ભારતથી ઇઝરાયલ જઈ રહ્યું હતું હથિયારોથી સજ્જ જહાજ: સ્પેને રોકવાની મંજુરી આપી નહીં, કહ્યું- મિડલ ઈસ્ટને હથિયારો નહીં, શાંતિની જરૂર છે

સ્પેને ભારતથી વિસ્ફોટકો લઈને ઈઝરાયલ જઈ રહેલા જહાજને તેના બંદર પર રોકવાની મંજૂરી આપવાનો ઈન્કાર કરી દીધો છે. ડેનિશ ફ્લેગવાળું આ જહાજ ચેન્નાઈથી ઈઝરાયલના હાઈફા પોર્ટ જઈ રહ્યું હતું.

ન્યૂઝ એજન્સી એએફપી અનુસાર સ્પેનના વિદેશ મંત્રી જોશ મેન્યુઅલ અલ્બારેઝે આ વાતની પુષ્ટિ કરી છે. વિદેશ પ્રધાન અલ્બારેઝે ગુરુવારે બ્રસેલ્સમાં પત્રકારોને જણાવ્યું હતું કે તેમને એવી માહિતી મળી હતી કે શસ્ત્રોનો માલ વહન કરતું જહાજ સ્પેનિશ બંદરમાં ડોક કરવા માગે છે. જેમને રહેવા દેવામાં આવ્યા ન હતા.

અલ્બારેઝે કહ્યું, ‘મધ્ય પૂર્વને વધુ હથિયારોની જરૂર નથી. ત્યાં શાંતિની જરૂર છે. તેમણે જહાજ વિશે વધુ માહિતી આપવાનો ઇનકાર કર્યો હતો.

સ્પેનના પીએમ પેડ્રો સાંચેઝે કહ્યું છે કે તેઓ ટૂંક સમયમાં પેલેસ્ટાઈનને ઓળખી શકશે. (ફાઈલ)

જહાજ પર 27 ટન વિસ્ફોટકો ભરેલા હતા
સ્પેનિશ અખબાર ‘એલ પેસ’ના જણાવ્યા અનુસાર આ જહાજ પર લગભગ 27 ટન વિસ્ફોટક છે. તે ચેન્નાઈ પોર્ટથી ઈઝરાયલના હાઈફા પોર્ટ જઈ રહ્યું છે. જોકે, જ્યારે ભારતના વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા રણધીર જયસ્વાલને આ અંગે પૂછવામાં આવ્યું તો તેમણે કોઈ સ્પષ્ટ જવાબ આપ્યો ન હતો.

સ્પેનના ટ્રાન્સપોર્ટ મિનિસ્ટર ઓસ્કર પુએન્ટે પણ જહાજ સાથે જોડાયેલી ઘણી બાબતોનો ખુલાસો કર્યો છે. તેમણે કહ્યું કે ‘મેરિયન ડેનિકા’ નામના જહાજએ 21 મેના રોજ સ્પેનના દક્ષિણ-પૂર્વમાં કાટાજિના પોર્ટ પર રોકવાની પરવાનગી માગી હતી.

ઇઝરાયલ માટે શસ્ત્રો વહન કરતા જહાજ પર વિવાદ
સ્પેનમાં હથિયારોથી ભરેલા જહાજોને આશ્રય આપવાને લઈને વિવાદ ચાલી રહ્યો છે. ગઈકાલે પણ એક જહાજ સ્પેનના કેટાલિના પોર્ટ પર રોકાયું હતું. તેનું નામ ‘બોરકામ’ છે. સ્પેનમાં સત્તારૂઢ સમાજવાદી પાર્ટીના સહયોગી ચરમપંથી ડાબેરી ‘સમર પાર્ટી’એ આનો વિરોધ કર્યો હતો.

સમર પાર્ટીએ આરોપ લગાવ્યો હતો કે જહાજ હથિયારો સાથે ઈઝરાયલ જઈ રહ્યું હતું. આનો ઉપયોગ ગાઝામાં હુમલા માટે કરવામાં આવશે. જોકે, સ્પેનના ટ્રાન્સપોર્ટ મિનિસ્ટર પુએન્ટેએ આ વાતને નકારી કાઢી હતી અને કહ્યું હતું કે બોરકુમ જહાજ પર ચોક્કસપણે સૈન્ય સામગ્રી છે પરંતુ તે ઈઝરાયલની નથી, પરંતુ ચેક રિપબ્લિકની છે.

