2 કલાક પેહલાલેખક: સંદીપ સિંહ
- કૉપી લિંક
પંજાબના લુધિયાણા જિલ્લામાં એક પોસ્ટમાસ્તર 87 હજાર રૂપિયાની ઓનલાઇન છેતરપિંડીનો શિકાર બન્યો. યુવકે ફ્લિપકાર્ટ એપ દ્વારા 2 લાખ રૂપિયાની લોન માટે અરજી કરી હતી. આ પછી તેને અજાણ્યા નંબર પરથી ફોન આવ્યો. ફોન કરનારે ફ્લિપકાર્ટ એપનો પ્રતિનિધિ હોવાનો દાવો કર્યો હતો અને વેરિફિકેશનના નામે યુવક પાસેથી બેંકની વિગતો માગી હતી. ખાતાની વિગતો મળતાં જ ફોન કરનારે યુવાન સાથે હજારો રૂપિયાની છેતરપિંડી કરી હતી. વાસ્તવમાં તે એક સાયબર ક્રિમિનલનો કોલ હતો.
આ ડિજિટલ દુનિયામાં ઓનલાઈન લોન લેવી સરળ છે. આજકાલ એવી કેટલીક એપ્સ છે જેના દ્વારા તમે ઘરે બેઠા લાખોની લોન લઈ શકો છો. જો કે, લોનના મામલે છેતરપિંડીના બનાવો પણ દરરોજ પ્રકાશમાં આવી રહ્યા છે. આવી સ્થિતિમાં સવાલ એ ઊભો થાય છે કે ઓનલાઈન લોન લેવી કેટલી યોગ્ય છે અને આવી લોન એપ્સ કેટલી વિશ્વસનીય છે.
તો આજે કામના સમાચારમાં આપણે વાત કરીશું કે ઓનલાઈન એપ્લિકેશન દ્વારા લોન લેવી કેટલી યોગ્ય છે. તમે એ પણ શીખી શકશો કે-
- ઓનલાઈન લોન લેતી વખતે કઈ બાબતોનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ?
- વિશ્વસનીય લોન એપ્સ કેવી રીતે ઓળખવી?
એક્સપર્ટઃ પવન દુગ્ગલ, સાયબર એક્સપર્ટ, નવી દિલ્હી
સવાલ- લુધિયાણાનો યુવક કેવી રીતે ઓનલાઈન છેતરપિંડીનો શિકાર બન્યો?
જવાબ- કોલ કરનારે યુવકને કહ્યું કે તમારું કેવાયસી વેરિફિકેશન પૂર્ણ થયું નથી. એટલા માટે તમને લોન નથી મળી રહી. આ પછી ફોન કરનારે યુવકને એક લિંક મોકલી. તેના પર ક્લિક કરીને તેને ઓનલાઈન KYC ફોર્મ ભરવા માટે કહેવામાં આવ્યું. અંતે ફોન કરનારે તેને વેરિફિકેશનના નામે 5 રૂપિયા ચૂકવવાનું કહ્યું હતું.
જ્યારે યુવકે રૂપિયા 5 ચૂકવ્યા ત્યારે તેના બેંક ખાતામાંથી રૂપિયા 86,998 કપાયા હતા. આ પછી ફોન કરનારે કોલ ડિસ્કનેક્ટ કરી ફોન સ્વીચ ઓફ કરી દીધો હતો. હવે પીડિત યુવકે આ મામલે પોલીસમાં ફરિયાદ કરી છે.
પ્રશ્ન- કઈ ભૂલના કારણે પીડિત આ કૌભાંડનો શિકાર બન્યો?
જવાબ: પીડિત યુવકની ભૂલ હતી કે તેણે ફોન કરનારની વાત પર વિશ્વાસ કર્યો અને તેના કહેવા પર પૈસા ટ્રાન્સફર કર્યા. જેના કારણે તેની બેંકની વિગતો કૌભાંડી સુધી પહોંચી હતી અને યુવક છેતરપિંડીનો શિકાર બન્યો હતો.
પ્રશ્ન- શું ફ્લિપકાર્ટ એપ લોન આપે છે?
જવાબ- હા, બિલકુલ. ફ્લિપકાર્ટ એપ રૂ. 1000 થી રૂ. 10 લાખ સુધીની લોન આપે છે. આ માટે તે દર વર્ષે લગભગ 10% થી 22% વ્યાજ લે છે. તે તમારા ક્રેડિટ સ્કોર, લોનની રકમ અને લોનની મુદત પર આધારિત છે.
પ્રશ્ન- ફ્લિપકાર્ટ પાસેથી લોન લેવાની પ્રક્રિયા શું છે?
જવાબ- ફ્લિપકાર્ટ એપ પર લોન લેવાની સમગ્ર પ્રક્રિયા ઓનલાઈન છે. કોઈપણ વ્યક્તિ તેને ઘરે બેઠા પોતાના મોબાઈલથી એપ્લાય કરી શકે છે. આ માટે કેટલાક ફરજિયાત નિયમો અને શરતો છે. નીચે આપેલા ગ્રાફિક પરથી તેને સમજો-
પ્રશ્ન- લોન એપ્સ અંગે આરબીઆઈની માર્ગદર્શિકા શું કહે છે?
