ચીન સમર્થક મુઈઝ્ઝુના વિદેશ મંત્રી ભારતના પ્રવાસે: જયશંકરને મળ્યા અને કહ્યું- ભારતે હંમેશા માલદીવ્સને સાથ આપ્યો છે

મુઈઝ્ઝુ રાષ્ટ્રપતિ બન્યા બાદ પ્રથમ વખત માલદીવના વિદેશ મંત્રી ભારતની મુલાકાતે આવ્યા છે.

ભારત સાથેના તણાવ વચ્ચે માલદીવ્સના વિદેશ મંત્રી મુસા જમીર ભારતના પ્રવાસે છે. આ દરમિયાન તેઓ ગુરુવારે ભારતના વિદેશ મંત્રી એસ જયશંકરને મળ્યા હતા. બંને નેતાઓ વચ્ચે દ્વિપક્ષીય બેઠક દરમિયાન જયશંકરે કહ્યું, “ભારત હંમેશા નેબર ફર્સ્ટની પોલિસીને અનુસરે છે. બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધો પરસ્પર હિતો પર આધારિત છે. ભારત વિકાસના સંદર્ભમાં માલદીવ્સને સમર્થન આપનારા મહત્વપૂર્ણ દેશોમાં એક છે.”

વિદેશ મંત્રીએ કહ્યું, “અમારા ઘણા પ્રોજેક્ટ્સથી માલદીવ્સના લોકોને ફાયદો થયો છે. ભારતે માલદીવ્સને ઘણા પ્રસંગોએ આર્થિક મદદ પણ કરી છે.” ચીન સમર્થક મુઇઝ્ઝુના રાષ્ટ્રપતિ બન્યા બાદ આ પ્રથમ વખત છે કે માલદીવના મંત્રી ભારતની મુલાકાતે આવ્યા છે.

માલદીવ્સના વિદેશ મંત્રી મૂસા ઝમીર પણ જાન્યુઆરીમાં જયશંકરને મળ્યા હતા.

માલદીવ્સમાંથી ભારતીય સૈનિકોને 1 દિવસ પછી બહાર કાઢવાની ડેડલાઈન
માલદીવ છોડતા પહેલા જમીરે કહ્યું, “અમે ભારત અને માલદીવ્સ વચ્ચે સહયોગ વધારવાનો પ્રયાસ કરીશું, જેથી બંને દેશોના લોકોને તેનો લાભ મળી શકે.” આવતીકાલે (10 મે) પણ માલદીવ્સમાંથી ભારતીય સૈનિકોને પરત બોલાવવાની છેલ્લી તારીખ છે. આવી સ્થિતિમાં મૂસાની આ મુલાકાતને ઘણી મહત્વની માનવામાં આવી રહી છે.

મુસા અગાઉ જાન્યુઆરીમાં યુગાન્ડામાં જયશંકરને મળ્યા હતા. ત્યારબાદ બંને નેતાઓએ માલદીવ્સમાંથી ભારતીય સૈનિકો પરત બોલાવવાના મુદ્દે ચર્ચા કરી હતી. બેઠક બાદ મુસાએ કહ્યું હતું કે માલદીવ્સ ભારત સાથે પોતાના સંબંધોને મજબૂત કરવા માંગે છે.

કેવી રીતે ભારત અને માલદીવ્સ વચ્ચે વિવાદ શરૂ થયો
ગયા વર્ષે માલદીવ્સમાં રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી માટેના તેમના પ્રચારમાં મોહમ્મદ મુઈઝ્ઝુએ ‘ઈન્ડિયા આઉટ’નો નારો આપ્યો હતો. આ અંગે તેમણે ઘણી રેલીઓ પણ યોજી હતી. મુઇઝ્ઝુએ વચન આપ્યું હતું કે જો તે રાષ્ટ્રપતિ બનશે તો તે દેશમાંથી ભારતીય સૈનિકોને કાઢી મુકશે. આના આધારે તેઓ ચૂંટણી જીત્યા હતા.

17 નવેમ્બર 2023ના રોજ, મુઇઝ્ઝુ, જે ચીનના સમર્થક હોવાનું કહેવાય છે, તેમણે માલદીવ્સના નવા રાષ્ટ્રપતિ તરીકે શપથ લીધા. આ પછી ભારત અને માલદીવ્સ વચ્ચેના સંબંધોમાં કડવાશ આવી ગઈ. પરિણામ એ આવ્યું કે માલદીવ્સે ત્યાં તહેનાત 88 ભારતીય સૈનિકોને કાઢી મુકવાનો નિર્ણય લીધો. જેમાંથી અત્યાર સુધીમાં 51 સૈનિકો પરત ફર્યા છે. તે બે હેલિકોપ્ટર અને એક એરક્રાફ્ટનું ઓપરેશન સંભાળતા હતા.

સામાન્ય રીતે માલદીવ્સમાં આ હેલિકોપ્ટરનો ઉપયોગ બચાવ કે સરકારી કામો માટે થાય છે. માલદીવ્સ સાથેના બગડતા સંબંધો વચ્ચે વડાપ્રધાન મોદીએ લક્ષદ્વીપની મુલાકાત લીધી હતી અને લોકોને ત્યાં ફરવા જવાની અપીલ કરી હતી.

PM મોદી પર વિવાદાસ્પદ નિવેદનને કારણે તણાવ વધ્યો
માલદીવના કેટલાક મંત્રીઓએ વડાપ્રધાન મોદી અને ભારત વિરુદ્ધ વાંધાજનક ટિપ્પણી કરી હતી. બદલામાં, ઘણી ભારતીય પર્યટન કંપનીઓ અને લોકોએ માલદીવનો બહિષ્કાર કરવાનું શરૂ કર્યું. આના કારણે માલદીવ્સની મુલાકાત લેતા ભારતીય પ્રવાસીઓની સંખ્યામાં તીવ્ર ઘટાડો થયો હતો.

આ દરમિયાન માલદીવ્સના રાષ્ટ્રપતિ ચીનના પ્રવાસે ગયા હતા અને પરત આવ્યા બાદ કહ્યું હતું કે કોઈ દેશ તેમને ધમકી આપી શકે નહીં. મુઈઝ્ઝુએ ચીનના લોકોને માલદીવ્સને સમર્થન આપવા માટે તેમના દેશની મુલાકાત લેવાની અપીલ કરી હતી. આ પછી માલદીવ્સે ભારત સાથે હાઇડ્રોગ્રાફિક સર્વે કરાર પણ ખતમ કરી દીધો.