નવી દિલ્હી41 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ શ્રીલંકા અને મોરેશિયસમાં UPI એટલે કે ‘યુનિફાઇડ પેમેન્ટ ઇન્ટરફેસ’ સેવા શરૂ કરી છે. શ્રીલંકા અને મોરેશિયસ જતા ભારતીય નાગરિકો તેમજ ભારત પ્રવાસ કરતા મોરેશિયસ નાગરિકો તેનો ઉપયોગ કરી શકશે. તાજેતરમાં જ ફ્રાન્સમાં પણ UPI સેવા શરૂ કરવામાં આવી હતી.
શ્રીલંકાના રાષ્ટ્રપતિ અને મોરેશિયસના વડાપ્રધાન હાજર
લોન્ચ પ્રસંગે પીએમ મોદીએ કહ્યું, ‘ભારતનું UPI હવે એક નવી જવાબદારી નિભાવી રહ્યું છે – ભારત સાથેના ભાગીદારોને એક કરવા.’ વીડિયો કોન્ફરન્સિંગ દ્વારા આયોજિત કાર્યક્રમમાં શ્રીલંકાના રાષ્ટ્રપતિ રાનિલ વિક્રમસિંઘે અને મોરેશિયસના વડાપ્રધાન પ્રવિંદ જગનાથની સાથે ત્રણેય દેશોના સેન્ટ્રલ બેંકના ગવર્નરો પણ હાજર રહ્યા હતા.
મોદીએ મોરેશિયસમાં RuPay કાર્ડ સેવા પણ શરૂ કરી હતી
PM મોદીએ મોરેશિયસમાં UPI સેવાની સાથે RuPay કાર્ડ સેવા પણ શરૂ કરી છે. હવે મોરેશિયસ બેંકો RuPay મિકેનિઝમના આધારે કાર્ડ જારી કરી શકશે. આ સાથે, બંને દેશના લોકો આ કાર્ડ દ્વારા ઉપલબ્ધ સેવાઓનો ઉપયોગ પોતપોતાના દેશમાં તેમજ એકબીજાના સ્થળોએ કરી શકશે.
2 ફેબ્રુઆરીએ ફ્રાન્સમાં લોન્ચ કરવામાં આવ્યું
ફ્રાન્સમાં ભારતીય દૂતાવાસે 2 ફેબ્રુઆરીએ પેરિસમાં એફિલ ટાવર ખાતે યુનિફાઇડ પેમેન્ટ ઇન્ટરફેસ (UPI) ઔપચારિક રીતે લોન્ચ કર્યું હતું. આ દરમિયાન પીએમ મોદીએ કહ્યું હતું- આ જોઈને ખૂબ જ આનંદ થયો. માટે આનંદ. UPIને વૈશ્વિક બનાવવાની દિશામાં આ એક મહત્વપૂર્ણ પગલું છે. તેનાથી ડિજિટલ પેમેન્ટને પ્રોત્સાહન મળશે.
ફ્રાન્સમાં ભારતીય દૂતાવાસે પ્રજાસત્તાક દિવસના રિસેપ્શનનું આયોજન કર્યું હતું. આ સમયગાળા દરમિયાન UPIનું ઔપચારિક લોન્ચિંગ થયું.
મેક્રોનની ભારત મુલાકાત બાદ લોન્ચ કરવામાં આવી છે
આ પ્રક્ષેપણ ફ્રાન્સના રાષ્ટ્રપતિ ઈમેન્યુઅલ મેક્રોનની ભારત મુલાકાત બાદ કરવામાં આવ્યું છે. મેક્રોન 25 જાન્યુઆરીએ જયપુર પહોંચ્યા હતા. આ દરમિયાન વડાપ્રધાન મોદીએ તેમને UPI પેમેન્ટ ડિજિટલ સિસ્ટમ વિશે જાણકારી આપી હતી. તેમને પેમેન્ટ કેવી રીતે કરવું તે શીખવ્યું. આ સિવાય બંને નેતાઓએ ચા પીધી હતી. તેની ચુકવણી રાષ્ટ્રપતિ મેક્રોન દ્વારા કરવામાં આવી હતી.
મોદી-મેક્રોને 25 જાન્યુઆરીએ ચા પીધી હતી. તેનું ડિજિટલ પેમેન્ટ મેક્રોને મોદીના ફોનથી કર્યું હતું. ફૂટેજમાં મેક્રોનના હાથમાં એક ફોન દેખાઈ રહ્યો છે. તેણે QR કોડ સ્કેન કર્યો.
UPI 2016માં લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું
યુનિફાઈડ પેમેન્ટ ઈન્ટરફેસ એટલે કે UPI 2016માં લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું. તે નેશનલ પેમેન્ટ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા (NPCI) દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું છે. તે સરળ રીતે સીધા બેંક ખાતામાં નાણાં ટ્રાન્સફર કરવાની સુવિધા પ્રદાન કરે છે. આ પહેલા ડિજિટલ વોલેટ પ્રચલિત હતું. વોલેટમાં KYC જેવી ઝંઝટ છે, જ્યારે UPIમાં આવું કંઈ કરવું પડતું નથી.
UPI NCPI દ્વારા સંચાલિત થાય છે
ભારતમાં RTGS અને NEFT ચુકવણી સિસ્ટમ RBI દ્વારા સંચાલિત છે. IMPS, RuPay, UPI જેવી સિસ્ટમ્સ નેશનલ પેમેન્ટ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા (NPCI) દ્વારા સંચાલિત થાય છે. સરકારે 1 જાન્યુઆરી, 2020 થી UPI વ્યવહારો માટે શૂન્ય-ચાર્જ ફ્રેમવર્ક ફરજિયાત કર્યું હતું.
ડિસેમ્બર 2023માં 1200 કરોડથી વધુના વ્યવહારો થયા હતા
તાજેતરમાં વિદેશ મંત્રી એસ. યુગાન્ડા અને નાઈજીરિયાની મુલાકાત દરમિયાન જયશંકરે કહ્યું હતું કે ભારતમાં માત્ર એક મહિનામાં એટલાં કેશલેસ ટ્રાન્ઝેક્શન થયાં છે જેટલાં અમેરિકા 3 વર્ષમાં કરે છે. ડિસેમ્બર 2023 માં, યુનિફાઇડ પેમેન્ટ્સ ઇન્ટરફેસ (UPI) દ્વારા 1200 કરોડથી વધુ વ્યવહારો થયા. આ વ્યવહાર રૂ. 18.23 લાખ કરોડનો હતો.
આ આંકડાઓ જાહેર કરતા નેશનલ પેમેન્ટ્સ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા (NPCI) એ જણાવ્યું હતું કે અગાઉ નવેમ્બરમાં રૂ. 17.40 લાખ કરોડના વ્યવહારો થયા હતા. એટલે કે લોકોને આ પેમેન્ટ મોડ ખૂબ જ પસંદ આવી રહ્યો છે.
