બજારમાં મળતાં નકલી ફ્રૂટ જ્યૂસથી સાવધાન: અનેક બીમારીઓનું ઘર, ડોક્ટર પાસેથી જાણો કઈ બાબતો ધ્યાનમાં રાખવી જરૂરી

હાલમાં જ ઉત્તર પ્રદેશના બસ્તી જિલ્લામાં દાડમના જ્યુસમાં ભેળસેળનો મામલો સામે આવ્યો છે, જ્યાં પાણીમાં કેમિકલ ભેળવીને જ્યુસ બનાવવામાં આવી રહ્યો હતો. આ વાત ત્યારે સામે આવી જ્યારે એક ગ્રાહકે તેનો વીડિયો બનાવીને સોશિયલ મીડિયા પર પોસ્ટ કર્યો.

ગ્રાહકનો આરોપ છે કે દુકાનદાર દાડમના જ્યુસને કેમિકલનો ઉપયોગ કરીને વેચી રહ્યો હતો. વીડિયો વાઈરલ થયા બાદ ફૂડ વિભાગે કાર્યવાહી કરીને જ્યુસની દુકાન પર દરોડા પાડ્યાં હતાં અને જ્યુસના સેમ્પલ લઈને ટેસ્ટિંગ માટે લેબમાં મોકલ્યાં હતાં.

લોકો પોતાના શરીરને ફિટ રાખવા અને બીમારીઓથી બચવા માટે ઘણાં બધાં ફ્રૂટ જ્યૂસ પીવે છે, પરંતુ બજારમાં મળતાં આ ભેળસેળયુક્ત ફ્રૂટ જ્યૂસ તેમને ફિટ રાખવાને બદલે ગંભીર બીમારીઓનું કારણ બની શકે છે.

તો આજે કામના સમાચારમાં અમે વાત કરીશું કે ભેળસેળયુક્ત ફ્રૂટ જ્યૂસ પીવાથી કેવા પ્રકારની સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ થઈ શકે છે. તમે એ પણ શીખી શકશો કે-

નિષ્ણાત: ડૉ. પ્રશાંત નિરંજન, મુખ્ય તબીબી અધિક્ષક, સરકારી મેડિકલ કોલેજ, જાલૌન, ઉત્તર પ્રદેશ

પ્રશ્ન: દુકાનદારો ફ્રૂટ જ્યૂસમાં કેવા પ્રકારની ભેળસેળ કરી શકે છે?

જવાબ- ડૉ. પ્રશાંત નિરંજન સમજાવે છે કે દુકાનદારો વધુ નફો મેળવવા, ફ્રૂટ જ્યૂસની શેલ્ફ લાઇફ વધારવા અથવા જ્યુસને વધુ સ્વાદિષ્ટ બનાવવા માટે ઘણી વસ્તુઓમાં ભેળસેળ કરી શકે છે. જેમ કે-

પાણી: ઘણીવાર દુકાનદારો ફ્રૂટ જ્યૂસમાં પાણી ઉમેરી તેની માત્રા વધારે છે.

ખાંડ: દુકાનદારો કુદરતી ફ્રૂટ જ્યૂસમાં ખાંડ અથવા સેકરિન જેવી વસ્તુઓ ઉમેરી શકે છે, જે રસને મીઠો અને સ્વાદિષ્ટ બનાવે છે.

કૃત્રિમ રંગો: દુકાનદારો ફ્રૂટ જ્યૂસને રંગીન બનાવવા માટે તેમાં કૃત્રિમ રંગો ઉમેરી શકે છે. આ રંગો સ્વાસ્થ્ય માટે હાનિકારક છે.

પ્રિઝર્વેટિવ્સ: ફ્રૂટ જ્યૂસને લાંબા સમય સુધી તાજા રાખવા માટે તેમાં પ્રિઝર્વેટિવ્સ ઉમેરી શકાય છે.

પ્રશ્ન: ભેળસેળયુક્ત ફળોનો રસ પીવાથી સ્વાસ્થ્ય સંબંધી કેવા પ્રકારની સમસ્યાઓ થઈ શકે છે? જવાબ- લોકો ફ્રૂટ જ્યૂસને આરોગ્ય માટે હેલ્ધી માનતા હોય છે. આ જ કારણ છે કે ચોક પર મોટી સંખ્યામાં ફ્રૂટ જ્યૂસની દુકાનો છે અને ત્યાં પુષ્કળ પ્રમાણમાં જ્યુસ વેચાય છે. તાજા ફળોના રસને પોષક તત્વોનો સારો સ્ત્રોત માનવામાં આવે છે. દાડમ, સંતરા કે અન્ય ફળોનો તાજો રસ તમને ઘણી બીમારીઓથી બચાવે છે.

