વોશિંગ્ટન42 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
મુંબઈમાં 26 નવેમ્બર 2008ના રોજ થયેલા આતંકવાદી હુમલાના આરોપી તહવ્વુર રાણાએ ભારતને પ્રત્યાર્પણ સામે અમેરિકાની સુપ્રીમ કોર્ટમાં અપીલ કરી છે. આ વર્ષે 15 ઓગસ્ટે યુએસ ફેડરલ કોર્ટે ભારત-અમેરિકા પ્રત્યાર્પણ સંધિ હેઠળ તહવ્વુરને ભારત મોકલવાનો ચુકાદો સંભળાવ્યો હતો. આ ચુકાદો સામે રાણા સુપ્રીમ કોર્ટ પહોંચ્યો છે.
પાકિસ્તાની મૂળનો કેનેડિયન બિઝનેસમેન રાણાએ ગયા વર્ષે ફેડરલ કોર્ટમાં અરજી કરી હતી. તેણે સુનાવણી સુધી તેને ભારતને સોંપવામાં ન આવે તેવી વિનંતી કરી હતી, જેને ફગાવી દેવામાં આવી હતી. મે 2023માં પણ અમેરિકન કોર્ટે રાણાની અરજી ફગાવી દીધી હતી.
હવે જો સુપ્રીમ કોર્ટ પણ તહવ્વુરની અપીલ ફગાવી દે તો તે આગળ અપીલ કરી શકશે નહીં. આ પછી તહવ્વુરને ભારત લાવી શકાય છે. તહવ્વુર પર મુંબઈ હુમલા માટે ફંડિંગ કરવાનો આરોપ છે.
26 નવેમ્બર 2008ના રોજ મુંબઈમાં થયેલા હુમલામાં 166 લોકો માર્યા ગયા હતા. NSG કમાન્ડો અને સુરક્ષા દળોની કાર્યવાહીમાં 9 આતંકીઓ પણ માર્યા ગયા હતા.
ગયા વર્ષે પણ કોર્ટે પ્રત્યાર્પણ સામેની અરજી ફગાવી દીધી હતી ભારતને સોંપવામાં ન આવે તે માટે, પાકિસ્તાની મૂળના તહવ્વુર રાણાએ યુએસ કોર્ટમાં હેબિયસ કોર્પસ અરજી કરી હતી. જ્યારે કોઈ વ્યક્તિને ગેરકાયદેસર કસ્ટડીમાં રાખવામાં આવે ત્યારે હેબિયસ કોર્પસ પિટિશનનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે.
આ પછી, લોસ એન્જલસની ડિસ્ટ્રિક્ટ કોર્ટે પોતાના નિર્ણયમાં કહ્યું હતું કે ભારતે જે આરોપોના આધારે તહવ્વુરના પ્રત્યાર્પણની માંગ કરી છે તેને ધ્યાનમાં રાખીને તેના પ્રત્યાર્પણની મંજૂરી આપી શકાય છે.
તેમની સામે ચુકાદો આવ્યા બાદ રાણાએ કોર્ટમાં બીજી અરજી કરી હતી. આ અંગેનો ચુકાદો ઓગસ્ટમાં આવ્યો હતો. જેમાં હેબિયસ કોર્પસ પિટિશન ફગાવવાને યોગ્ય ઠેરવવામાં આવી હતી. પેનલે જણાવ્યું હતું કે રાણાના ગુનાઓ યુએસ અને ભારત વચ્ચેની પ્રત્યાર્પણ સંધિની શરતો હેઠળ આવે છે.
પેનલે સ્વીકાર્યું કે ભારતે હુમલા અંગે રાણા સામેના આરોપોના નક્કર પુરાવા આપ્યા છે. હવે રાણાએ આ ચુકાદા સામે સુપ્રીમ કોર્ટમાં અપીલ કરી છે.
તહવ્વુર હુમલાના માસ્ટરમાઇન્ડ ડેવિડ હેડલીનો બાળપણનો મિત્ર છે ગયા વર્ષે કોર્ટમાં સુનાવણી દરમિયાન સરકારી વકીલોએ દલીલ કરી હતી કે તહવ્વુર આ હુમલાના માસ્ટરમાઇન્ડ ડેવિડ હેડલીનો બાળપણનો મિત્ર હતો અને તે જાણતો હતો કે હેડલી લશ્કર-એ-તૈયબા સાથે કામ કરે છે. હેડલીને મદદ કરીને અને તેને આર્થિક મદદ કરીને, તહવ્વુર આતંકવાદી સંગઠન અને તેની સાથેના આતંકવાદીઓને મદદ કરતો હતો.
હેડલી કોને મળી રહ્યો હતો અને શું વાત કરી રહ્યો હતો તેની રાણા ખબર હતી. તે હુમલાનો પ્લાન અને કેટલાક ટાર્ગેટના નામ પણ જાણતો હતો. અમેરિકાની સરકારે કહ્યું છે કે રાણા આ સમગ્ર કાવતરામાં સામેલ હતો અને તેણે આતંકવાદી હુમલાને ફંડ આપવાનો ગુનો કર્યો હોવાની પૂરી શક્યતા છે.
ડેવિડ હેડલી મુંબઈ હુમલાનો માસ્ટરમાઇન્ડ હતો. રાણાએ તેને આર્થિક મદદ કરી – ફાઈલ ફોટો
રાણા ભારત આવી શકે છે, હેડલી પર શંકા
હેડલીની ઓક્ટોબર 2009માં યુએસ સત્તાવાળાઓએ ધરપકડ કરી હતી અને મુંબઈ હુમલામાં તેની સંડોવણી બદલ 35 વર્ષની જેલની સજા ફટકારી હતી. ભારત અને અમેરિકા વચ્ચેની પ્રત્યાર્પણ સંધિમાં જોગવાઈ છે કે જો કોઈ વ્યક્તિ ભારતમાં ગુનો કરે છે અને તે અમેરિકાની ધરતી પર પકડાય છે તો ભારત તેના પ્રત્યાર્પણની માંગ કરી શકે છે.
ઘણા અહેવાલો અનુસાર, હેડલીએ અમેરિકા સાથે ડીલ કરી હતી કે તે તેમને સંપૂર્ણ સહયોગ કરશે, જો કે તેને ભારત કે પાકિસ્તાનને પ્રત્યાર્પણ કરવામાં નહીં આવે.
