2 કલાક પેહલાલેખક: શશાંક શુક્લા
- કૉપી લિંક
‘ ભય ‘ એ ભાવનાત્મક પ્રતિભાવ છે. અમે દરેક સમયે આનો સામનો કરીએ છીએ. સામાન્ય રીતે આપણે ડરને નબળાઈ સાથે જોડીએ છીએ. સમાજનો એક ભાગ માને છે કે ‘ડરવું’ એ માનસિક નબળાઈ છે. જો કે, આ જરૂરી નથી. ભય આપણને સાવધ બનાવે છે અને આવનારી પરિસ્થિતિઓ માટે તૈયાર કરે છે. તેની મદદથી આપણે સમસ્યાઓનો સરળતાથી સામનો કરી શકીએ છીએ.
ક્યારેક કારકિર્દી ગુમાવવાનો ડર તો ક્યારેક સંબંધો ગુમાવવાનો ડર આપણને પરેશાન કરે છે. જો આપણે તેની સાથે કેવી રીતે વ્યવહાર કરવો તે જાણતા નથી, તો તે આપણને નિર્ણયો લેતા અટકાવે છે. આપણી ક્ષમતાઓને મર્યાદિત કરે છે અને આપણા ધ્યેય સુધી પહોંચતા પહેલા હાર માનવા દબાણ કરી શકે છે.
આવી સ્થિતિમાં આજે આપણે ‘રિલેશનશિપ’માં જાણીશું-
- ડરનો સામનો કેવી રીતે કરવો?
- તમારા ફાયદા માટે ભયનો ઉપયોગ કેવી રીતે કરવો?
ભય શું છે? ભય એ એક કુદરતી માનવ લાગણી છે. આ આપણા મગજની એક રક્ષણાત્મક પદ્ધતિ છે, જે આપણને ભય અથવા અનિશ્ચિતતા પ્રત્યે સજાગ રહેવાનો સંકેત આપે છે. કોઈપણ પરિસ્થિતિ કે જેમાં આપણને નુકસાન થઈ શકે છે, આપણું શરીર ‘ફાઇટ-ઓર-ફ્લાઇટ’ મોડ ચાલુ કરે છે. આવી સ્થિતિમાં, આપણે કાં તો સમસ્યા સામે લડીએ છીએ અથવા તે જગ્યાએથી ભાગી જઈએ છીએ. ભાગવું એ નબળાઈ નથી, આત્મરક્ષણ છે.
ડર માનસિક અને ભાવનાત્મક સ્તરોને અસર કરે છે અને અમને સાવચેત રહેવા અને પડકારોનો સામનો કરવા પ્રેરિત કરી શકે છે. જો કે, તે ક્યારેક સપના અને ધ્યેયોના માર્ગમાં અવરોધ બની શકે છે, પરંતુ ડરને ઓળખીને, આપણે તેને આપણી શક્તિ બનાવી શકીએ છીએ.
ડરનો સામનો કેવી રીતે કરવો? ડરનો સામનો કરવા માટે, પહેલા આપણે ડરને ઓળખવો પડશે. જ્યારે આપણે આપણા ડરને ઓળખીએ છીએ અને તેનાથી ભાગવાને બદલે તેનો સામનો કરીએ છીએ, ત્યારે આપણને ખ્યાલ આવે છે કે તે માત્ર એક માનસિક અવરોધ છે જેને દૂર કરી શકાય છે. આ પ્રક્રિયા આપણને આત્મવિશ્વાસ આપે છે અને આપણને શીખવે છે કે કેવી રીતે ડરને આપણા જીવનમાં વર્ચસ્વ કરતા અટકાવવો.
તમારા ફાયદા માટે ભયનો ઉપયોગ કેવી રીતે કરવો? ડરને ઘણીવાર જીવનમાં અવરોધ તરીકે જોવામાં આવે છે. જ્યારે ભય આપણને આવનારા કોઈપણ પડકારો માટે ચેતવણી આપે છે. જ્યારે આપણે ડરના કારણે સજાગ રહીએ છીએ, ત્યારે તે આપણા શરીરમાં એડ્રેનાલિન હોર્મોનનું સ્તર વધારે છે, જેનાથી ઊર્જા અને ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની ક્ષમતા વધે છે.
ડર આપણને આપણી નબળાઈઓનો સામનો કરે છે, જેથી આપણે તેને સુધારી શકીએ અને આપણી ક્ષમતાઓને નવા સ્તરે લઈ જઈ શકીએ. આ અમને અમારા લક્ષ્યોને સ્પષ્ટ કરવાની અને તેના પર સંપૂર્ણ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની તક આપે છે. ડરને સમજવું અને સ્વીકારવું એટલે તમારી અંદર છુપાયેલી સંભાવનાને ઓળખવી.
જ્યારે આપણે આપણા ડરનો સામનો કરીએ છીએ, ત્યારે તે આપણને નવી શક્તિ અને આત્મવિશ્વાસથી ભરી દે છે. આપણી અંદર રહેલા ડરને દબાવવાને બદલે તેને પ્રેરણા સ્ત્રોત બનાવવો જોઈએ. આ આપણને મુશ્કેલીઓમાંથી બહાર આવવામાં મદદ કરશે એટલું જ નહીં પણ આપણા આત્મ-ઉન્નતિનું સાધન પણ બનશે. જીવનમાં ડરથી ભાગવાને બદલે આપણે તેને આપણી વાર્તાનો એક ભાગ બનાવવો જોઈએ. જીવનમાં આવનાર દરેક પડકારને નવી સિદ્ધિમાં બદલવાનો પ્રયાસ કરવો જોઈએ.
ડરને ઓળખીને આપણે તેને આપણા ફાયદામાં ફેરવી શકીએ છીએ. જ્યારે આપણે ડર અનુભવીએ છીએ, ત્યારે તે દર્શાવે છે કે આપણે પડકારજનક પરિસ્થિતિ માટે તૈયાર નથી. આ અમને તૈયારી કરવાની તક આપે છે. ડર આપણને આપણા કમ્ફર્ટ ઝોનમાંથી બહાર લઈ જાય છે. તે આપણી ક્ષમતા વધારવામાં પણ મદદ કરે છે.
ડર દ્વારા ઉત્પાદિત એડ્રેનાલિન આપણી એકાગ્રતા અને કાર્યક્ષમતામાં સુધારો કરી શકે છે. આ અમને એવા ક્ષેત્રોને ઓળખવામાં મદદ કરે છે જેમાં સુધારણાની જરૂર છે. ડરને કારણે આપણે નવી કુશળતા શીખીએ છીએ. તે આપણને વધુ સારું પ્રદર્શન કરવા માટે પણ પ્રેરિત કરે છે. તે એવી વસ્તુઓ તરફ નિર્દેશ કરે છે જે આપણે ગુમાવવા માંગતા નથી. આપણે આને નિશાની તરીકે જોવું જોઈએ. જો તમે કંઈક નવું કરી રહ્યા છો તો આવા સમયે તમારે તમારા કામ પર ધ્યાન આપવું જોઈએ.
આપણે આપણા ડરનો આપણા ફાયદા માટે ઉપયોગ કરી શકીએ છીએ. જો કે, આ માટે આપણે ભયથી ભાગવાને બદલે તેનો સામનો કરતા શીખવું પડશે.
