નકલી માલિકે પ્લોટ વેચી દીધો, કરોડોની છેતરપિંડી: જમીન ખરીદતાં પહેલાં આ કાગળો ચકાસી લો, કેવી સાવચેતી રાખવી જાણો નિષ્ણાતો પાસેથી

તાજેતરમાં ગુરુગ્રામમાં લગભગ 6 કરોડ રૂપિયાની મિલકતના નામે છેતરપિંડીનો મામલો પ્રકાશમાં આવ્યો છે. આ કેસમાં પોલીસે બે લોકોની ધરપકડ કરી છે. આરોપીઓએ નકલી દસ્તાવેજો દ્વારા પ્લોટ વેચ્યો હતો તેઓ પોતાને મિલકતના અસલી માલિક તરીકે ઓળખાવતા હતા.

આજકાલ મિલકત ખરીદવા અને વેચવાના નામે છેતરપિંડીના કિસ્સાઓ દરરોજ પ્રકાશમાં આવી રહ્યા છે. કોઈપણ મિલકત ખરીદવા કે વેચવા માટે કેટલાક દસ્તાવેજોની જરૂર પડે છે, પરંતુ છેતરપિંડી કરનારાઓ નકલી દસ્તાવેજોની મદદથી લોકો સાથે લાખો અને કરોડો રૂપિયાની છેતરપિંડી કરે છે.

તેથી, જો તમે જમીન ખરીદવાનું આયોજન કરી રહ્યા છો, તો તમારે ખૂબ કાળજી રાખવાની અને સતર્ક રહેવાની જરૂર છે. થોડી બેદરકારીથી તમે છેતરપિંડીનો ભોગ બની શકો છો.

તો, આજે કામના સમાચારમાં , આપણે વાત કરીશું કે મિલકત ખરીદતાં પહેલાં કયા દસ્તાવેજો તપાસવા જોઈએ. તમે એ પણ જાણશો કે-

નિષ્ણાત: એડવોકેટ સરોજ કુમાર સિંહ, નાગરિક અને મિલકત કાયદો, સુપ્રીમ કોર્ટ, નવી દિલ્હી

પ્રશ્ન: જમીન ખરીદતાં પહેલાં કયા દસ્તાવેજો તપાસવા જોઈએ? જવાબ: વધતા જતા ફુગાવાના યુગમાં, જમીનના ભાવ આસમાને પહોંચી રહ્યા છે. વ્યક્તિની કમાણીનો મોટો હિસ્સો જમીનનો માત્ર નાનો ટુકડો ખરીદવામાં ખર્ચાઈ જાય છે. તેથી, જમીન કે મિલકત ખરીદતાં પહેલાં તેને કાળજી પૂર્વક અને સંપૂર્ણ ખરાઈ ન થઈ જાય ત્યાં સુધી ચકાસવા મહત્વપૂર્ણ છે. બધા દસ્તાવેજો તપાસો અને તેમની ચકાસણી કરો. નીચે આપેલા ગ્રાફિક પરથી આ સમજો-

પ્રશ્ન- આપણે કોઈપણ જમીનના માલિકી હક અને ક્ષેત્રફળ કેવી રીતે ચકાસી શકીએ? જવાબ: ઇન્ટરનેટના આ યુગમાં, બધું જ ઓનલાઇન છે. આવી સ્થિતિમાં, તમે ઘરે બેઠા તમારા મોબાઇલ પર જમીન માલિકી અને ક્ષેત્રફળ સરળતાથી ચકાસી શકો છો. તમામ રાજ્યોના મહેસૂલ વિભાગે જમીનના રેકોર્ડ સંબંધિત કોઈપણ વિગતો જોવા માટે એક પોર્ટલ બનાવ્યું છે. આ પોર્ટલ પર, તમે જમીનનો ખાતા નંબર દાખલ કરીને તેની વર્તમાન સ્થિતિ ચકાસી શકો છો.

