સ્વિટ્ઝર્લેન્ડે ભારતનો મોસ્ટ ફેવર્ડ નેશનનો દરજ્જો ખતમ કર્યો: ભારતીય કંપનીઓએ ત્યાં 10% વધુ ટેક્સ ચૂકવવો પડશે, નેસ્લે વિવાદ બાદ કાર્યવાહી

સ્વિટ્ઝર્લેન્ડ સરકારે ભારત પાસેથી મોસ્ટ ફેવર્ડ નેશન (MFN)નો દરજ્જો પાછો ખેંચી લીધો છે. સ્વિસ સરકારના આ નિર્ણય બાદ હવે ત્યાં કાર્યરત ભારતીય કંપનીઓએ 1 જાન્યુઆરી 2025થી 10 ટકા વધુ ટેક્સ ચૂકવવો પડશે. ડબલ ટેક્સ એવોઈડન્સ એગ્રીમેન્ટ (DTAA) હેઠળ સ્વિટ્ઝર્લેન્ડે ભારતને MFN રાષ્ટ્રનો દરજ્જો આપ્યો હતો.

શુક્રવારે સ્વિટ્ઝર્લેન્ડે કહ્યું કે ભારતીય સુપ્રીમ કોર્ટના નિર્ણયને કારણે તેણે આ પગલું ભરવું પડ્યું. હકીકતમાં, ગયા વર્ષે, નેસ્લે સંબંધિત એક કેસમાં, ભારતની સર્વોચ્ચ અદાલતે ચુકાદો આપ્યો હતો કે જ્યાં સુધી આવકવેરા કાયદા હેઠળ સૂચિત ન થાય ત્યાં સુધી DTAA લાગુ કરી શકાય નહીં.

આ નિર્ણયનો અર્થ એ થયો કે નેસ્લે જેવી કંપનીઓએ તેમના ડિવિડન્ડ પર વધુ ટેક્સ ચૂકવવો પડશે. આ પહેલા દિલ્હી હાઈકોર્ટે આદેશ આપ્યો હતો કે વિદેશી સંસ્થાઓ માટે અથવા તેમાં કામ કરતી કંપનીઓ અને વ્યક્તિઓએ ડબલ ટેક્સ ચૂકવવો જોઈએ નહીં. સુપ્રીમ કોર્ટે આ નિર્ણયને રદ કર્યો હતો.

તમને જણાવી દઈએ કે નેસ્લે સ્વિસ કંપની છે. તેનું મુખ્ય મથક સ્વિત્ઝર્લેન્ડના વેવે શહેરમાં છે.

ડબલ ટેક્સ ટાળવા માટે DTAA છે ક્લિયર ટેક્સ અનુસાર, બે દેશો તેમના નાગરિકો અને કંપનીઓને ડબલ ટેક્સથી બચાવવા માટે પોતાની વચ્ચે ડબલ ટેક્સ એવોઈડન્સ એગ્રીમેન્ટ (DTAA) કરે છે. આ હેઠળ, કંપનીઓ અથવા વ્યક્તિઓએ તેમની સેવાઓ અથવા ઉત્પાદનો માટે બે અલગ-અલગ દેશોમાં ટેક્સ ચૂકવવો પડતો નથી.

MFN શું છે? વર્લ્ડ ટ્રેડ ઓર્ગેનાઈઝેશન (WTO) એ યુનો (યુનાઈટેડ નેશન્સ)નું સંગઠન છે. 164 દેશો તેના સભ્ય છે. આ હેઠળના તમામ દેશો એકબીજાને મોસ્ટ ફેવર્ડ નેશન (MFN)નો દરજ્જો આપે છે. આ દરજ્જો મળ્યા બાદ તમામ દેશો કોઈપણ ભેદભાવ વિના સરળતાથી એકબીજા સાથે વેપાર કરી શકશે.

શા માટે અને કેવી રીતે MFN સ્ટેટસ છીનવી લેવામાં આવે છે? સામાન્ય રીતે, WTOની કલમ 21B હેઠળ, કોઈપણ દેશ સુરક્ષા સંબંધિત વિવાદોને કારણે અન્ય દેશ પાસેથી આ દરજ્જો પાછો ખેંચી શકે છે. રિપોર્ટ અનુસાર, તેને પાછી ખેંચવા માટે કેટલીક મુખ્ય શરતો પૂરી કરવી પડશે. પરંતુ વાસ્તવમાં તેને દૂર કરવાની કોઈ ઔપચારિક પ્રક્રિયા નથી.

તે પણ સ્પષ્ટ નથી કે કોઈ દેશ WTOને જાણ કરવા માટે બંધાયેલો છે કે શું તે અન્ય દેશ પાસેથી MFN સ્ટેટસ છીનવી રહ્યો છે કે નહીં.

ભારતે 2019માં પાકિસ્તાન પાસેથી MFN સ્ટેટસ છીનવી લીધું હતું જમ્મુ અને કાશ્મીરના પુલવામામાં 2019માં થયેલા આતંકવાદી હુમલા બાદ ભારતે પાકિસ્તાન પાસેથી MFN સ્ટેટસ પણ છીનવી લીધું હતું. જે અંતર્ગત પાકિસ્તાનથી આયાત થતી ઘણી વસ્તુઓ પર કસ્ટમ ડ્યુટી વધારી દેવામાં આવી હતી.