શું ખાંડ ખાવાથી ફેટી લિવર થાય છે?: લિવર માટે સુગર ખતરનાક કેમ છે, ડોક્ટર પાસેથી જાણો, નિવારણની પદ્ધતિઓ અને સાવચેતીઓ

દુનિયાભરના લોકો જાણે છે કે વધુ પડતી ખાંડ ખાવી સ્વાસ્થ્ય માટે હાનિકારક છે. તેનાથી દાંતને નુકસાન થઈ શકે છે. બ્લડ સુગરમાં વધારો થઈ શકે છે. તે ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે ખૂબ જ હાનિકારક છે, પરંતુ શું તમે જાણો છો કે ખાંડ લિવરને પણ નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. જવાબ હા છે. ખાંડ લિવરને દારૂની જેમ નુકસાન પહોંચાડે છે.

જર્નલ ઓફ હેપેટોલોજીમાં પ્રકાશિત થયેલા એક અભ્યાસ મુજબ, ખૂબ ઓછી માત્રામાં ખાંડ પણ લિવરને નુકસાન પહોંચાડે છે. જેમ આલ્કોહોલનું દરેક ટીપું લિવરને નુકસાન પહોંચાડે છે અને ફેટી લિવરનું કારણ બને છે, તેવી જ રીતે સુગર પણ ફેટી લિવર માટે જવાબદાર છે. નોન-આલ્કોહોલિક ફેટી લિવરના મોટાભાગના કેસોનું મુખ્ય કારણ ખાંડ છે.

વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ડબ્લ્યુએચઓ) એ વર્ષ 2015માં કહ્યું હતું કે કોઈ પણ વ્યક્તિએ દરરોજ 25 ગ્રામ અથવા 6 ચમચીથી વધુ ખાંડ ન ખાવી જોઈએ. અમે અહીં માત્ર સફેદ દાણાદાર ખાંડની જ વાત નથી કરી રહ્યા. બજારમાં વેચાતી તમામ પેકેજ્ડ વસ્તુઓમાં (એડેડ સુગર) ઉમેરાયેલી ખાંડ હોય છે. ખારી સ્વાદવાળી વસ્તુઓમાં પણ ખાંડ હોય છે. આ બધી વસ્તુઓ એકસાથે લિવરને નુકસાન પહોંચાડે છે.

તેથી, આજે ‘તબિયતપાણી’માં આપણે જાણીશું કે ખાંડ લિવરને કેવી રીતે નુકસાન કરે છે. તમે એ પણ જાણી શકશો કે-

જ્યારે તમે ખાંડ ખાઓ ત્યારે શું થાય છે

ખાંડ એક પ્રકારનું કાર્બોહાઇડ્રેટ છે. જ્યારે આપણે તેને ખાઈએ છીએ, ત્યારે શરીરને ઊર્જાનો સરળ સ્રોત મળે છે. આપણું શરીર તેને ગ્લુકોઝમાં રૂપાંતરિત કરે છે. તે ઊર્જા માટે પુષ્કળ કેલરી પ્રદાન કરે છે, પરંતુ તેનું પોષણ મૂલ્ય શૂન્ય છે. શરીર તેનો અમુક ભાગ ઊર્જા માટે વાપરે છે. બાકીના ભાગને સંગ્રહી રાખે છે.

વધુ પડતી ખાંડ ખાવાથી ફેટી લિવરની સમસ્યા થાય છે

આપણું શરીર ખૂબ જ બુદ્ધિપૂર્વક કામ કરે છે. જેમ આપણે આપણા પગારમાંથી ખર્ચનો એક ભાગ ઉપાડી લઈએ છીએ અને બાકીનો ભાગ ભવિષ્ય માટે આપણા બચત બેંક ખાતામાં જમા કરીએ છીએ. એ જ રીતે, આપણું શરીર ઊર્જા માટે જરૂરી ગ્લુકોઝનો ઉપયોગ કરે છે અને બાકીનાને ચરબીમાં રૂપાંતરિત કરે છે અને તેને યકૃતમાં સંગ્રહિત કરે છે.

