સાવચેત રહો! આ સાયબર ઠગનો કોલ છે: લોકો આ રીતે વોઇસ ક્લોનિંગ કૌભાંડનો શિકાર બને, પરિચિતો ફોન કરીને પૈસા માગે તો સાવધાન રહો

દેશમાં AI (આર્ટિફિશિયલ ઈન્ટેલિજન્સ) દ્વારા નકલી વોઈસ કોલ સંબંધિત સાયબર કૌભાંડો વધી રહ્યા છે. આ અસલી અવાજ સાથે એટલા મળતા આવે છે કે તેમને ઓળખવું ખૂબ મુશ્કેલ છે.

હાલમાં જ મુંબઈના પવઈ વિસ્તારમાં આવો જ એક કિસ્સો પ્રકાશમાં આવ્યો છે, જ્યાં AI વોઈસ ક્લોનિંગ દ્વારા 68 વર્ષીય વેપારી સાથે 80 હજાર રૂપિયાની છેતરપિંડી કરવામાં આવી હતી. ખરેખર, પોતાને દુબઈમાં ભારતીય દૂતાવાસનો અધિકારી ગણાવતા એક વ્યક્તિએ ફોન કરીને કહ્યું કે તમારા પુત્રની દુબઈમાં ધરપકડ કરવામાં આવી છે અને તેને આજીવન કેદની સજા થઈ શકે છે.

ખાસ વાત એ હતી કે તે વ્યક્તિએ ફોન પર બિઝનેસમેનને તેના પુત્રનો અવાજ પણ સંભળાવ્યો હતો, જેમાં તે રડતો હતો અને તેને બચાવવા માટે આજીજી કરતો હતો. પુત્રનો અવાજ સાંભળીને ગભરાયેલા વેપારીએ તરત જ 80,000 રૂપિયા ઓનલાઈન ટ્રાન્સફર કર્યા.

થોડા સમય પછી જ્યારે બિઝનેસમેને દુબઈમાં બેઠેલા તેના પુત્રને ફોન કર્યો તો તેને ખબર પડી કે તે સંપૂર્ણપણે સુરક્ષિત છે અને તેના ઘરે છે. કોઈએ તેની ધરપકડ કરી ન હતી. ફોન પર જે અવાજ સાંભળ્યો હતો, જે તેના પુત્રના અવાજ જેવો હતો, તે હકિકતમાં AI વૉઇસ ક્લોનિંગ દ્વારા બનાવવામાં આવ્યો હતો.

AI વૉઇસ ક્લોનિંગ વૉઇસને એટલી સ્પષ્ટ રીતે કોપી કરે છે કે અસલી અને નકલી વચ્ચે તફાવત કરવો મુશ્કેલ છે. ઓનલાઈન સિક્યોરિટી કંપની McAfee દ્વારા કરવામાં આવેલા સર્વેમાં મોટાભાગના લોકો અસલી વોઈસ અને AI જનરેટેડ ફેક વોઈસ કોલ વચ્ચે તફાવત કરી શક્યા નથી.

તેથી, આજે કામના સમાચારમાં આપણે વોઇસ ક્લોનિંગ વિશે વાત કરીશું. તમે એ પણ શીખી શકશો કે-

નિષ્ણાત: ઈશાન સિન્હા- સલાહકાર, સાયબર ક્રાઈમ (દિલ્હી)

વ્યક્તિના અવાજની નકલ કરવા માટે AI વૉઇસ ટૂલ્સને માત્ર 3-સેકન્ડની ઑડિયો ક્લિપની જરૂર હોય છે. હાલના સમયમાં, AI વૉઇસનો ઉપયોગ કરીને છેતરપિંડીના કિસ્સાઓ માત્ર ભારતમાં જ નહીં પરંતુ અમેરિકા અને ચીન જેવા દેશોમાં પણ ઝડપથી વધી રહ્યા છે.