જવાબ- રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) એ લોન એપને લઈને કેટલાક નિયમો બનાવ્યા છે. RBI અનુસાર, લોન એપ્લિકેશન્સ બેંક અથવા NBFC (નોન-બેંકિંગ ફાઇનાન્સિયલ કંપની) સાથે રેગ્યુલેટેડ એન્ટિટી (RE) હોવી જોઈએ. તેનો અર્થ એ કે સંસ્થાને આરબીઆઈ દ્વારા માન્યતા હોવી જોઈએ.
તેથી, કોઈપણ એપથી લોન લેતાં પહેલા, તે એપ કઈ બેંક અથવા NBFC સાથે જોડાયેલ છે તે તપાસવું જરૂરી છે. આ સિવાય કોઈપણ એપ KYC વગર લોન આપી શકતી નથી.
પ્રશ્ન- ઓનલાઈન લોન એપ્સ પર વિશ્વાસ કરવો કેટલો યોગ્ય છે? જવાબ- સાયબર એક્સપર્ટ પવન દુગ્ગલ કહે છે કે તમે લોન માટે કઈ એપ પર એપ્લાય કરી રહ્યા છો તેના પર નિર્ભર છે. શું તે એપ આરબીઆઈ દ્વારા માન્ય છે? જો તમે એવી એપથી લોન લઈ રહ્યા છો જે RBI એપ્રુવ્ડ નથી, તો આવી એપ્સ પર વિશ્વાસ કરવો જોખમી બની શકે છે.
પ્રશ્ન- લોન એપ્સના નિયમો અને શરતો વાંચવી શા માટે જરૂરી છે?
જવાબ- અધિકૃત લોન એપ્સના નિયમો અને શરતો સંપૂર્ણપણે સ્પષ્ટ છે. જેમાં વ્યાજ દર, લોનની મુદત અને વધારાના શુલ્ક વિશે વિગતવાર માહિતી લખવામાં આવી હોય છે.
આ સિવાય લોનમાં વિલંબ થવા પર કેટલો દંડ થશે તેની માહિતી પણ નોંધવામાં આવી હોય છે. તેથી, લોન લેતાં પહેલાં, તમારે નિયમો અને શરતો કાળજીપૂર્વક વાંચવા જોઈએ.
પ્રશ્ન- ઓનલાઈન એપ્સથી લોન લેતી વખતે કઈ બાબતોનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ?
જવાબ- આ ડિજિટલ યુગમાં તમામ બેંકિંગ સુવિધાઓ મોબાઈલ પર ઉપલબ્ધ છે. લાખોના ટ્રાન્ઝેક્શન માત્ર એક ક્લિકથી કરી શકાય છે. તે એટલું અનુકૂળ છે કે, તમે તેનો 24*7 લાભ લઈ શકો છો.
લોન એપ્લિકેશન્સે આને ઘણું સરળ બનાવ્યું છે. હવે તમે ઘરે બેઠા જ મિનિટોમાં લાખોની લોન લઈ શકો છો. આ માટે તમારે બેંકની મુલાકાત લેવાની જરૂર નથી. જો કે લોન માટે અરજી કરતી વખતે કેટલીક બાબતોનું ખાસ ધ્યાન રાખવું જરૂરી છે. આનાથી તમે છેતરપિંડીનો શિકાર બનવાથી બચી શકો છો.
નીચે આપેલા ગ્રાફિક પરથી સમજો કે એપ દ્વારા લોન લેતી વખતે કઈ બાબતોનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ.
પ્રશ્ન- આપણે નકલી લોન એપ કેવી રીતે ઓળખી શકીએ?
જવાબ- સાયબર એક્સપર્ટ પવન દુગ્ગલ કહે છે કે જો કોઈ એપ ઓછા વ્યાજે લોનની લાલચ આપી રહી છે તો તે ફેક હોઈ શકે છે. આવી એપ્સનો હેતુ તમારો ડેટા ચોરી કરીને તમને બ્લેકમેલ કરવાનો છે. તેથી, કોઈપણ એપ પરથી લોન લેતા પહેલા એ જાણી લો કે તે એપ અસલી છે કે નકલી. તેને નીચેના સૂચકાંકો વડે સમજો-
- નકલી લોન એપ અનધિકૃત અને ગેરકાયદેસર રીતે કામ કરે છે.
- તેઓ વ્યક્તિના અંગત અને નાણાકીય ડેટાની ચોરી કરે છે.
- આ એપ્સમાં વ્યક્તિની ગોપનીયતાને ધ્યાનમાં લેવામાં આવતી નથી.
- આ એપ્સ માત્ર છેતરપિંડી અને ફસાવવા માટે બનાવવામાં આવી હોય છે.
- આ એપ્સ પાસે કોઈ લાઇસન્સ કે રજિસ્ટ્રેશન નંબર નથી હોતો.
- આ એપ્સમાં નિયમો અને શરતો અસ્પષ્ટ હોય છે.
- નકલી લોન એપ્લિકેશન્સમાં કોઈ કસ્ટમર કેર ટીમ નથી હોતી.
- તેઓ ઘણીવાર અસામાન્ય અને અનિશ્ચિત લોન ઓફર કરે છે.
જો તમને આમાંથી કોઈ પણ વસ્તુનો સામનો કરવો પડે તો તમારે તે લોન એપ પર વિશ્વાસ ન કરવો જોઈએ.
