12 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે તેમના બજેટ ભાષણમાં સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત કોઈ મોટી જાહેરાત નથી કરી. જેની લોકો અપેક્ષા રાખે છે અને સૌથી વધુ જરૂર છે. તેમના 77 મિનિટના ભાષણમાં તેમણે ફક્ત એક જ વાર “હેલ્થકેર” શબ્દનો ઉપયોગ કર્યો. આ વખતે પણ પાછલા બજેટની જેમ તેમણે ફક્ત થોડી દવાઓ પર કસ્ટમ ડ્યુટી ઘટાડવાની અને તેને થોડી સસ્તી બનાવવાની જાહેરાત કરી છે. જાણો મુખ્ય મુદ્દાઓ-
- નાણામંત્રીએ 36 જીવનરક્ષક દવાઓની આયાત પર કસ્ટમ ડ્યુટીમાંથી મુક્તિની જાહેરાત કરી છે. આ ડિસ્કાઉન્ટ કેટલું હશે તે હજુ સ્પષ્ટ નથી.
- 6 જીવનરક્ષક દવાઓની આયાત પર ફક્ત 5% ડ્યુટી લાદવામાં આવશે.
- કેન્સર જેવા ગંભીર રોગોની દવાઓના ભાવ ઘટશે.
- તબીબી ઉપકરણો સસ્તા કરવામાં આવશે, પરંતુ હજુ સુધી સ્પષ્ટ નથી કે કેટલું ડિસ્કાઉન્ટ હશે.
આ ઉપરાંત તેમણે બજેટમાં ફક્ત સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત આ બાબતો કહી-
- તમામ જિલ્લા હોસ્પિટલોમાં કેન્સર ડે કેર સેન્ટર બનાવવામાં આવશે.
- આમાંથી 200 કેન્દ્રો વર્ષ 2025-26માં જ ખુલશે.
- તમામ પ્રાથમિક આરોગ્ય કેન્દ્રોમાં બ્રોડબેન્ડ કનેક્ટિવિટી પૂરી પાડવામાં આવશે.
- ગિગ કામદારોને જન આરોગ્ય યોજના સાથે જોડવામાં આવશે.
આ વખતે સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત કોઈ મોટી જાહેરાત નથી; જ્યારે 2024ની બંને જાહેરાતો બિનઅસરકારક
ગયા વર્ષે, 2024ના બજેટમાં આરોગ્ય સંબંધિત 2 મોટી જાહેરાતો કરવામાં આવી હતી-
1. કેન્સરની 3 દવાઓ પર કસ્ટમ ડ્યુટી શૂન્ય થઈ
કેન્સરની આ 3 દવાઓ પર કસ્ટમ ડ્યુટી શૂન્ય કરવામાં આવી-
- Trastuzumab Deruxtecan
- Osimertinib
- Durvalumab
- કેન્સરની સારવારમાં સૌથી મોટો ખર્ચ ટારગેટ ઉપચાર, કીમોથેરાપી, ડોક્ટર અને હોસ્પિટલ ફીનો છે, જે કુલ સારવારના આશરે 75% જેટલો થાય છે.
- દવાઓની કિંમત 25%થી વધુ નથી.
- બેંગ્લોરના કેન્સર નિષ્ણાત ડૉ. માનસી ખંડેરિયા કહે છે. “આ ત્રણ દવાઓ પર કસ્ટમ ડ્યુટી ઘટાડવાથી સારવારના ખર્ચમાં બહુ રાહત મળી નથી,”
2. નવી મેડિકલ કોલેજ અને હોસ્પિટલ બનશે
- સરકારે નવી મેડિકલ કોલેજો અને હોસ્પિટલો ખોલવાની જાહેરાત કરી, પરંતુ તેમની સંખ્યા જાહેર કરી નહીં.
- ઓક્ટોબર 2024માં પીએમ મોદીએ મધ્યપ્રદેશમાં ત્રણ નવી મેડિકલ કોલેજોનો શિલાન્યાસ કર્યો, જે હાલમાં નિર્માણાધીન છે.
- સરકારે અત્યાર સુધીમાં 16 નવા એઈમ્સના નિર્માણને મંજૂરી આપી છે. આમાંથી કોઈનું બાંધકામ પૂર્ણ થયું નથી.
સમયસર ડોક્ટર, દવા અને સારવાર ન મળવાથી દેશમાં દર કલાકે 348 લોકોના મોત
- ભારત સરકારની નાગરિક નોંધણી પ્રણાલી અનુસાર 2019 અને 2020ના વર્ષોમાં કુલ 1.57 કરોડ લોકો મૃત્યુ પામ્યા હતા.
- આમાંથી 39% એટલે કે લગભગ 61 લાખ લોકો સમયસર તબીબી સુવિધાઓના અભાવે મૃત્યુ પામ્યા.
- જોકે, 2020 કોવિડનું વર્ષ હતું. તેથી 2019માં તબીબી સુવિધાઓના અભાવે 26.36 લાખ લોકો મૃત્યુ પામ્યા હતા, જ્યારે 2020માં આ આંકડો 36.52 લાખ હતો.
- આનો અર્થ એ થયો કે ભારતમાં દર કલાકે 348 લોકો ડોક્ટરો, દવાઓ અને સારવારની સમયસર સુવિધાના અભાવે મૃત્યુ પામે છે.
સામાન્ય માણસની સારવાર પર ખર્ચમાં ભારતથી ચીન-ભૂટાન આગળ
- દેશની આરોગ્ય વ્યવસ્થાનું સૌથી મોટું માપ એ છે કે લોકો સારવાર પાછળ કેટલા પૈસા ખર્ચે છે અને સરકાર કેટલા પૈસા ખર્ચે છે.
- જ્યારે આપણે સારવાર કરાવીએ છીએ ત્યારે બધો ખર્ચ આપણા ખિસ્સામાંથી આવતો નથી. સરકાર ડોક્ટરની ફી, ટેસ્ટ અને દવાઓ પર સબસિડી આપે છે.
- આ પછી આપણા ખિસ્સામાંથી જે ભાગ જાય છે તેને ‘આઉટ ઓફ પોકેટ એક્સપેન્ડિચર’ કહેવામાં આવે છે.
- વર્લ્ડ બેંકના મતે ભારતમાં લોકો સારવાર પાછળ 50% પૈસા પોતાના ખિસ્સામાંથી ખર્ચ કરે છે.
UPAના 10 વર્ષમાં 3 ગણો તો NDAમાં 2.5 ગણો વધ્યો બજેટ
- ભારત સરકારનું આરોગ્ય બજેટ 2004માં 9,200 કરોડ રૂપિયા અને 2013માં 27,147 કરોડ રૂપિયા હતું.
- એટલે કે યુપીએ સરકારના દસ વર્ષ દરમિયાન આરોગ્ય બજેટમાં સરેરાશ 295%નો વધારો થયો.
- મોદી સરકારના 11 વર્ષ દરમિયાન એટલે કે 2014થી 2024 દરમિયાન આરોગ્ય બજેટમાં દર વર્ષે સરેરાશ 258%નો વધારો થયો.
- આ રીતે યુપીએ સરકારની સરખામણીમાં NDA સરકાર આરોગ્ય બજેટ પર ઓછો ખર્ચ કરી રહી છે.
