32 મિનિટ પેહલાલેખક: શશાંક શુક્લા
- કૉપી લિંક
આજના વ્યસ્ત જીવનમાં તણાવ, ચિંતા અને માનસિક અસ્થિરતા એ સામાન્ય સમસ્યાઓ છે. સવારે ઉઠવાથી લઈને રાત્રે સૂવા સુધી આપણે બધા કોઈને કોઈ તણાવમાં ફસાતા રહીએ છીએ. પછી તે ઓફિસનું દબાણ હોય, સંબંધોની ગૂંચવણો હોય કે સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ હોય.
ICICI લોમ્બાર્ડ દ્વારા કરવામાં આવેલા સર્વે અનુસાર, ભારતના જનરેશન-ઝેડ અને મિલેનિયલ્સ તણાવ અને ચિંતાથી અસરગ્રસ્ત છે. અભ્યાસ મુજબ, લગભગ 77% ભારતીયોમાં તણાવના ઓછામાં ઓછા એક લક્ષણ જોવા મળ્યા હતા. ઉપરાંત, દરેક ત્રીજો ભારતીય તણાવ અને ચિંતા સાથે સંઘર્ષ કરી રહ્યો હોવાનું જાણવા મળ્યું છે.
શું તમે પણ આવી જ સમસ્યાઓ સાથે સંઘર્ષ કરી રહ્યા છો? અહીં અમે એક એવી થેરાપી વિશે વાત કરવા જઈ રહ્યા છીએ જે તમારા માનસિક અને ભાવનાત્મક સ્વાસ્થ્યને સુધારી શકે છે. આ તકનિક તણાવ, ચિંતા અને નકારાત્મક લાગણીઓને ઘટાડવામાં મદદ કરે છે.
ખાસ વાત એ છે કે તે કોઈપણ ગેજેટની મદદ વગર ઘરે બેઠા કરી શકાય છે. આ ઈમોશનલ ફ્રીડમ ટેકનિક (EFT) અથવા ‘ટેપિંગ થેરાપી’ તરીકે ઓળખાય છે.
આવી સ્થિતિમાં આજે આપણે રિલેશનશિપ વિશે જાણીશું કે-
- EFT શું છે?
- EFT કરવા માટેના 5 સરળ સ્ટેપ્સ
- EFT ના લાભો
EFT શું છે?
EFT ને ટેપિંગ થેરાપી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. આ ટેકનિક માનસિક અને ભાવનાત્મક સમસ્યાઓને દૂર કરવામાં મદદરૂપ છે. આમાં, શરીરના વિશેષ દબાણ બિંદુઓને આંગળીઓથી હળવા ટેપ કરવામાં આવે છે. આ તકનિક એક્યુપ્રેશર અને આધુનિક મનોવૈજ્ઞાનિક પદ્ધતિઓનું સંયોજન છે. તેનો હેતુ તમારી નર્વસ સિસ્ટમને શાંત કરવાનો અને નકારાત્મક લાગણીઓને ઘટાડવાનો છે.
આપણા શરીર અને મગજમાં એક એનર્જી સિસ્ટમ છે, જેને ‘માઇન્ડ-બોડી કનેક્શન’ કહેવામાં આવે છે. તેમાં ફેરફારને કારણે ઘણી માનસિક અને શારીરિક સમસ્યાઓ ઊભી થાય છે. EFT ની મદદથી આપણે આ સમસ્યાને દૂર કરી શકીએ છીએ અને માનસિક સ્વાસ્થ્ય સુધારી શકીએ છીએ.
EFT કેવી રીતે કામ કરે છે?
ઈમોશનલ ફ્રીડમ ટેક્નિક (EFT) મુજબ, આપણી લાગણીઓ અને આપણા શરીર વચ્ચે ઊંડો સંબંધ છે. જ્યારે આપણે નકારાત્મકતા અથવા તણાવ અનુભવીએ છીએ, ત્યારે આ લાગણીઓ શરીરને અસર કરી શકે છે. આનાથી સ્નાયુઓનું જકડાવું, માથાનો દુખાવો, તણાવ અને અન્ય કોઈ દુખાવો થઈ શકે છે.
લાગણીઓ આપણા શરીરને કેવી રીતે અસર કરે છે?
જ્યારે આપણે નકારાત્મક લાગણીઓ અનુભવીએ છીએ, ત્યારે એનર્જી સિસ્ટમમાં બ્લોક્સ બનાવવામાં આવે છે. જેના કારણે ઊર્જા પ્રવાહ અવરોધાય છે, જેના કારણે શારીરિક અને માનસિક સમસ્યાઓ થાય છે.
જ્યારે આપણે EFT તકનિકનો ઉપયોગ કરીને આ પ્રેશર પોઇન્ટ્સ ટેપ કરીએ છીએ, ત્યારે શરીરની એનર્જી સિસ્ટમમાં સુધારો થાય છે. આના કારણે શારીરિક તણાવની સાથે ભાવનાત્મક સ્થિતિ પણ ઓછી થવા લાગે છે. EFT ટેકનિક સ્ટ્રેસ હોર્મોન કોર્ટિસોલને ઘટાડે છે. તે મનમાં સકારાત્મક પરિવર્તન લાવવામાં પણ મદદ કરે છે.
ચાલો ગ્રાફિકના મુદ્દાઓને વિગતવાર સમજીએ
તમારી સમસ્યાને ઓળખો: પ્રથમ સમસ્યા અથવા ભાવનાત્મક સ્થિતિને ઓળખો જે તમને પરેશાન કરી રહી છે.