પ્રશ્ન- વૉઇસ ક્લોનિંગ શું છે?
જવાબ- વોઈસ ક્લોનિંગ એ સાયબર ફ્રોડની એક નવી પદ્ધતિ છે, જેના દ્વારા સાયબર ઠગ લોકોને AI વોઈસ ક્લોન દ્વારા મિત્ર, સંબંધી અથવા પરિચિતના અવાજમાં ફોન કરે છે. પછી તેઓ દાવો કરે છે કે તેઓ મુશ્કેલીમાં છે અને પૈસાની માગ કરે છે. મોટાભાગના લોકો આસાનીથી સાયબર છેતરપિંડી કરનારાઓની જાળમાં ફસાઈ જાય છે કારણ કે ફોન પર સંભળાતો અવાજ તેમના પરિચિતના અવાજ જેવો જ હોય ​​છે.

પ્રશ્ન- સાયબર ઠગ મિત્રો, સંબંધીઓ અથવા પરિચિતોને કેવી રીતે સંભળાય છે?
જવાબ : વાસ્તવમાં, સાયબર ઠગ્સ પહેલાં ગ્રાહક સંભાળ એક્ઝિક્યુટિવ અથવા અજાણ્યા વ્યક્તિ તરીકે તમારી ઓળખીતી વ્યક્તિને કૉલ કરે છે અને થોડીવાર વાત કર્યા પછી તેઓ કૉલ રેકોર્ડ કરે છે. આ પછી, તેઓ AI વૉઇસ ક્લોનમાં દાખલ કરીને વૉઇસની કોપી બનાવે છે અને તેમને જે જોઈએ તે કૉલ કરી શકે છે. પછી તેઓ તમને કૉલ કરે છે અને ડોળ કરે છે કે તેઓ કોઈ પ્રકારની મુશ્કેલીમાં છે.

આ સિવાય ઈન્સ્ટાગ્રામ, ફેસબુક કે યુટ્યુબ પર ઘણા લોકોના વીડિયો, બ્લોગ કે રીલ હોય છે, જેમાં તેમનો પોતાનો અવાજ હોય ​​છે. સાયબર ઠગ્સ પહેલાં તે અવાજને બહાર કાઢે છે અને તેને AI વૉઇસ ક્લોન ટૂલ્સમાં મૂકે છે. જે પછી તમે તે વ્યક્તિના અવાજમાં ઓડિયો કે વીડિયો સરળતાથી જનરેટ કરી શકો છો. સાયબર ઠગ સોશિયલ મીડિયા પર પીછો કરીને જ કોઈના મિત્ર કે સંબંધીનું નામ જાણે છે.

પ્રશ્ન- આ કૌભાંડમાં કયા લોકો સાયબર ઠગનો આસાનીથી શિકાર બને છે?
જવાબ: જે લોકોના બાળકો, મિત્રો અથવા સંબંધીઓ દૂર રહે છે તેઓ સરળતાથી AI વૉઇસ ક્લોનિંગ કૌભાંડમાં ફસાઈ જાય છે. દૂર રહેતા કોઈ પ્રિય વ્યક્તિના અવાજમાં કૉલ આવે છે, જેમાં ‘મારો ફોન ખોવાઈ ગયો છે, મને કોઈ મેડિકલ સમસ્યા છે કે હું કોઈ અન્ય સમસ્યામાં ફસાઈ ગયો છું’ જેવી બાબતો. મને આ નંબર અથવા સ્કેન કોડ પર તરત જ થોડા પૈસા મોકલો. ફોન પર આવી વાતોથી લોકો છેતરાય છે.

બાળકો કે સંબંધીઓ બહાર રહેતા હોવાથી લોકો સરળતાથી તેમના પર વિશ્વાસ કરે છે અને તેઓ મુશ્કેલીમાં હોવાનું જાણીને પૈસા મોકલી દે છે. બાદમાં તે સાયબર કૌભાંડ હોવાનું બહાર આવ્યું છે.

પ્રશ્ન- આપણે AI વૉઇસ ક્લોનિંગનો શિકાર બનવાથી કેવી રીતે બચી શકીએ?
જવાબ- સાયબર ક્રાઈમ એડવાઈઝર ઈશાન સિન્હા આનાથી બચવાના કેટલાક ઉપાયો જણાવે છે. જેમ કે-