુુની પત્ની, દિલેક કાયા ઇમામુલુુએ અધિકારીઓને ચેતવણી આપી હતી. દિલેક કાયાએ કહ્યું કે અધિકારીઓએ તેનું પરિણામ ભોગવવું પડશે.
તેણે સ્ટેજ પરથી બૂમ પાડી, ‘તે તને હરાવશે!… તું હારીશ!’ ઇકરામ સાથે થયેલા અન્યાયે દરેકના અંતરાત્માને હચમચાવી નાખ્યો છે.
ભ્રષ્ટાચારના આરોપમાં ઇમામુલુુની ધરપકડ ઇમામુલુુ (ઉં.વ.54) રિપબ્લિકન પીપલ્સ પાર્ટી (CHP)ના નેતા છે, જે આધુનિક તુર્કીના સ્થાપક મુસ્તફા કમાલ પાશાની પાર્ટી છે. તેમને 23 માર્ચે રાષ્ટ્રપતિ પદના ઉમેદવાર જાહેર કરવાના હતા, પરંતુ તે પહેલાં જ ભ્રષ્ટાચાર અને આતંકવાદી સંગઠનને મદદ કરવાના આરોપસર તેમની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી.
ઇકરામ ઇમામુલુુ સામે બે આરોપો, તેમની સામે તપાસ પણ શરૂ કરવામાં આવી…
- નગરપાલિકા દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલા કેટલાક ટેન્ડરોમાં પત્રકારો અને ઉદ્યોગપતિઓ સહિત કુલ 100 લોકો ગુનાહિત પ્રવૃત્તિઓમાં સંડોવાયેલા હોવાની શંકા છે.
- ઇમામુલુુ અને અન્ય છ લોકો પર કુર્દિસ્તાન વર્કર્સ પાર્ટી (PKK)ને મદદ કરવાનો આરોપ છે. તુર્કી તેને આતંકવાદી સંગઠન માને છે.
ઇમામુલુુની પાર્ટી CHPએ ધરપકડની નિંદા કરી અને તેને ‘આગામી રાષ્ટ્રપતિ સામે બળવો’ ગણાવ્યો. મુખ્ય વિપક્ષી પક્ષ- રિપબ્લિકન પીપલ્સ પાર્ટી (CHP)ના નેતા ઓઝગુર ઓઝેલે વિપક્ષી પક્ષોને એક થવા અપીલ કરી છે.
ઓઝેલે કહ્યું કે, તેમની ધરપકડ છતાં ઇમામુલુુને રાષ્ટ્રપતિ પદના ઉમેદવાર બનાવવામાં આવશે. દરમિયાન ઇમામુલુુની ધરપકડ બાદ સોશિયલ મીડિયા પર લોકોએ વિપક્ષી પક્ષને રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીનો બહિષ્કાર કરવાની અપીલ કરી. તેમણે કહ્યું કે દેશમાં હવે નિષ્પક્ષ અને લોકશાહી ચૂંટણીઓ શક્ય નથી. તે જ સમયે, તુર્કી સરકારે વિપક્ષના તમામ આરોપોને સંપૂર્ણપણે નકારી કાઢ્યા અને કહ્યું કે દેશનું ન્યાયતંત્ર સ્વતંત્ર છે.
ઇમામુલુુની ધરપકડ પહેલા, ઇસ્તાંબુલ યુનિવર્સિટીએ તેમની ડિગ્રી રદ કરી દીધી હતી. આનાથી તેમની ઉમેદવારી શંકામાં મુકાઈ ગઈ છે. તુર્કીના બંધારણ મુજબ, રાષ્ટ્રપતિ બનવા માટે ઉમેદવારે ઉચ્ચ શિક્ષણ પૂર્ણ કરવું જરૂરી છે. જો કોર્ટ પોતાનો નિર્ણય નહીં બદલે તો તેમને રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી લડવા પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવશે.
એર્ડોગન સમર્થિત ઉમેદવારને હરાવ્યા પછી ઇમામુલુુ લોકપ્રિય બન્યા ઈકરમ ઇમામુલુુ રાષ્ટ્રપતિ એર્દોગનના વહીવટ સામે એક મજબૂત વિપક્ષી ચહેરા તરીકે ઉભરી આવ્યા છે. રિયલ એસ્ટેટ કારકિર્દીમાં હાથ અજમાવ્યા પછી, તેઓ 43 વર્ષની ઉંમરે રાજકારણ તરફ વળ્યા. તેઓ CHP પાર્ટી માટે બેયલિકડુકુ જિલ્લાના મેયર તરીકે ચૂંટાયા હતા.
