લેબનોનના સૈન્ય કમાન્ડર જોસેફ રાષ્ટ્રપતિ બન્યા: બે વર્ષથી જગ્યા ખાલી હતી; હિઝબુલ્લા સાથે વ્યવહાર કરવો સૌથી મોટો પડકાર

આર્મી કમાન્ડર જોસેફ ઓન લેબનોનના નવા રાષ્ટ્રપતિ તરીકે ચૂંટાયા છે. ગુરુવારે સંસદમાં બે રાઉન્ડના મતદાન બાદ 60 વર્ષીય ઈનને નવી જવાબદારી મળી છે. છેલ્લા બે વર્ષથી ખાલી પડેલી રાષ્ટ્રપતિની જગ્યા ભરવા માટે અત્યાર સુધીમાં 12 પ્રયાસો કરવામાં આવ્યા હતા.

પહેલા રાઉન્ડમાં જોસેફને 128માંથી 71 વોટ મળ્યા હતા. જે બહુમતી માટે જરૂરી 86 વોટ કરતા ઓછા હતા. આ પછી બીજા તબક્કાનું મતદાન થયું. આમાં તેમને 65 વોટની જરૂર હતી. આ દરમિયાન તેમને 99 મત મળ્યા અને રાષ્ટ્રપતિ તરીકે ચૂંટાયા.

સામાન્ય રીતે લેબનોનમાં, સૈન્ય કમાન્ડર અથવા જાહેર સેવક તેમના રાજીનામાના બે વર્ષ સુધી રાષ્ટ્રપતિ બની શકતા નથી. જોકે, ઈનના કિસ્સામાં આવું બન્યું ન હતું. રાષ્ટ્રપતિ બન્યા ત્યાં સુધી તેઓ આર્મી ચીફ હતા.

પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ મિશેલ અમેરિકા, સાઉદીના પસંદગીના ઉમેદવાર હતા લેબનોનમાં રાષ્ટ્રપતિ માટે મતદાન એવા સમયે થયું જ્યારે તાજેતરમાં ઇઝરાયલ અને લેબનીઝ આતંકવાદી જૂથ હિઝબુલ્લાહ વચ્ચે 14 મહિનાના યુદ્ધને રોકવા માટે સોદો થયો હતો. પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ મિશેલ ઓનને અમેરિકા અને સાઉદી અરેબિયાના પસંદગીના ઉમેદવાર માનવામાં આવતા હતા.

તેમની દેખરેખ હેઠળ, યુદ્ધ પછી લેબનોનને પુનઃસ્થાપિત કરવા માટે ચર્ચાઓ ચાલી રહી હતી. મિશેલનો કાર્યકાળ ઓક્ટોબર 2022માં સમાપ્ત થયો હતો. ત્યારથી રાષ્ટ્રપતિ પદ ખાલી હતું.

રાષ્ટ્રપતિપદની ચૂંટણી માટે, હિઝબુલ્લાએ ત્યાંના ખ્રિસ્તી સમુદાયના પક્ષના વડા સુલેમાન ફ્રાન્ગીહને સમર્થન જાહેર કર્યું હતું. ફ્રાંગીહનો સિરિયાના પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ બશર અસદ સાથે ગાઢ સંબંધ છે. બુધવારના રોજ, ફ્રેન્ગીહે રાષ્ટ્રપતિની ઉમેદવારીમાંથી પોતાનું નામ પાછું ખેંચીને ઓનને સમર્થન જાહેર કર્યું હતું. આ પછી જોસેફ ઓન માટે રાષ્ટ્રપતિ બનવું સરળ બની ગયું.

લેબનોનના ઈતિહાસમાં રાષ્ટ્રપતિપદ ઘણી વખત ખાલી રહ્યું છે. તેમાંથી મોટા ભાગના રાષ્ટ્રપતિ પદ મે 2014થી ઓક્ટોબર 2016 સુધી ખાલી હતું. આ પછી મિશેલ ઓન રાષ્ટ્રપતિ તરીકે ચૂંટાયા.

જોસેફ ઓન કોણ છે? રાષ્ટ્રપતિ ચૂંટાયેલા જોસેફ ઓન પાંચમા આર્મી કમાન્ડર હતા. અઓન માર્ચ 2017માં આર્મી ચીફ તરીકે ચૂંટાયા હતા અને જાન્યુઆરી 2024માં નિવૃત્ત થવાના હતા, પરંતુ આ દરમિયાન હિઝબુલ્લાહ અને ઈઝરાયલ વચ્ચે યુદ્ધ ચાલુ રહ્યું હતું.

આ કારણોસર તેમનો કાર્યકાળ બે વખત લંબાવવામાં આવ્યો હતો. તે મોટાભાગે મીડિયાથી પણ દૂર રહે છે. આનને ક્યારેય ઔપચારિક રીતે પોતાની ઉમેદવારીની જાહેરાત કરી નથી.

જોસેફ ઓન પાંચમા ભૂતપૂર્વ આર્મી કમાન્ડર રહી ચૂક્યા છે.

સત્તા સંભાળતાની સાથે જ અનેક પડકારોનો સામનો કરવો પડશે લેબનોનની નવી સરકાર માટે આવનારા સમયમાં ઘણા પડકારો હશે. આમાં, ઇઝરાયલ-હિઝબુલ્લાહ યુદ્ધવિરામનો સંપૂર્ણ અમલ મહત્વપૂર્ણ છે. આ સિવાય લેબનોનનો વિકાસ અને વીજળીની કટોકટીનો ઉકેલ મહત્વનો રહેશે.

વિશ્લેષકોના મતે નવી સરકાર માટે સ્થાનિક લેબનીઝ રાજનીતિમાં રહેલા વિરોધાભાસનો સામનો કરવો પણ મહત્વપૂર્ણ રહેશે. ખાસ કરીને હિઝબુલ્લાહ સાથેનો સંબંધ, જે માત્ર એક આતંકવાદી જૂથ નથી પરંતુ એક રાજકીય પક્ષ છે જેને ત્યાંના મુસ્લિમ લોકો દ્વારા સમર્થન છે.

તદુપરાંત, આર્મી કમાન્ડર પાસે આર્થિક બાબતોમાં ઓછો અનુભવ છે, જેનો અર્થ છે કે તે તેના સલાહકારો પર ખૂબ આધાર રાખે છે.