6 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
તારીખ- 6 જૂન, સમય- રાત્રે 11 કલાકે. બોઇંગનું સ્ટારલાઇનર અવકાશયાન ભારતીય મૂળના અવકાશયાત્રી સુનિતા વિલિયમ્સ અને તેના સાથી બચ વિલ્મોરને લઈને ઈન્ટરનેશનલ સ્પેસ સ્ટેશન (ISS) પર પહોંચ્યું. અવકાશયાનમાં ખામીને કારણે 8 દિવસની આ યાત્રા 8 મહિનામાં ફેરવાઈ જાય છે.
સુનિતા અને બચ આવતા વર્ષે ફેબ્રુઆરીમાં પૃથ્વી પર પાછા આવી શકે છે. હાલમાં, તે ISS માં 6 બેડરૂમના ઘરના કદની જગ્યામાં 9 અન્ય અવકાશયાત્રીઓ સાથે રહે છે. સુનિતા તેને પોતાની પ્રિય જગ્યાઓમાંથી એક કહે છે. બચ વિલ્મોર કહે છે કે તે ISSમાં રહેવા માટે ભાગ્યશાળી છે.
તો પૃથ્વીથી 400 કિમી ઉપર રહેવાનું કેવું હોતું હશે? અવકાશયાત્રીઓ કપડાં ધોવા અને ખોરાક ખાવા જેવા મહત્વપૂર્ણ કાર્યો કેવી રીતે કરતા હશે…
અવકાશયાત્રીઓના દરેક કામ પર પૃથ્વી પરથી રખાય છે નજર
પૃથ્વી પરની મિશન કંટ્રોલ ટીમ દર 5 મિનિટે અવકાશયાત્રીઓ પર નજર રાખે છે. અવકાશયાત્રીઓ સવારે વહેલા ઉઠે છે. 6:30 વાગ્યે તેઓ તેમના ફોન બૂથના કદના તેમના સ્લીપિંગ ક્વાર્ટરમાંથી બહાર આવે છે અને ‘હાર્મની’ નામના ISS મોડ્યુલમાં પહોંચે છે. તે એક કોમન રૂમ જેવું છે. ISS મોડ્યુલ છોડ્યા પછી અવકાશયાત્રીઓ બાથરૂમમાં જાય છે. સ્પેસ સ્ટેશનમાં હાજર અવકાશયાત્રીઓનો પરસેવો અને પેશાબને રિસાયકલ કરીને પીવાનું પાણી બનાવે છે.
આ પછી અવકાશયાત્રીઓ તેમનું કામ શરૂ કરે છે. ISS પરનો મોટાભાગનો સમય જાળવણી અથવા પ્રયોગોમાં પસાર થાય છે. બ્રિટનના શાહી મહેલ બકિંગહામ પેલેસ અથવા અમેરિકન ફૂટબોલ મેદાનના કદના સ્પેસ સ્ટેશનમાં એવું લાગે છે કે, જાણે ઘણી બસો એકસાથે પાર્ક કરવામાં આવી હોય. કેનેડિયન અવકાશયાત્રી ક્રિસ હેડફિલ્ડના જણાવ્યા મુજબ કેટલીકવાર તે અડધો દિવસ પૂરો ન થાય ત્યાં સુધી અન્ય અવકાશયાત્રીઓને પણ મળતો નથી.
સ્પેસ સ્ટેશનમાં 104 દિવસ વિતાવનાર નાસા અવકાશયાત્રી નિકોલ સ્ટોટ કહે છે કે, સ્લીપિંગ ક્વાર્ટર્સમાં વિશ્વની શ્રેષ્ઠ સ્લીપિંગ બેગ છે. અવકાશયાત્રીના કમ્પાર્ટમેન્ટમાં લેપટોપ છે. તેના દ્વારા તેઓ તેમના પરિવારના સભ્યોનો સંપર્ક કરી શકે છે. આ ઉપરાંત તેમનો અંગત સામાન અને પુસ્તકો અહીં રહે છે.