2019 સુધી ઇમામુલુુ દેશમાં બહુ લોકપ્રિય નહોતું, પરંતુ 2019ની ઇસ્તાંબુલ મેયરની ચૂંટણીમાં રાષ્ટ્રપતિ એર્ડોગનના સમર્થિત ઉમેદવારને હરાવ્યા પછી તેઓ અત્યંત પ્રખ્યાત બન્યા. આ ચૂંટણીમાં તેમને 41 લાખ મત મળ્યા અને તેઓ 13 હજાર મતોથી જીત્યા. જોકે, તેઓ એક મહિના કરતા પણ ઓછા સમય માટે મેયર રહ્યા.
ગેરરીતિઓના આરોપો લાગ્યા બાદ ચૂંટણી અધિકારીઓએ ચૂંટણી રદ કરી અને તેમને પદ પરથી હટાવી દીધા. ફરીથી ચૂંટણીનો આદેશ આપવામાં આવ્યો. આ પછી, જૂન 2019માં ફરીથી ચૂંટણીઓ યોજાઈ જેમાં તેમણે તેમના હરીફ ઉમેદવારને લગભગ 8 લાખ મતોથી હરાવ્યા. તેમની જીતથી તેમને રાષ્ટ્રીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે ઓળખ મળી.

ઇમામુલુુએ 2014માં રાજકારણમાં પ્રવેશ કર્યો. તેમની પૃષ્ઠભૂમિમાં તુર્કીના પ્રથમ રાષ્ટ્રપતિ મુસ્તફા કમાલ પાશા છે.
એર્દોગન સમર્થિત ઉમેદવાર ત્રીજી વખત હાર્યા મેયર બન્યા પછી તેમણે શહેરના માળખાગત સુવિધાઓ પર ઘણું કામ કર્યું. આનાથી તેમની છબી વધુ સુધરી. 2023ની રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીમાં એર્દોગન સામે ચૂંટણી લડવા માટે ઇમામુલુુ સૌથી આગળ હતા, પરંતુ વિપક્ષી ગઠબંધને કમાલ કિલિકદારોગ્લુને પસંદ કર્યા. 2024ની ઇસ્તાંબુલ મેયરની ચૂંટણીમાં એર્ડોગન સમર્થિત ઉમેદવારને હરાવીને તેઓ ફરી એકવાર મેયર બન્યા.
એર્દોગન સમર્થિત ઉમેદવારને સતત ત્રીજી વખત હરાવવાને ઇમામુલુુ માટે એક મોટી સિદ્ધિ તરીકે જોવામાં આવી. તે જ સમયે, તુર્કીના ઘણા રાજકીય નિષ્ણાતોએ તેને ‘એર્દોગનની અત્યાર સુધીની સૌથી ખરાબ હાર’ ગણાવી.
ખરેખર, ઇસ્તાંબુલ એ છે જ્યાં એર્દોગન મોટા થયા હતા. અહીંથી તેઓ પહેલીવાર મેયર બન્યા. આવી સ્થિતિમાં તેમના પક્ષના ઉમેદવારની હાર એક મોટો ફટકો હતો. ઇમામુલુુની જીત બાદ, તેમને આગામી રાષ્ટ્રપતિ માનવામાં આવી રહ્યા છે.
તુર્કીમાં 2028 પહેલા રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીઓ યોજાઈ શકે આવી સ્થિતિમાં, ઇમામુલુની ધરપકડને એર્દોગન સાથે જોડવામાં આવી રહી છે. તુર્કીમાં વર્ષ 2023માં રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીઓ યોજાઈ હતી, જેમાં એર્દોગન સતત ત્રીજી વખત જીત્યા હતા. આવી સ્થિતિમાં, આગામી ચૂંટણી વર્ષ 2028માં યોજાવાની છે.
દેશના બંધારણ મુજબ, કોઈ પણ વ્યક્તિ ચોથી વખત રાષ્ટ્રપતિ બની શકતું નથી. જોકે, ટીકાકારો કહે છે કે એર્દોગન બીજી ટર્મ મેળવવા માટે બંધારણમાં ફેરફાર કરી શકે છે. આ માટે દેશમાં સમય પહેલા ચૂંટણીઓ યોજી શકાય છે.
ગયા વર્ષે એર્દોગનને સૌથી ખરાબ ચૂંટણી હારનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. દેશભરમાં યોજાયેલી સ્થાનિક સંસ્થાઓની ચૂંટણીઓમાં, વિપક્ષી CHP પાર્ટીએ તુર્કીના મોટા શહેરો અને નગરપાલિકાઓમાં જીત મેળવી, જે એર્દોગનના શાસક પક્ષ એકે પાર્ટીનો ગઢ માનવામાં આવતા હતા.