નીચે આપેલા ગ્રાફિકમાં કેટલાક રાજ્યોની સત્તાવાર વેબસાઇટ્સ વિશે જાણો-

પ્રશ્ન: જમીન કે પ્લોટ ખરીદતાં પહેલા નકશો જોવો શા માટે મહત્ત્વપૂર્ણ છે? જવાબ – જમીન સંબંધિત કોઈપણ વિવાદ અથવા કાનૂની સમસ્યાને છતી કરે છે. આ ઉપરાંત, નકશા જોઈને તમને જમીનનું કદ, માલિકી હકો, તેની દિશા, સીમા અને તેની આસપાસની જમીનો વિશે સચોટ માહિતી મળે છે.

પ્રશ્ન: હક રદ અને હક દાખલ શું છે, તેને જોવું શા માટે મહત્ત્વપૂર્ણ છે? જવાબ: ફક્ત જમીન તમારા નામે નોંધાવવાથી તમને માલિકી હકો મળતા નથી. આ માટે હક દાખલ કરાવવા પણ જરૂરી છે. દાખલા-ખારીજ એક પ્રમાણપત્ર છે જે મહેસૂલ વિભાગ દ્વારા જારી કરવામાં આવે છે. આમાં નવા માલિકનું નામ ઉમેરવામાં આવે છે અને પાછલા માલિકનું નામ કાઢી નાખવામાં આવે છે. પરિવર્તન થયા પછી, જમીન ખરીદનાર વ્યક્તિ તેનો કાયદેસર માલિક બને છે. જો મિલકત માલિકનું નામ હકપત્રકમાં ન હોય તો તે મિલકત ખરીદવી જોઈએ નહીં.

પ્રશ્ન: જો કોઈ વ્યક્તિ જમીનમાં પોતાનો હક દાખલ કરાવતો નથી તો શું થાય? જવાબ- કોઈપણ જમીન ખરીદ્યા પછી, તેમાં માલિકી હક દાખલ કરાવવો ખૂબ જ જરૂરી છે. જો તમે આ નહીં કરો, તો તમે જેની પાસેથી જમીન ખરીદી છે તેનું નામ હંમેશા મહેસૂલ વિભાગમાં નોંધાયેલું રહેશે.

આવી સ્થિતિમાં, તે વ્યક્તિ તમારી સાથે છેતરપિંડી કરી શકે છે અને જમીન બીજા કોઈને વેચી શકે છે. જો તમે જમીનમાં માલિકી ફેરફાર નહીં કરાવો, તો ભવિષ્યમાં તમને કોઈપણ સરકારી યોજના કે વળતરનો લાભ મળશે નહીં. જે વ્યક્તિનું નામ માલિકી હકપત્રકમાં નોંધાયેલું છે તેને જ આનો લાભ મળશે.

પ્રશ્ન: માલિકી હક દાખલ કરાવવા માટે કેટલો ખર્ચ થાય છે અને તેમાં કેટલો સમય લાગે છે? જવાબ: રાજ્ય પ્રમાણે માલિકી હક કરાવવા માટે અલગ અલગ ફી નક્કી કરવામાં આવે છે. જોકે, સામાન્ય રીતે માલિકી હક દાખલ કરવાની ફી 200 થી 2500 રૂપિયા સુધીની હોય છે.

પ્રશ્ન: જમીન ખરીદતી વખતે કઈ બાબતો ધ્યાનમાં રાખવી જોઈએ? જવાબ- જમીન ખરીદતી વખતે કેટલીક બાબતોનું ખાસ ધ્યાન રાખવું જોઈએ. નીચેના મુદ્દાઓથી આ સમજો-

પ્રશ્ન: જો કોઈ પ્રોપર્ટી ડીલર કોઈપણ પ્રકારની છેતરપિંડી કરે તો શું કરવું? જવાબ- આવા કિસ્સાઓમાં, સૌ પ્રથમ નજીકના પોલીસ સ્ટેશનમાં ફરિયાદ નોંધાવવી જોઈએ. આ ઉપરાંત, તમે તમારા દસ્તાવેજોના આધારે સ્થાનિક તાલુકામાં ફરિયાદ પણ નોંધાવી શકો છો.