27 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
દેશમાં 5G નેટવર્ક આવ્યા બાદ મોબાઈલ ટાવરની સંખ્યા સતત વધી રહી છે. ટેલિકોમ કંપનીઓ શહેરી વિસ્તારો તેમજ ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં વધુ સારા નેટવર્ક માટે સતત પ્રયાસો કરી રહી છે.
ટાવર લગાવવાના બદલામાં ટેલિકોમ કંપનીઓ જમીન પ્રમાણે ભાડું ચૂકવે છે. આ ભાડું દર મહિને હજારોથી લઈને લાખો રૂપિયા સુધી હોઈ શકે છે. આ જ કારણ છે કે ઘણા લોકો તેમની ખાલી પડેલી જમીન અથવા છત પર મોબાઈલ ટાવર લગાવવા માંગે છે. તે જ સમયે, સાયબર ઠગ્સ આનો ફાયદો ઉઠાવી રહ્યા છે અને મોબાઇલ ટાવરના નામે છેતરપિંડી કરી રહ્યા છે. તાજેતરમાં, ભારતની સરકારી ટેલિકોમ કંપની BSNL એ આ અંગે સોશિયલ મીડિયા પ્લેટફોર્મ X (Twitter) પર એક એડવાઈઝરી જારી કરી છે.
આ એડવાઈઝરી અનુસાર સાયબર ગુનેગારોએ BSNLના નામે નકલી વેબસાઈટ બનાવી છે. તેઓ તેના પર BSNL મોબાઈલ ટાવર લગાવ્યા હોવાનો ખોટો દાવો કરે છે. આવી વેબસાઇટ્સ તમારો ડેટા ચોરી શકે છે અથવા તમને આર્થિક નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. તેથી, આવી વેબસાઇટ્સથી સાવચેત રહેવાની જરૂર છે.
તો આજે કામના સમાચારમાં આપણે વાત કરીશું કે સાયબર ઠગ કેવી રીતે મોબાઈલ ટાવરના નામે લોકોને નિશાન બનાવી રહ્યા છે? તમે એ પણ શીખી શકશો કે-
- આવા કૌભાંડોથી પોતાને કેવી રીતે બચાવવું?
- મોબાઈલ ટાવર લગાવવા માટેની સાચી પ્રક્રિયા શું છે?
એક્સપર્ટઃ પવન દુગ્ગલ, સાયબર એક્સપર્ટ, નવી દિલ્હી
પ્રશ્ન- સાયબર ઠગ લોકોને મોબાઈલ ટાવરના નામે કેવી રીતે ફસાવે છે? જવાબ: સાયબર ઠગ તેમની જમીન અથવા છત પર ટાવર લગાવવાના બદલામાં દર મહિને મોટી આવક ધરાવતા લોકોને છેતરે છે. આ સાથે ટેલિકોમ કંપની એક વ્યક્તિને નોકરી આપવાનું પણ વચન આપે છે. આ જ કારણ છે કે લોકો સરળતાથી તેમની જાળમાં ફસાઈ જાય છે અને છેતરપિંડીનો શિકાર બને છે.
પ્રશ્ન- BSNL એ આ અંગે કઈ એડવાઈઝરી જારી કરી છે? જવાબ- BSNLએ તેની X (Twitter) પોસ્ટમાં કહ્યું છે કે સાયબર ગુનેગારોએ bsnltowersite.in નામની વેબસાઇટ બનાવી છે. આ વેબસાઇટ ફ્રોડ છે. તેનું નામ અને હોમપેજ BSNLની અધિકૃત વેબસાઇટ જેવું જ છે. આ જ કારણ છે કે લોકો તેને પહેલી નજરે ઓળખી શકતા નથી.
આ વેબસાઈટ દ્વારા સાયબર ગુનેગારોનો ઈરાદો મોબાઈલ ટાવર લગાવવાના નામે BSNLને છેતરવાનો છે. આવી નકલી વેબસાઈટોથી સાવધાન રહો. તેઓ તમને મોબાઈલ ટાવર ઈન્સ્ટોલ કરાવવા અથવા બીએસએનએલમાં એપોઈન્ટમેન્ટ આપવાના નામે છેતરપિંડી કરી શકે છે. BSNL થી સંબંધિત કોઈપણ અપડેટ માટે, હંમેશા તેની સત્તાવાર વેબસાઇટ (www.bsnl.co.in) ની મુલાકાત લો.
પ્રશ્ન- મોબાઈલ ટાવરના નામે થતા કૌભાંડોથી કેવી રીતે બચી શકાય? જવાબ: મોબાઈલ ટાવર કૌભાંડમાં, સૌ પ્રથમ સ્કેમર્સ ટેલિકોમ કંપનીના પ્રતિનિધિ હોવાનો દાવો કરે છે. આ પછી, કંપની પોલિસીના નામે, તેઓ તમને નોકરીની લાલચ આપે છે અથવા કંઈપણ કર્યા વિના મોટી કમાણી કરે છે. એકવાર તમે તેમની જાળમાં ફસાઈ જાઓ, પછી તેઓ તમારી પાસેથી કંપનીમાં નોંધણી કરાવવાના નામે ફાઈલ ચાર્જ માંગે છે.