સ્પેન ટૂંક સમયમાં પેલેસ્ટાઈનને માન્યતા આપી શકે છે
ગાઝા હુમલાનો સ્પેન ઇઝરાયલનો સૌથી વધુ અવાજ ઉઠાવનાર ટીકાકાર રહ્યો છે. એએફપી અનુસાર, શુક્રવારે સ્પેનના પીએમ પેડ્રો સાંચેઝે કહ્યું કે તેઓ પેલેસ્ટાઈનને માન્યતા આપવા પર વિચાર કરી રહ્યા છે. આ માટે તેઓ અન્ય દેશો સાથે સહમતિ સાધવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે.

અગાઉ પીએમ સાંચેઝે માર્ચમાં કહ્યું હતું કે આયર્લેન્ડ, સ્લોવેનિયા અને માલ્ટા સાથે સ્પેન ટૂંક સમયમાં પેલેસ્ટિનિયન રાજ્યને માન્યતા આપશે. આઇરિશ વિદેશ પ્રધાન માઇકલ માર્ટિને મંગળવારે જણાવ્યું હતું કે ડબલિન આ મહિનાના અંત સુધીમાં કોઈપણ ભોગે પેલેસ્ટાઇનને માન્યતા આપશે. જોકે, તેણે કોઈ ચોક્કસ તારીખ આપી ન હતી.

ઈઝરાયલ હથિયારોની ખરીદીમાં ભારત ટોચ પર છે
ભારત અને ઈઝરાયલ વચ્ચે ઘણા જૂના સંરક્ષણ સંબંધો છે. પાકિસ્તાન અને ચીન સાથેના યુદ્ધમાં ઈઝરાયલે ભારતને મદદ કરી હતી. આ એ સમય હતો જ્યારે ભારતને શસ્ત્રોની સખત જરૂર હતી. મીડિયા હાઉસ હારેટ્ઝના રિપોર્ટ અનુસાર, ઇઝરાયલી હથિયારો ખરીદનારા દેશોમાં ભારત ટોચ પર છે. 2019-2023 વચ્ચે ઈઝરાયલની કુલ સંરક્ષણ નિકાસમાં ભારતનો હિસ્સો 37% હતો.

યુદ્ધ દરમિયાન ભારતે ઇઝરાયલને હથિયાર આપવામાં પણ મદદ કરી હતી. ‘ધ વાયર’ના એક અહેવાલમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે અદાણી ડિફેન્સ અને એરોસ્પેસ અને ઈઝરાયેલની એલ્બિટ સિસ્ટમ્સ વચ્ચે ડીલ થઈ છે.

આ અંતર્ગત ભારતમાં 20 થી વધુ હર્મેસ 900 UAV/ડ્રોનનું નિર્માણ કરવામાં આવ્યું છે અને ઈઝરાયલ મોકલવામાં આવ્યું છે. આ સિવાય યુદ્ધ વિમાનોના ઘણા ભાગો પણ ઈઝરાયલને આપવામાં આવ્યા છે. સરકારની માલિકીની મ્યુનિશન્સ ઈન્ડિયા લિમિટેડે જાન્યુઆરી 2024માં ઈઝરાયલમાં યુદ્ધસામગ્રીની નિકાસ કરી છે.

શીત યુદ્ધ પછી ભારતે તેની શસ્ત્રો ખરીદવાની વ્યૂહરચના બદલી
આઝાદી પછી, રશિયા ભારતનું સૌથી મોટું હથિયાર સપ્લાયર બન્યું. જો કે, નેવુંના દાયકામાં શીત યુદ્ધનો અંત આવ્યો ત્યારે, ભારતે તેની શસ્ત્રોની ખરીદીમાં વિવિધતા લાવવાનો પ્રયાસ કર્યો.

રશિયા બાદ હવે અમેરિકા, બ્રિટન અને ફ્રાન્સ જેવા દેશો પણ ભારતના મહત્વપૂર્ણ સંરક્ષણ ભાગીદાર બની ગયા છે. મોદી સરકાર બન્યા બાદ ઈઝરાયલ અને ભારત વચ્ચે સંરક્ષણ સંબંધો ઘણા મજબૂત થયા છે.