2 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ 41 દેશો પર વ્યાપક યાત્રા પ્રતિબંધ લાદવાની યોજના પર વિચાર કરી રહ્યા છે. આ પ્રસ્તાવિત નીતિ ખાસ કરીને ભારતના પડોશી દેશો જેમ કે પાકિસ્તાન, અફઘાનિસ્તાન અને મ્યાનમારને અસર કરી શકે છે. આ નીતિ 20 જાન્યુઆરીએ ટ્રમ્પ દ્વારા જારી કરાયેલા એક એક્ઝિક્યુટિવ ઓર્ડરનો ભાગ છે જેમાં વિદેશી નાગરિકો માટે કડક સુરક્ષા તપાસ ફરજિયાત કરવામાં આવી હતી. આ આદેશમાં ઘણા કેબિનેટ અધિકારીઓને 21 માર્ચ સુધીમાં એવા દેશોની યાદી સુપરત કરવાનો નિર્દેશ આપવામાં આવ્યો હતો જ્યાં અપૂરતી પરીક્ષણ અને સ્ક્રીનીંગ પ્રક્રિયાઓને કારણે યાત્રા પર સંપૂર્ણ અથવા આંશિક પ્રતિબંધ હોવો જોઈએ.
હિન્દુસ્તાન ન્યૂઝે ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસના અહેવાલને ટાંકીને જણાવ્યું કે, અમેરિકાની રાષ્ટ્રીય સુરક્ષાને મજબૂત બનાવવા માટે આ પગલું ભરી શકાય છે. જ્યારે યાદીને હજુ સુધી અંતિમ સ્વરૂપ આપવામાં આવ્યું નથી અને ફેરફારો શક્ય છે, તેને રાજ્ય સચિવ માર્કો રુબિયોની સંમતિ ઉપરાંત વહીવટી મંજૂરીની જરૂર પડશે.

રાજ્ય સચિવ માર્કો રુબિયો. (ફાઈલ તસવીર)
પ્રતિબંધિત દેશોને ત્રણ જૂથોમાં વહેંચવામાં આવ્યા
- પ્રથમ જૂથ (10 દેશો): તેમાં અફઘાનિસ્તાન, ઈરાન, સીરિયા, ક્યુબા અને ઉત્તર કોરિયા જેવા દેશોનો સમાવેશ થાય છે. આ દેશોના નાગરિકોને યુએસ વિઝા આપવા પર સંપૂર્ણ પ્રતિબંધ લાગી શકે છે.
- બીજો જૂથ (5 દેશો): તેમાં એરિટ્રિયા, હૈતી, લાઓસ, મ્યાનમાર અને દક્ષિણ સુદાન જેવા દેશોનો સમાવેશ થાય છે. આ દેશો માટે આંશિક પ્રતિબંધો પ્રસ્તાવિત છે, જેમાં પ્રવાસી, વિદ્યાર્થી અને કેટલાક ઇમિગ્રન્ટ વિઝા પર પ્રતિબંધો છે, જોકે કેટલાક અપવાદો શક્ય છે.
- ત્રીજો જૂથ (26 દેશો): તેમાં બેલારુસ, પાકિસ્તાન અને તુર્કમેનિસ્તાન જેવા દેશોનો સમાવેશ થાય છે. જો તેમની સરકારો 60 દિવસની અંદર સુરક્ષા ખામીઓને દૂર ન કરે તો આ દેશોને આંશિક વિઝા પ્રતિબંધોનો સામનો કરવો પડી શકે છે.
ભારતના પડોશીઓને અસર થશે આ પ્રસ્તાવિત પ્રતિબંધની સૌથી મોટી અસર ભારતના પડોશી દેશો, ખાસ કરીને પાકિસ્તાન અને અફઘાનિસ્તાન પર પડી શકે છે. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, અફઘાનિસ્તાનને સંપૂર્ણ યાત્રા પ્રતિબંધની યાદીમાં સામેલ કરવામાં આવી શકે છે, જ્યારે પાકિસ્તાનને પણ આ યાદીમાં સામેલ કરવાની ભલામણ કરવામાં આવી છે. આનાથી આ દેશોના નાગરિકો માટે અમેરિકામાં પ્રવેશ કરવો મુશ્કેલ બની શકે છે. આનાથી અફઘાનિસ્તાનના શરણાર્થીઓ અને સ્પેશિયલ ઇમિગ્રન્ટ વિઝા (SIV) ધારકો પર મોટી અસર પડી શકે છે, ખાસ કરીને ત્યાં તાલિબાન સત્તામાં આવ્યા પછી. જોકે, યુએસ સ્ટેટ ડિપાર્ટમેન્ટ આ SIV ધારકોને પ્રતિબંધમાંથી મુક્તિ આપવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે.

ફાઈલ તસવીર.
ટ્રમ્પનો ઉદ્દેશ્ય ચૂંટણી વચનો પૂરા કરવાનો આ પ્રસ્તાવિત પ્રતિબંધ ટ્રમ્પના પહેલા કાર્યકાળ (2017) દરમિયાન લાગુ કરાયેલા યાત્રા પ્રતિબંધ જેવો જ છે, જેને ‘મુસ્લિમ પ્રતિબંધ’ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવતો હતો. તે સમયે આ પ્રતિબંધમાં સાત મુસ્લિમ દેશોના પ્રવાસીઓને આવરી લેવામાં આવ્યા હતા, જેને પાછળથી 2018માં યુએસ સુપ્રીમ કોર્ટે ઘણા સુધારાઓ પછી મંજૂરી આપી હતી. જોકે, જો બાઈડને 2021માં તેમના કાર્યકાળની શરૂઆતમાં તેને રદ કર્યું. હવે ટ્રમ્પના બીજા કાર્યકાળમાં આ નીતિ ફરીથી કડક સ્વરૂપમાં સામે આવી રહી છે, જેનો ઉદ્દેશ્ય તેમના ચૂંટણી વચનો પૂરા કરવાનો હોવાનું પણ કહેવાય છે.
વિદ્યાર્થીઓને શું અસર થશે આ સમાચાર બાદ આંતરરાષ્ટ્રીય વિદ્યાર્થીઓ અને વિદેશી સમુદાયોમાં ચિંતા વધી ગઈ છે. ટ્રમ્પે તેમના ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન વૈચારિક તપાસ લાદવાનું અને ખતરનાક ઉગ્રવાદીઓને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં પ્રવેશતા અટકાવવાનું વચન આપ્યું હતું. આ પહેલા પણ ઘણી અમેરિકન યુનિવર્સિટીઓએ તેમના આંતરરાષ્ટ્રીય વિદ્યાર્થીઓને સાવધ રહેવાની સલાહ આપી હતી. આ ખાસ કરીને પાકિસ્તાન અને અફઘાનિસ્તાન જેવા દેશોમાંથી આવતા વિદ્યાર્થીઓ અને કામદારોને અસર કરી શકે છે.
જોકે આ યાદી હજુ અંતિમ નથી અને તેમાં ફેરફારો શક્ય છે, જો તેનો અમલ કરવામાં આવે તો તે ટ્રમ્પ વહીવટીતંત્રની વ્યાપક ઇમિગ્રેશન નીતિનો ભાગ બનશે. નિષ્ણાતો માને છે કે આનાથી માત્ર અસરગ્રસ્ત દેશો સાથે અમેરિકાના સંબંધો પર અસર પડી શકે છે, પરંતુ વૈશ્વિક સ્તરે માનવતાવાદી સંકટ પણ વધુ ઘેરું બની શકે છે.