વિનય સુલતાન3 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
બાંગ્લાદેશમાં અનામત સામે વિદ્યાર્થીઓનો વિરોધ 5 ઓગસ્ટે અત્યંત હિંસક બન્યો હતો. પ્રદર્શનકારીઓ વડાપ્રધાનના આવાસમાં પણ ઘૂસી ગયા હતા. આ પછી પીએમ શેખ હસીના ભાગીને ભારત પહોંચ્યા હતા.
5 ઓગસ્ટ 2024… તે તારીખે બાંગ્લાદેશમાં ઉથલપાથલ થઈ. રાત્રે લગભગ 1 વાગ્યે, ભારતીય ગુપ્તચર એજન્સીના એક અધિકારી ગુપ્ત લોકેશન પર હતા. તે બાંગ્લાદેશના વિકાસની માહિતી તેના કમાન્ડ સેન્ટરને મોકલી રહ્યો હતો. તે ફોન પર ટાઈપ કરવામાં સમય કાઢી રહ્યો હતો. તેથી, તેણે સાદા કાગળ પર તમામ માહિતી લખીને તેનો ફોટો કમાન્ડ સેન્ટરને મોકલવાનું શરૂ કર્યું. તેને બાંગ્લાદેશના ઉથલપાથલની સૂચના 16 મહિના પહેલા મળી ગઈ હતી.
આ ઉથલપાથલના ઘણા રહસ્યો બાંગ્લાદેશની ગુપ્તચર એજન્સીઓની ડાયરીઓમાં નોંધાયેલા છે. આ દસ્તાવેજોમાં ઉથલપાથલની યોજના ઘડનારા ચહેરાઓ વિશે પણ માહિતી છે. ભાસ્કર પાસે ઉપલબ્ધ ગોપનીય દસ્તાવેજો મે 2023 અને ઓગસ્ટ 2024 વચ્ચેની ઘટનાઓનું ક્રમિક રીતે વર્ણન કરે છે. તેમના મતે બાંગ્લાદેશમાં ઉથલપાથલની સ્ક્રિપ્ટ પાકિસ્તાનની ગુપ્તચર સંસ્થા ISI અને અમેરિકાની ગુપ્તચર સંસ્થા CIAએ મળીને લખી હતી.
સોશિયલ મીડિયા પર વાયરલ થયેલા આ વીડિયોમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે શેખ હસીના બાંગ્લાદેશ આર્મીના હેલિકોપ્ટરમાં ઢાકાથી નીકળ્યા હતા.
મે 2023: વિપક્ષ પાર્ટી BNPના નેતા અમેરિકન ગુપ્તચર એજન્સી CIAના સંપર્કમાં આવ્યા
મે 2023માં બાંગ્લાદેશની ચૂંટણીઓ પહેલા, યુએસ આસિસ્ટન્ટ સેક્રેટરી ઓફ સ્ટેટ ડોનાલ્ડ લુ અને બાંગ્લાદેશમાં યુએસ એમ્બેસેડર પીટર હાસ એક લંચ મીટિંગ માટે બાંગ્લાદેશી રાજદૂત સાથે મળ્યા હતા. મીટિંગ દરમિયાન તેમણે બાંગ્લાદેશી રાજદૂતને ચેતવણી આપી હતી કે જો ત્યાં સ્વતંત્ર ચૂંટણી નહીં થાય તો તેના માટે જવાબદાર લોકોના અમેરિકન વિઝા પર પ્રતિબંધ લગાવવાની તૈયારી ચાલી રહી છે.
અહીં શેખ હસીનાએ તેમના ચૂંટણી પ્રચાર દરમિયાન તેમના પર અમેરિકન દબાણ અંગે સંકેત આપ્યા હતા. ગુપ્તચર અહેવાલો અનુસાર, બાંગ્લાદેશની મુખ્ય વિપક્ષી પાર્ટી બાંગ્લાદેશ નેશનાલિસ્ટ પાર્ટી એટલે કે BNP CIA ના નેતાના સંપર્કમાં હતા. જ્યારે હસીના ચૂંટણી યોજવામાં અને જીતવામાં સફળ રહી, ત્યારે ઉથલપાથલ પર કામ ઝડપથી શરૂ થયું.
ઓક્ટોબર 2023: હસીનાને ‘ભારતીય એજન્ટ’ કહીને તેની વિરુદ્ધ અભિયાન શરૂ થયું
બાંગ્લાદેશમાં ઓક્ટોબર 2023માં યોજાનારી ચૂંટણી પહેલા પણ વિપક્ષી પાર્ટીઓ તેમને ‘ભારતીય એજન્ટ’ ગણાવી રહી છે. આ અભિયાનને બે રંગ આપવામાં આવી રહ્યા છે. પ્રથમ- ભારતે બાંગ્લાદેશને પોતાની વસાહતોમાંથી એક બનાવ્યું છે. અને બીજું – શેખ હસીના એક ભારતીય એજન્ટ છે, જેણે પોતાની ખુરશી બચાવવા માટે દેશને ભારતને વેચી દીધો છે.