સમય બચાવીને ગીતો ગાઈને તેમના પરિવારજનોને પત્રો લખે છે અવકાશયાત્રીઓ
ISSમાં પ્રયોગો માટે 6 લેબ છે. આ સિવાય અવકાશયાત્રીઓએ સ્પેસ સ્ટેશનના વાતાવરણમાં તેમના હૃદય, મગજ અને લોહીનું સતત નિરીક્ષણ કરવું પડે છે. હેડફિલ્ડે જણાવ્યું હતું કે, અવકાશયાત્રીઓ ઘણીવાર મિશન કંટ્રોલના સમયપત્રક કરતાં વહેલા કામ પૂર્ણ કરવાનો પ્રયાસ કરે છે.
જો તેઓ 5 મિનિટ પણ બચાવી શકે, તો તેઓ સ્ટેશનની બહાર અવકાશમાં ઉડતી વસ્તુઓ જોઈ શકે છે. તેઓ ઘણીવાર ગીતો લખવા, ફોટોગ્રાફ લેવા અને તેમના બાળકો અથવા પરિવારને પત્રો લખવા જેવા કાર્યો કરે છે. કામની વચ્ચે અવકાશયાત્રીઓએ દિવસમાં 2 કલાક કસરત કરવી જરૂરી છે. આ સમય દરમિયાન તેઓ અલગ-અલગ કપડાં પહેરે છે.
ખરેખર, સ્પેસ સ્ટેશનમાં ગુરુત્વાકર્ષણની ગેરહાજરીને કારણે, પરસેવો શરીરમાંથી અલગ થતો નથી. આ કારણોસર ISS માં કસરત કરતી વખતે વધુ પરસેવો થાય છે. જો કે, આ સિવાય જગ્યામાં કપડાં સરળતાથી ગંદા થતા નથી.
ISS માં સૌથી મોટો પડકાર ખોરાક છે. અવકાશયાત્રી નિકોલ સ્ટોટે કહ્યું કે, જો અવકાશમાં કોઈ વ્યક્તિ ફૂડ પેકેટ ખોલે છે, તો તેમાંથી ઘણી વખત કંઈક પડી જાય છે. આ પછી વસ્તું ISSમાં ઉડતી રહે છે. તમામ અવકાશયાત્રીઓ તેનાથી બચવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે.
ઘરેથી આવે છે સ્પેશિયલ ફૂડ પેકેટ, ઊંઘ માટે 8 કલાકનો સમય
નાસા વર્ષમાં કેટલીક વખત અવકાશયાનમાં અવકાશયાત્રીઓ માટે જરૂરી વસ્તુઓ મોકલવાનું ચાલુ રાખે છે. જેમાં કપડાં, સાધનો, ખાદ્યપદાર્થો જેવી વસ્તુઓનો સમાવેશ થાય છે. આખો ISS ક્રૂ દિવસભરની મહેનત પછી રાત્રે ડિનર ખાય છે. ખાદ્ય પદાર્થોને અલગ-અલગ ફૂડ પેકેટમાં પેક કરીને અવકાશયાત્રીઓને મોકલવામાં આવે છે. ઘણી વખત અવકાશયાત્રીઓના સંબંધીઓ તેમના માટે બોનસ પેકેટ પણ મોકલે છે.
બધા કામ પૂરા થયા પછી અવકાશયાત્રીઓ તેમના કમ્પાર્ટમેન્ટમાં સૂવા માટે પાછા ફરે છે. તેમને 8 કલાકની ઊંઘનો સમય મળે છે, પરંતુ આ દરમિયાન ઘણા લોકો લાંબા સમય સુધી પોતાની બારીમાંથી પૃથ્વી તરફ જોતા રહે છે. પૃથ્વીને 400 કિમી દૂરથી જોવાનો અનુભવ ખૂબ જ અલગ અને ખાસ હોય છે.
