48 મિનિટ પેહલાલેખક: મરજિયા જાફર
- કૉપી લિંક
ભારત કળા અને સંસ્કૃતિનો દેશ છે. કળા હંમેશા લાગણીઓનું અન્વેષણ કરવા માટેનું એક મજબૂત માધ્યમ રહ્યું છે. આ જ કારણ છે કે કલા અને સંસ્કૃતિને પ્રોત્સાહન આપવા માટે દર વર્ષે 15 એપ્રિલે વિશ્વ કળા દિવસનું આયોજન કરવામાં આવે છે. પ્રથમ વખત, 15 એપ્રિલ 2012 ના રોજ વિશ્વ કળા દિવસની ઉજવણી કરવામાં આવી હતી. આ દિવસ 2015 માં લોસ એન્જલસમાં સત્તાવાર ઉજવણી બની ગયો. ત્યારબાદ, વિશ્વ કળા દિવસ યુનેસ્કો દ્વારા સમર્પિત દિવસ છે જે 2019 માં યુનેસ્કોની સામાન્ય પરિષદના 40મા સત્રમાં જાહેર કરવામાં આવ્યો હતો. આ દિવસે વિશ્વભરમાં વિવિધ કલા સાથે સંકળાયેલા લોકો તેને કળા દિવસ તરીકે ઉજવે છે અને કળા અને કલાકારો પ્રત્યે તેમનો આદર દર્શાવે છે. તે 15મી એપ્રિલે ઉજવવામાં આવે છે કારણ કે 15 મી એપ્રિલ 1452 એ મહાન ઇટાલિયન ચિત્રકાર Leonardo da Vinci ની જન્મજયંતિ છે. Leonardo da Vinci એક મહાન ઇટાલિયન ચિત્રકાર, શિલ્પકાર, આર્કિટેક્ટ, સંગીતકાર, કુશળ મિકેનિક, એન્જિનિયર અને વૈજ્ઞાનિક હતા. કલામાં તેમની પરંપરાના કારણે તેમને સમગ્ર વિશ્વમાં સન્માન મળ્યું અને આજે તેમની જન્મજયંતિ પર વિશ્વ કળા દિવસનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે. ચાલો મનોવૈજ્ઞાનિક યોગિતા કાદિયન પાસેથી જાણીએ કે કળા વ્યક્તિના માનસિક સ્વાસ્થ્યને કેવી રીતે સુધારે છે.
કેવી રીતે કળા મગજને અસર કરે છે
જ્યારે આપણે કળા નું સર્જન કરીએ છીએ ત્યારે મન અને શરીર બંનેમાં ઘણું બધું થાય છે, અને તેનો ઉપયોગ ઉપચાર માટે પણ થઈ શકે છે, પુનર્વસન ઉપચાર અને તેના પોતાના પર. અલાબામા બર્મિંગહામ યુનિવર્સિટીના ન્યુરોસાયન્સના પ્રોફેસર અને અમેરિકન આર્ટ થેરાપી એસોસિએશનના ભૂતકાળના પ્રમુખ ક્રિશ્ચિયન સ્ટ્રેંગ કહે છે, “સ્વસ્થ રહેવા, તમારી જાત સાથે જોડાયેલા રહેવા અને વિશ્વ સાથે જોડાયેલા રહેવા માટે સર્જનાત્મકતા પોતે જ મહત્વપૂર્ણ છે.” કોઈપણ પ્રકારની સર્જનાત્મકતા વિશ્વ સાથે વાતચીત કરવા અને કનેક્ટ થવાની નવી રીતોની કલ્પનાને સક્ષમ કરે છે, તેમજ મગજની ન્યુરોપ્લાસ્ટીસીટીને સંલગ્ન કરે છે, દર્દીઓને આઘાતજનક મગજની ઇજાઓ અથવા સ્ટ્રોક જેવી વસ્તુઓમાંથી પુનઃપ્રાપ્ત કરવામાં મદદ કરે છે.
તણાવ ઘટાડે છે
યોગિતા કાદિયન કહે છે કે આર્ટ થેરાપીના ક્ષેત્રમાં સંશોધન હજુ પણ ચાલુ છે, પરંતુ ઘણા લોકો શોધી રહ્યા છે કે આર્ટ થેરાપીમાં સામેલ થવાથી તણાવ ઓછો થાય છે. કળા બનાવવાથી જેઓ પોતાને કલાકાર તરીકે ઓળખાવે છે અને જેઓ નથી તેઓ બંને માટે કોર્ટીસોલનું સ્તર ઘટાડી શકે છે, તેથી તમારા કૌશલ્યનું સ્તર ભલે ગમે તે હોય, દરેકને કળા બનાવવાથી ફાયદો થઈ શકે છે.
ઊંડા ધ્યાન
કળા લોકોને “પ્રવાહની સ્થિતિમાં” અથવા તે લાગણીમાં લઈ જાય છે જ્યારે તમે ઝોનમાં હોવ અને તમારી જાત અને સમયની બધી સમજ ગુમાવી દો. આ ઘણા પ્રકારના નેટવર્કને સક્રિય કરે છે અને ધ્યાન વધારે છે.
સર્જનાત્મકતા વધારો
કળા સાથે જોડાવાથી ચિંતા ઘટાડવામાં અને સર્જનાત્મકતા વધારવામાં મદદ મળી શકે છે અને જેઓ ગંભીર તકલીફમાંથી પસાર થઈ રહ્યા છે તેમના માટે એક વ્યાવસાયિક કળા ચિકિત્સક આ પ્રક્રિયાને માર્ગદર્શન આપવામાં મદદ કરી શકે છે. કળા શબ્દો સિવાય અન્ય રીતે લાગણીઓ અને યાદોને વ્યક્ત કરવામાં મદદ કરે છે. કળાનું સર્જન કરવાથી હૃદય અને મન બંનેને રાહત મળે છે.
કલાને આશાવાદી બનાવો
મગજ એક આગાહી મશીન છે જે જીવંત રહેવા માટે આગળ શું કરવું તે અંગેના સંકેતો આપે છે. કળા માનવીને નિર્ણય લેવાની શક્તિ આપે છે. આગળ શું કરવું તે શોધવાથી આપણને ભવિષ્યનો સામનો કરવામાં તેમજ વધુ સારા, આશાવાદી ભવિષ્યની કલ્પના કરવામાં મદદ મળે છે.
કળા અને ન્યુરોસાયન્સ
પુનર્વસન દવા અને ન્યુરોસાયન્સના ક્ષેત્રોમાં એવા પુરાવા છે કે કળા મગજની તરંગોની પેટર્ન, લાગણીઓ અને નર્વસ સિસ્ટમને પ્રભાવિત કરીને મગજના કાર્યને વધારે છે. કળા પણ સેરોટોનિન સ્તર વધારી શકે છે. આ લાભો માત્ર કળા બનાવવાથી મળતા નથી, તે કળાનો અનુભવ કરવાથી પણ આવે છે.