એપ્રિલ 2024માં શેખ હસીના સરકારે આંતરિક સર્વે કર્યો હતો. આ મુજબ ચૂંટણી બાદ તેમની લોકપ્રિયતામાં 10-15%નો ઘટાડો જોવા મળ્યો હતો. અભિયાનની અસર દેખાવા લાગી હતી. બાંગ્લાદેશમાં બળવાના આ પ્રારંભિક વલણો હતા, પરંતુ આયોજન ખૂબ પહેલા શરૂ થઈ ગયું હતું.
માર્ચ 2024: યુએસ એમ્બેસેડર થાઇલેન્ડ ગયા, જે દરમિયાન હથિયારો બળવાખોર KNF સુધી પહોંચે્યા
8 માર્ચ, 2024ના રોજ, બાંગ્લાદેશમાં નવી સરકારની રચનાના બે મહિના પછી, બાંગ્લાદેશમાં યુએસ એમ્બેસેડર પીટર હાસ બાંગ્લાદેશથી સિંગાપોર ગયા. ત્યાંથી તેઓ થાઈલેન્ડ થઈને અમેરિકા ગયા અને 17 દિવસ પછી 26 માર્ચ 2024ના રોજ પાછા આવ્યા.
સત્તાવાર રીતે, હાસ થાઈલેન્ડમાં થોડા દિવસની રજાઓ બાદ વોશિંગ્ટન ગયા હતા, પરંતુ આ દરમિયાન અમેરિકામાં 117 થી 119 પાનાનો ગુપ્તચર અહેવાલ રજૂ કરવામાં આવ્યો હતો. તેમાં બાંગ્લાદેશમાં ચાલી રહેલા ‘માનવ અધિકારોના ઉલ્લંઘન’ અને ‘લોકશાહી અધિકારોના ઉલ્લંઘન’ની વિગતો હતી. આ રિપોર્ટ યુએસ સ્ટેટ ડિપાર્ટમેન્ટ અને યુએસ કોંગ્રેસ સમક્ષ રજૂ કરવાનો હતો.
ગુપ્તચર અહેવાલો અનુસાર, માર્ચમાં જ આધુનિક હથિયારોની શિપમેન્ટ થાઈલેન્ડથી મ્યાનમાર થઈને બાંગ્લાદેશના કુકી-ચિન નેશનલ ફ્રન્ટ (KNF) બળવાખોરો સુધી પહોંચી હતી. આ સંગઠન ચિત્તાગોંગ હિલ્સની પહાડીઓમાં તેની પ્રવૃત્તિઓ ચલાવે છે.
KNFએ એપ્રિલમાં આતંકવાદી પ્રવૃત્તિઓ શરૂ કરી હતી. KNF બળવાખોરોએ 2 એપ્રિલ 2024ના રોજ બાંગ્લાદેશના રૂમ ઉપ-જિલ્લામાં સોનાલી બેંકને લૂંટી હતી. બીજા દિવસે થાનચી ઉપજિલ્લામાં સોનાલી બેંક અને કૃષિ બેંકની શાખામાં લૂંટનો પ્રયાસ કરવામાં આવ્યો હતો અને પોલીસ પાસેથી 15 હથિયારો છીનવી લીધા હતા.
બાંગ્લાદેશ સરકાર અને KNF વચ્ચે મે 2023થી શાંતિ મંત્રણા ચાલી રહી હતી. મંત્રણાનો બીજો રાઉન્ડ માર્ચ 2024માં જ થયો હતો. થોડા દિવસો પછી, KNFએ ફરીથી બાંગ્લાદેશ સરકાર સામે હથિયાર ઉઠાવ્યા. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર પાકિસ્તાની ગુપ્તચર એજન્સી ISI અને અમેરિકન ગુપ્તચર એજન્સી CIAએ મળીને ઉથલપાથલના બીજા ભાગનો પ્લાન હતો.
બાંગ્લાદેશમાં વિદ્યાર્થીઓ અનામતનો વિરોધ કરી રહ્યા હતા. ગુપ્તચર અહેવાલો અનુસાર, પાકિસ્તાનની ગુપ્તચર એજન્સી ISIના એજન્ટોએ વિરોધ પ્રદર્શનમાં ઘૂસણખોરી કરી અને હિંસા ભડકાવી.