જો કે આપણું શરીર મનુષ્ય જેટલું લોભી નથી. તેને જરૂર હોય તેટલી જ ચરબીનો સંગ્રહ કરવાનું પસંદ છે. જ્યારે આ ચરબી વધારે થઈ જાય છે ત્યારે તે ફેટી લિવરનું કારણ બને છે.

લિવરને ચરબી ગમતી નથી

લિવરને સૌથી વધુ તકલીફ આપતી કોઈ વસ્તુ હોય તો તે છે વધારાની ચરબી. નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ હેલ્થ અનુસાર, જો આપણા લિવરમાં જમા ચરબીનું પ્રમાણ લિવરના કુલ વજનના 5% કરતા વધી જાય, તો તે અન્ય ઘણા જોખમોનું કારણ બની શકે છે. વધુ પડતી ચરબી લિવરમાં બળતરા પેદા કરી શકે છે. તે ઘણી બીમારીઓનું કારણ પણ બની શકે છે.

વધુ પડતી ખાંડ ખાવાથી શરીરના 300 મૂળભૂત કાર્યોમાં અવરોધ આવે છે.

જે રીતે શરીર પર ચરબી જમા થવાથી આપણા શરીરમાં સોજો આવવા લાગે છે અને શરીર સુસ્ત થઈ જાય છે. એ જ રીતે ફેટી લિવર એટલે કે લિવરની આસપાસ ચરબી જમા થઈ જાય છે. તેના કારણે લિવર સુસ્ત થઈ જાય છે અને તેના જરૂરી કાર્યો ખોરવાઈ જાય છે.

વિશ્વના 38% લોકોને ફેટી લિવરની બીમારી છે

ફેટી લિવર એ ખૂબ જ સામાન્ય લિવર રોગ બની રહ્યો છે. જર્નલ ઓફ હેપેટોલોજી અનુસાર, હાલમાં વિશ્વમાં લગભગ 38% લોકો ફેટિ લિવરની સમસ્યાથી પીડાય છે. આમાં 25% લોકો એવા છે જેઓ દારૂ પીતા નથી. આવા મોટા ભાગના કિસ્સાઓમાં, વધુ પડતી ખાંડ ખાવી એ મુખ્ય કારણ છે. સફેદ ખાંડ સિવાય, તે જંક ફૂડ, પેકેજ્ડ ફૂડ અને ખાંડયુક્ત પીણાં દ્વારા સુગર શરીરમાં જાય છે.

લિવર પર આપણી ખરાબ ટેવોનો બોજ

આખો દિવસ આપણે આપણા સ્વાદ પ્રમાણે પેકેજ્ડ ફૂડ ખાઈએ છીએ. ખાંડયુક્ત પીણાં પીઈએ છીએ અને મીઠાઈઓ ખાઈએ. ગળી ચા અને કોફી પીઈએ. આ બધી ખાંડ લિવરમાં જાય છે, કારણ કે લિવર ખાંડને તોડવા અને પચાવવાનું કાર્ય કરે છે.

આ પછી, એવું થાય છે કે શરીર તેને જરૂરી તમામ ગ્લુકોઝ લે છે અને બાકીનું લિવર પર છોડી દે છે. પછી લિવર ફરીથી તેના પર કામ કરવા લાગે છે. આ સમયે તે ચરબીમાં પરિવર્તિત થાય છે અને તેને પોતાની સાથે સંગ્રહિત કરે છે. આ ચરબી પાછળથી તેના માટે બોજ બની જાય છે. લિવરને આપણી આદતો પર ખૂબ ગુસ્સો આવે છે, પરંતુ તે શું કરી શકે?

ખાંડ અને ફેટી લિવરને લગતા કેટલાક સામાન્ય પ્રશ્નો અને જવાબો