હંમેશા ધ્યાનમાં રાખો કે ટેલિકોમ કંપની ક્યારેય આ રીતે કોઈને ફોન કરતી નથી અને મોબાઈલ ટાવર લગાવવાની ઓફર કરે છે. જો તમને આવા ફોન આવે તો તેની જાળમાં ન પડો. આ સિવાય નીચેના ગ્રાફિકમાં આપેલી કેટલીક બાબતોને ધ્યાનમાં રાખો.
પ્રશ્ન- મોબાઈલ ટાવર લગાવવાની સાચી પ્રક્રિયા કઈ છે? જવાબ- જો તમે તમારા પ્લોટ અથવા રૂફટોપ પર મોબાઈલ ટાવર લગાવવા ઈચ્છો છો, તો સૌથી પહેલા તમારે ટાવર ઓપરેટિંગ કંપનીનો સંપર્ક કરવો પડશે. આ માટે તમારે ટાવર ઓપરેટ કંપનીની ઓફિસમાં જવું પડશે. તમે ઓનલાઈન વેબસાઈટ પર પણ જઈ શકો છો. આ પછી કંપનીના પ્રતિનિધિ તમારી મિલકતની તપાસ કરશે.
મોબાઈલ ટાવરને લઈને સરકાર દ્વારા કેટલાક નિયમો નક્કી કરવામાં આવ્યા છે. આ નિયમોના આધારે નક્કી કરવામાં આવે છે કે તમારી મિલકતમાં ટાવર લગાવી શકાય કે નહીં. તેને નીચેના સૂચકાંકો વડે સમજો-
- મોબાઈલ ટાવર લગાવવા માટે મિલકતના 100 મીટરની અંદર કોઈ હોસ્પિટલ ન હોવી જોઈએ.
- જો તમારે ગામમાં મોબાઈલ ટાવર લગાવવો હોય તો ઓછામાં ઓછી 2500 ચોરસ ફૂટ ખાલી જમીન હોવી જોઈએ. જ્યારે શહેર માટે 2000 ચોરસ ફૂટ ખાલી જમીન હોવી જરૂરી છે.
- બિલ્ડિંગની છત પર ટાવર લગાવવા માટે ઓછામાં ઓછી 500 ચોરસ ફૂટ જગ્યા હોવી જોઈએ.
- આ સિવાય જરૂરી દસ્તાવેજોની ચકાસણી કરવામાં આવે છે. આ પછી, કંપની દ્વારા ટાવર ઇન્સ્ટોલ કરવા સંબંધિત કરાર પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવે છે.
પ્રશ્ન- શું મોબાઈલ ટાવર લગાવવા માટે કોઈ સિક્યોરિટી મની જમા કરાવવાની જરૂર છે? જવાબ- બિલકુલ નહિ. જો કોઈ મોબાઈલ કંપની તમારી જમીન પર મોબાઈલ ટાવર લગાવતી હોય તો તે કોઈ પણ પ્રકારના સિક્યોરિટી મની કે પૈસાની માંગ કરી શકે નહીં. તેનો તમામ ખર્ચ મોબાઈલ કંપની પોતે ઉઠાવે છે.
પ્રશ્ન- મોબાઈલ ટાવર લગાવવા માટે કઈ પરવાનગીની જરૂર છે? જવાબ- ઈન્ડિયન ટેલિગ્રાફ રાઈટ ઓફ વે (એમેન્ડમેન્ટ) રૂલ્સ 2022 મુજબ, ખાનગી મિલકત પર મોબાઈલ ટાવર લગાવવા માટે કોઈ ઓથોરિટીની પરવાનગી લેવાની જરૂર નથી. જોકે, ટાવર લગાવનાર કંપનીએ સ્થાનિક વહીવટીતંત્રને લેખિત માહિતી આપવાની હોય છે.
પ્રશ્ન- મોબાઈલ ટાવર લગાવવા માટે તમને કેટલું ભાડું મળે છે? જવાબઃ આ માટે ટેલિકોમ કંપની પાસેથી માસિક ભાડું 5000 રૂપિયાથી લઈને 60 હજાર રૂપિયા સુધીનું છે. આ ભાડું તમારા શહેર, જમીનનું સ્થાન, ઊંચાઈ વગેરેના આધારે નક્કી કરવામાં આવે છે.
પ્રશ્ન- જો તમે મોબાઈલ ટાવરની છેતરપિંડીનો ભોગ બનશો તો શું કરવું? જવાબ: જો આવી છેતરપિંડી થાય તો સૌ પ્રથમ સ્થાનિક પોલીસને જાણ કરો. આ પછી, સાયબર ક્રાઇમ વેબસાઇટ અથવા રાષ્ટ્રીય હેલ્પલાઇન નંબર 1930 પર ફરિયાદ નોંધાવો. આ મામલે સાયબર પોલીસ તમને મદદ કરશે.