જૂન 2024: હસીનાએ વિશ્વાસુ મંત્રીને સેના પ્રમુખ બનાવ્યા, પરંતુ યોજના નિષ્ફળ ગઈ
સંભવિત બળવાને રોકવા માટે, હસીનાએ જૂન 2024માં તેમના વિશ્વાસુ વકાર-ઉ-જામાને આર્મી ચીફના પદ પર નિયુક્ત કર્યા, પરંતુ તેમનું પગલું અપૂરતું સાબિત થયું. બાંગ્લાદેશ પર નજર રાખતા એક ગુપ્તચર સૂત્રએ ભાસ્કરને જણાવ્યું હતું કે વિરોધ વ્યૂહાત્મક રીતે હિંસક બની ગયો હતો જ્યારે બાંગ્લાદેશ આર્મી પાસે એકત્રીકરણ કરવાનો સૌથી ઓછો અવકાશ હતો.
જુલાઇના અંતમાં અડધું બાંગ્લાદેશ વારંવાર પૂરનો શિકાર બને છે. બાંગ્લાદેશ આર્મીની સિલહેટમાં 17 ડિવિઝન અને મૈમનસિંઘમાં 19મી ડિવિઝન છે. આ સિવાય બરીસાલમાં સેનાની 7મી ડિવિઝન છે. આ ત્રણ સ્થળોએ પૂરના કારણે આર્મી ઇચ્છે તો પણ પોતાના સૈનિકોને ઢાકા બોલાવી શકતી ન હતી.
આ સિવાય રાજશાહીમાં 11મો આર્મી ડિવિઝન અને રંગપુરમાં 66મો ડિવિઝન છે, પરંતુ હિંસાની પ્રથમ ઘટનાઓ આ વિસ્તારોમાંથી શરૂ થઈ હતી. આ કારણે અહીંથી ઢાકા જવા માટે ખૂબ જ મર્યાદિત સંખ્યામાં સૈનિકો બોલાવી શકાયા હતા. પ્રદર્શન દરમિયાન આર્મી પાસે માત્ર બે ઓપરેશનલ ડિવિઝન બાકી હતા. એક ખુલનામાં આવેલ 55 ડિવિઝનનો સમાવેશ કરે છે અને એક ઢાકા નજીક આવેલ 9 ડિવિઝનનો સમાવેશ થાય છે. આ બે ડિવિઝન દ્વારા વિરોધીઓને રોકવાનું મુશ્કેલ કામ હતું.
ઈન્ટેલિજન્સ સૂત્રોનું કહેવું છે કે સૈનિકોની ઓછી સંખ્યા સિવાય બાંગ્લાદેશ આર્મી સામે બીજો પડકાર હતો. બાંગ્લાદેશ આર્મીમાં મોટા પાયે રાજનીતિકરણ થઈ રહ્યું છે. એક મોટો વર્ગ, ખાસ કરીને નીચલા રેન્કમાં, જમાત-એ-ઇસ્લામી તરફ ઝુકાવ છે. આવી સ્થિતિમાં જો બાંગ્લાદેશની સેનાએ વિરોધ કરી રહેલા વિદ્યાર્થીઓ પર ગોળીબાર કરવાનો આદેશ આપ્યો હોત તો સેનામાં બળવો થવાનો ભય હતો.
આવી સ્થિતિમાં સેનાએ કંઇ ન કરવું શ્રેષ્ઠ માન્યું. ત્યારપછી જુલાઈ 2024માં પાકિસ્તાનની ગુપ્તચર એજન્સી ISIએ જમાત-એ-ઈસ્લામી દ્વારા વિદ્યાર્થીઓના પ્રદર્શનમાં પોતાના માણસોને સામેલ કરવાનું શરૂ કર્યું. આ પછી પ્રદર્શન હિંસક થવા લાગ્યું.
બાંગ્લાદેશની સ્થિતિ સાથે જોડાયેલા ભાસ્કરના આ સમાચાર પણ વાંચો…
ભારત આવતા પહેલા હસીના સાથે શું થયું: ત્રણેય સેનાના વડા રાજીનામું સ્વીકારવા આવ્યા, પાછલા દરવાજેથી ઘર છોડી ભાગ્યા
તારીખ- 5 ઓગસ્ટ 2024, બાંગ્લાદેશમાં શેખ હસીના વિરુદ્ધ વિરોધ હિંસક બની ગયો હતો. માત્ર એક દિવસ પહેલા જ પોલીસ સાથેના એન્કાઉન્ટરમાં કુલ 100 લોકોના મોત થયા હતા. આ દરમિયાન, ઢાકાથી 1826 કિલોમીટર દૂર ભારતની રાજધાની દિલ્હીમાં 2 અરજીઓ મોકલવામાં આવી હતી.
