સતત સોજેલો ચહેરો ગંભીર બીમારીનો સંકેત: પૂરતી ઊંઘ લો, સોડિયમથી ભરપૂર ભોજન ટાળો, છતાં સોજો ન ઉતરે તો ડોક્ટરનો સંપર્ક કરો

તમે ઘણીવાર જોયું હશે કે, સવારે ઊઠ્યા પછી કેટલાક લોકોના ચહેરા પર સોજો આવી જાય છે. સામાન્ય રીતે, સૂતી વખતે વ્યક્તિના ચહેરા પર ફ્લૂઈડ (પ્રવાહી) એકઠું થાય છે, જેના કારણે સવારે ઉઠતી વખતે સોજો આવે છે. ઉઠ્યા પછી, આ પ્રવાહી પ્રસરી જાય છે, જેના કારણે સોજો દૂર થઈ જાય છે. જોકે, ચહેરા પર સોજો ક્યારેક ગંભીર બીમારીઓની નિશાની હોઈ શકે છે.

તેથી, આજે ‘તબિયતપાણી‘માં આપણે સવારે ચહેરા પર સોજો કેમ આવે છે તે વિશે વાત કરીશું. સાથે એ પણ જાણીશું કે-

સવારે ચહેરા પર સોજો કેમ આવે છે?

સવારે ચહેરા પર સોજો આવવાના ઘણા કારણો હોઈ શકે છે. આખી રાત પ્રવાહી જમા થવાનો સંકેત હોઈ શકે છે. તેમજ ખૂબ વધારે અથવા ખૂબ ઓછી ઊંઘ લેવાથી પણ ચહેરા પર સોજો આવી શકે છે. જો ચહેરાની આસપાસ કોઈ સર્જરી કે ઈજા થઈ હોય, તો ચહેરા પર સોજો આવી શકે છે. આ સિવાય ચહેરા પર સોજા આવવાના બીજા ઘણા કારણો હોઈ શકે છે. નીચે આપેલા ગ્રાફિક પરથી આ સમજીએ-

આ બીમારીઓથી ચહેરા પર સોજો પણ આવે છે

ચહેરા પર સોજો હંમેશા ગંભીર બીમારીની નિશાની નથી હોતી પરંતુ જો સતત ચહેરો સોજેલો રહે તો તે કોઈ ગંભીર બીમારીનો સંકેત હોઈ શકે છે. જેમ કે-

આ સ્થિતિમાં ડોક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી

ચહેરા પર સોજો હળવોથી ગંભીર હોઈ શકે છે. જો તમને ઉઠ્યા પછી થોડો સોજો લાગે, જે થોડા કલાકોમાં ઓછો થઈ જાય, તો ચિંતા કરવાની કોઈ જરૂર નથી પરંતુ જો ચહેરા પર લાંબા સમય સુધી સોજો રહે, તો તેનો અર્થ એ છે કે, કોઈ બીજી સમસ્યા છે. ચહેરા પર અચાનક સોજો આવવાને ક્યારેય અવગણવો ન જોઈએ. આવી સ્થિતિમાં ડોક્ટરનો તાત્કાલિક સંપર્ક કરવો જોઈએ.

ચહેરાના સોજો કેવી રીતે ઓછો કરી શકાય?

જનરલ ફિઝિશિયન ડો. અંકિત પટેલ કહે છે કે, દૈનિક કસરત, પૂરતી ઊંઘ અને સંતુલિત આહારથી ચહેરાના સોજાથી છુટકારો મેળવી શકાય છે. આલ્કોહોલ છોડી દેવાથી અને હાઇડ્રેટેડ રહેવાથી પણ સોજો ઓછો થાય છે. ઉપરાંત કેટલીક અન્ય બાબતોનું પણ ધ્યાન રાખવું જરૂરી છે. નીચે આપેલા ગ્રાફિક પરથી આ સમજીએ-

ચહેરાના સોજાની સારવાર

ડોક્ટર સૌથી પહેલા એ શોધે છે કે ચહેરા પર સોજો કેમ છે. પછી તે મુજબ સારવાર કરે છે. જો ચહેરાનો સોજો કોઈ ચેપ કે એલર્જીના કારણે હોય, તો ડોક્ટર તેના માટે દવા આપી શકે છે. જો કોઈ દવાના કારણે ચહેરા પર સોજો આવ્યો હોય તો દવા બદલી શકે છે.

સાઇનસાઇટિસને કારણે સોજો આવે ત્યારે નાક સાફ કરવા માટે નાકના ટીપાં આપે છે. ઉપરાંત ચહેરાની કસરત કરવાથી પણ સોજાથી રાહત મળી શકે છે.

ચહેરાના સોજા સંબંધિત સામાન્ય પ્રશ્નો અને જવાબો

પ્રશ્ન: ચહેરા પરનો સોજો ક્યારે ચિંતાનું કારણ બને છે?

જવાબ: સામાન્ય રીતે સવારે ચહેરા પર હળવો સોજો ચિંતાનો વિષય નથી. આ થોડા કલાકોમાં જાતે જ ઠીક થઈ જાય છે. પરંતુ જો સોજો ઉતરતો ન હોય, દુખાવો થતો હોય કે શ્વાસ લેવામાં મુશ્કેલી, માથાનો ગંભીર દુખાવો જેવા લક્ષણો હોય તો તે કિડનીની સમસ્યા, થાઇરોઇડ કે એલર્જી જેવી ગંભીર સ્થિતિના સંકેત હોઈ શકે છે.

પ્રશ્ન: વાતાવરણમાં ફેરફારના લીધે ચહેરા પર સોજો આવે?

જવાબ: ડો. અંકિત પટેલ કહે છે કે, હા, સવારે ચહેરા પર સોજો આવવાનું કારણ હવામાન અને વાતાવરણ પણ હોઈ શકે છે. ઊંચા તાપમાન અને ભેજને કારણે શરીરમાં પ્રવાહી એકઠા થઈ શકે છે, જેના કારણે સોજો આવે છે. મોસમી એલર્જીના કારણે ચહેરા અને આંખની આસપાસ સોજો આવી શકે છે. વધુમાં, ખૂબ ઊંચાઈ પર મુસાફરી કરવાથી શરીરમાં થોડા સમય માટે પ્રવાહી જમા થઈ શકે છે, જેનાથી સોજો આવી શકે છે.

પ્રશ્ન: કયા ખાદ્યપદાર્થના કારણે સવારે ચહેરા પર સોજો આવી શકે?

જવાબ: ડો. અંકિત પટેલ જણાવે છે કે, હા, પ્રોસેસ્ડ ફૂડ, ફાસ્ટ ફૂડ અને સોડિયમથી ભરપૂર ખોરાક શરીરમાં પ્રવાહી એકઠા કરી શકે છે. તેનાથી સવારે ચહેરા પર સોજો આવી શકે છે. મોડી રાત્રે મીઠાઈઓ અથવા ડેરી ઉત્પાદનો ખાવાથી પણ કેટલાક લોકોને સોજો આવી શકે છે.

પ્રશ્ન: ડોક્ટરની સલાહ ક્યારે લેવી જોઈએ?

જવાબ: જો તમને દરરોજ સવારે ચહેરા પર સોજો રહેતો હોય, પીડાદાયક હોય કે છાતીમાં દુખાવો, માથાનો દુખાવો કે શરીરના અન્ય ભાગોમાં સોજો હોય તો તાત્કાલિક ડોક્ટરનો સંપર્ક કરવો જોઈએ.