જો કે ઘણીવાર દુકાનદારો ફ્રૂટ જ્યૂસમાં સ્વચ્છતાનું ધ્યાન રાખતા નથી. વધુ નફો મેળવવા માટે, ઘણી વખત તે રસાયણો સાથે કૃત્રિમ રંગો ઉમેરે છે. આ પ્રકારનો જ્યુસ પીવાથી સ્વાસ્થ્યને લગતી ઘણી સમસ્યાઓ થઈ શકે છે.

નીચે આપેલા ગ્રાફિક પરથી આને સમજો-

પ્રશ્ન- આપણે અસલી અને નકલી ફ્રૂટ જ્યૂસને કેવી રીતે ઓળખી શકીએ? જવાબઃ આજના યુગમાં ખાદ્યપદાર્થોમાં ભેળસેળ એ નવી વાત નથી. ભેળસેળ કરનારાઓ વધુ નફો મેળવવા લોકોના આરોગ્ય સાથે રમત રમી રહ્યા છે. જો તમારે બજારમાં મળતાં ફ્રૂટ જ્યૂસ પીવા હોય તો સૌથી પહેલા જોઈ લો કે જ્યુસ બનાવવામાં કઈ કઈ વસ્તુઓનો ઉપયોગ કરે છે.

નીચેના ગ્રાફિક પરથી આને સમજો.

પ્રશ્ન- જો તમે દુકાનમાંથી ફ્રૂટ જ્યૂસ પીતા હોવ તો તમારે કઈ બાબતોનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ?

જવાબ- સૌ પ્રથમ તો બજારમાં મળતાં ફળોનો રસ ન પીવાનો પ્રયાસ કરો. જો તમારે પીવું હોય તો આ વાતોનું ધ્યાન રાખો.

પ્રશ્ન- શું બજારમાં ઉપલબ્ધ ફ્રૂટ જ્યૂસ કરતાં પેકેજ્ડ ફ્રૂટ જ્યૂસ પીવું સારું છે?

જવાબ- ડૉ. પ્રશાંત નિરંજન જણાવે છે કે જ્યારે કોઈ પણ ફળને પ્રોસેસ કરવામાં આવે છે ત્યારે તેમાં રહેલા ફાઈબર, વિટામિન્સ અને મિનરલ્સ ઓછા થઈ જાય છે. પેકેજ્ડમાં અસલી ફ્રૂટ જ્યૂસ નથી. તે માત્ર તે ફળનો સ્વાદ છે. પેકેજ્ડ ફળોના રસમાં ખાંડની માત્રા વધુ હોય છે, જે સ્વાસ્થ્ય માટે હાનિકારક છે.

પેકેજ્ડ ફળોની શેલ્ફ લાઇફ વધારવા માટે, તેમાં પ્રિઝર્વેટિવ્સ ઉમેરવામાં આવે છે, જે કેટલાક લોકોને એલર્જીનું કારણ બની શકે છે. તેથી, કોઈપણ પ્રકારનો જ્યુસ પીવાને બદલે ફળો ખાવાનું વધુ સારું છે.

પ્રશ્ન- શું પેકેજ્ડ ફ્રૂટ જ્યૂસમાં પણ ભેળસેળ થઈ શકે છે?

જવાબ- હા. ઘણી વખત આવા અહેવાલો પણ પ્રકાશમાં આવ્યા છે, જ્યારે લોકપ્રિય કંપનીઓના નામ અને લોગોનો ઉપયોગ કરીને ભેળસેળયુક્ત પેકેજ્ડ ફળો બજારમાં વેચવામાં આવે છે. આ સિવાય ભેળસેળ કરનારાઓ પેકેજિંગ સાથે ચેડા કરીને પણ ભેળસેળ કરી શકે છે.

તેથી, તે વધુ સારું છે કે પેકેજ્ડ ફ્રૂટ જ્યૂસ ખરીદતા પહેલા, ઉત્પાદકનું નામ અને તેના પર લખેલા પોષક તત્વો કાળજીપૂર્વક વાંચો. જો કોઈપણ પેકેજ્ડ ફ્રૂટ જ્યુસના લેબલિંગ પર આ માહિતી ન હોય, તો તેને ખરીદશો નહીં.