ભાવનાત્મક તીવ્રતા માપો: તમારી સમસ્યાની તીવ્રતાને 0 થી 10 ના સ્કેલ પર રેટ કરો.
સકારાત્મક વિધાન બનાવો: જેમ કે, ‘હું તણાવમાં હોવા છતાં, હું ભાગ્યા વિના તેને પાર કરીશ.’
ટેપ પ્રેશર પોઈન્ટ્સ: શરીર પરના પ્રેશર પોઈન્ટ્સને ટેપ કરો, જેમ કે કપાળ, આંખોની નજીક, નાકની નીચે, દાઢી, કોલરબોન્સ (કાંઠલાનું હાડકું) અને માથા પર, તમારા હકારાત્મક નિવેદનોનું પુનરાવર્તન કરો.
તમારી લાગણીઓને રેટ કરો: નોંધ લો કે ટેપ કર્યા પછી તમારી લાગણીઓની તીવ્રતા કેટલી ઘટે છે.
EFT ક્યારે કરવું?
EFT કરવા માટે કોઈ ચોક્કસ સમય નથી. જ્યારે પણ તમને લાગે કે તમે તણાવમાં છો અથવા કોઈ નકારાત્મક લાગણી તમને પરેશાન કરી રહી છે, ત્યારે તમે EFT અજમાવી શકો છો. જો કે, દરરોજ સવારે અથવા રાત્રે સૂતા પહેલા આ કરવાથી સારા પરિણામ મળવાની સંભાવના વધારે છે.
EFT ના લાભો
EFT ના ઘણા ફાયદા છે, જે આપણને માનસિક અને શારીરિક રીતે સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરી શકે છે. ચાલો આને ગ્રાફિક્સ દ્વારા સમજીએ.
તણાવ ઘટાડે છે
EFT મનમાં ચાલી રહેલી અશાંતિને શાંત કરવામાં મદદ કરે છે. EFT તણાવ હોર્મોન કોર્ટિસોલનું સ્તર ઘટાડે છે.
ભાવનાત્મક સ્થિરતા વધે છે
ટેપિંગ થેરાપી ભય, ચિંતા અને નકારાત્મક લાગણીઓને ઘટાડે છે. તે તમને ભાવનાત્મક રીતે મજબૂત બનાવે છે.
એકાગ્રતા અને પ્રભાવ સુધારે છે
EFT માનસિક સ્પષ્ટતા વધારે છે. તે તમારી એકાગ્રતા અને પ્રદર્શનને સુધારવામાં મદદ કરે છે.
શારીરિક સ્વાસ્થ્યમાં સુધારો
EFT માત્ર માનસિક સમસ્યાઓ માટે જ નહીં પરંતુ બ્લડ પ્રેશર, માથાનો દુખાવો અને અનિદ્રા જેવી શારીરિક સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ માટે પણ ફાયદાકારક છે.
જૂની યાદોથી છુટકારો મેળવો
EFT ટેકનિકની મદદથી તમે તે જૂની ભાવનાત્મક યાદોને પણ ઘટાડી શકો છો જે તમારા મન પર બોજ બની ગઈ છે, જેને તમે ભૂલી જવાનો પ્રયાસ કરો છો.
શું તે નિષ્ણાતો વિના કરી શકાય છે?
જો તમારી સમસ્યા સામાન્ય છે, તો તમે જાતે EFT અજમાવી શકો છો. જો કે, જો તમે ડિપ્રેશન, PTSD અથવા ભૂતકાળના આઘાત જેવી ગંભીર માનસિક સમસ્યાઓ સાથે સંઘર્ષ કરી રહ્યા હો, તો પ્રશિક્ષિત થેરેપિસ્ટની મદદથી આ કરો.
શું EFT દરેક માટે સુરક્ષિત છે?
EFT એક સલામત તકનિક છે. તેની કોઈ આડઅસર નથી. જો કે, જો કોઈ ચોક્કસ બિંદુ પર ટેપ કરવાથી અસ્વસ્થતા થાય છે, તો તેને છોડી દેવી જોઈએ.
કઈ બાબતો ધ્યાનમાં રાખવી
EFT અપનાવતી વખતે, એ સમજવું અગત્યનું છે કે, તે દરેક માટે કામ કરતું નથી. જો તમે EFT અજમાવી છે અને તમને કોઈ ફાયદો દેખાતો નથી, તો તમે બીજી પદ્ધતિ અજમાવી શકો છો. દરેક વ્યક્તિનું જીવન અને અનુભવો અલગ-અલગ હોય છે. બની શકે છે કે કોઈ અન્ય પદ્ધતિ તમારા માટે વધુ અસરકારક હોય.
જો તમારી જાતે EFT અજમાવવા છતાં પણ તમને કોઈ સુધારો નથી લાગતો, તો ચિંતા કરવાની કોઈ જરૂર નથી. જો કે, જો તમારા વિચારો અને લાગણીઓ તમારા રોજિંદા જીવનને અસર કરી રહ્યા હોય, તો માનસિક સ્વાસ્થ્ય નિષ્ણાતની સલાહ લો. તણાવ અને ચિંતાનો સામનો કરવાની ઘણી રીતો છે. નિષ્ણાત તમને સૌથી યોગ્ય પદ્ધતિ પસંદ કરવામાં મદદ કરી શકે છે.
