મગફળીના 9 ફાયદા: ન્યૂટ્રિશનથી ભરપૂર, 50 ગ્રામથી વધુ ખાવું નુકસાનકારક છે, ડાયટિશિયન પાસેથી જાણો કોણે તે ન ખાવું જોઈએ

કુદરતે આપણને એવી ઘણી બધી ખાવા પીવાની ચીજો આપી છે જે આપણા સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. મગફળી પણ આમાંથી એક છે. તેને અંગ્રેજીમાં પીનટ કહે છે. મગફળી જમીનની અંદર ઊગે છે. તેમાં બદામ, અખરોટ અને પિસ્તા જેવા સૂકા ફળો જેટલા પોષક તત્વો હોય છે.

નેશનલ લાઇબ્રેરી ઓફ મેડિસિનમાં પ્રકાશિત થયેલા એક અહેવાલ મુજબ, મગફળીમાં ઘણા બધા વિટામિન અને ખનિજો હોય છે જે સારા સ્વાસ્થ્ય માટે જરૂરી છે.

વૈશ્વિક ડેટાબેઝ ‘સ્ટેટિસ્ટા’ મુજબ, ચીન પછી, ભારત વિશ્વમાં મગફળીનો બીજો સૌથી મોટો ઉત્પાદક અને ગ્રાહક છે. 2021માં, દેશમાં 6.2 મિલિયન મેટ્રિક ટન મગફળીનો વપરાશ થયો હતો.

તેથી, આજે તબિયતપાણી આપણે એવી મગફળી વિશે વાત કરીશું જે પોષક તત્વોથી ભરપૂર હોય છે. તમે એ પણ જાણશો કે-

પોષક તત્વોથી ભરપૂર મગફળી

મગફળીને ‘ગરીબોની બદામ’ કહેવામાં આવે છે કારણ કે તે બદામ કરતાં સસ્તી હોય છે અને તેમાં બધા જરૂરી પોષક તત્વો હોય છે. યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ એગ્રીકલ્ચર (USDA) અનુસાર, મગફળીમાં પ્રોટીન, ફાઇબર, આયર્ન, મેગ્નેશિયમ, ફોસ્ફરસ, પોટેશિયમ, ઝીંક, કેલ્શિયમ, વિટામિન E અને વિટામિન B6 ભરપૂર માત્રામાં હોય છે.

ફૂડ એન્ડ ડ્રગ એડમિનિસ્ટ્રેશન (FDA) અનુસાર, મગફળી ફાઇબરનો સારો સ્રોત છે. તેના કાર્બોહાઇડ્રેટ્સમાં સુક્રોઝ અને સ્ટાર્ચ હોય છે, જે ઊર્જાના ઉત્તમ સ્રોત છે. આ ઉપરાંત, મગફળીમાં બીજાં ઘણાં પોષક તત્વો હોય છે. નીચે આપેલા ગ્રાફિક પરથી 100 ગ્રામ મગફળીનું પોષણ મૂલ્ય જાણો-

મગફળી સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે

અમેરિકન પીનટ કાઉન્સિલ અનુસાર, મગફળીમાં સ્વસ્થ ચરબી હોય છે, જે હૃદયના સ્વાસ્થ્ય માટે ફાયદાકારક છે. તેમાં ભરપૂર માત્રામાં ફાઇબર હોય છે, જે પાચનતંત્રને સ્વસ્થ રાખે છે.

મગફળીમાં ફેનોલિક એસિડ અને ફ્લેવોનોઈડ્સ જેવા એન્ટીઑકિસડન્ટ જોવા મળે છે. તેની છાલમાં ઉચ્ચ સ્તરના એન્ટીઑકિસડન્ટ અને સોજા વિરોધી સંયોજનો હોય છે, જે સંધિવા અને કેન્સર જેવા ગંભીર રોગોનું જોખમ ઘટાડે છે.

આ ઉપરાંત, મગફળી બ્લડ સુગર અને કોલેસ્ટ્રોલનું સ્તર ઘટાડવામાં પણ મદદ કરે છે. એકંદરે, મગફળી સ્વાસ્થ્ય માટે ફાયદાકારક છે. નીચે આપેલા ગ્રાફિક પરથી આ સમજો-

વધુ પડતી મગફળી ખાવી નુકસાનકારક છે

અલબત્ત, મગફળી સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે, પરંતુ તેને વધુ પડતી ખાવાથી કેટલીક સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ પણ થઈ શકે છે. જેમ કે-

મગફળી સંબંધિત કેટલાક સામાન્ય પ્રશ્નો અને જવાબો

પ્રશ્ન- મગફળી ખાવાની સાચી રીત કઈ છે? જવાબ- મગફળીને આખી રાત પલાળીને સવારે ખાવી વધુ સારી છે. તેને કાચી અથવા થોડી શેકીને પણ ખાઈ શકાય છે. મગફળીને તળીને ખાવાથી અથવા મીઠું નાખીને ખાવાથી તેમાં કેલરી અને સોડિયમનું પ્રમાણ વધે છે, જે સ્વાસ્થ્ય માટે હાનિકારક છે.

પ્રશ્ન- મગફળીને આહારમાં કેવી રીતે સામેલ કરી શકાય? જવાબ- તમે તેને તમારા આહારમાં ઘણી રીતે સામેલ કરી શકો છો. જેમ કે પીનટ બટર અથવા પીનટ તેલના રૂપમાં ઉકાળીને, ચટણી બનાવવી. આ ઉપરાંત, પૌઆ, ઉપમા અથવા સાબુદાણાની ખીચડીમાં પણ મગફળી ઉમેરવામાં આવે છે. મગફળીની ચીક્કી બનાવીને ખાવામાં આવે છે. તેને ગરમ દૂધમાં ભેળવીને પણ ખાઈ શકાય છે.

પ્રશ્ન- મગફળી ખાવાનો યોગ્ય સમય કયો છે? જવાબ- સવારના નાસ્તામાં કે બપોરના ભોજનમાં મગફળી ખાવી સારી છે. રાત્રિભોજન પહેલાં કે સૂતા પહેલા મગફળી ન ખાવી જોઈએ. આ પાચનતંત્રને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે, કારણ કે તેને પચવામાં સમય લાગે છે.

પ્રશ્ન- એક દિવસમાં કેટલી મગફળી ખાઈ શકાય? જવાબ: લખનઉના ડૉ. રામ મનોહર લોહિયા ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ મેડિકલ સાયન્સિસના સિનિયર ડાયેટિશિયન ડૉ. પૂનમ તિવારી કહે છે કે દિવસમાં વધુમાં વધુ 42 થી 50 ગ્રામ મગફળી ખાવી સલામત છે. આનાથી વધુ ખાવાથી નુકસાન થઈ શકે છે.

પ્રશ્ન- શું પેક્ડ મગફળી હાનિકારક છે? જવાબ: બજારમાં ઉપલબ્ધ પેકેટવાળી મગફળીમાં મીઠું અથવા મસાલાનું પ્રમાણ વધુ હોય છે. આ ઉપરાંત, મગફળીની શેલ્ફ લાઇફ વધારવા માટે તેમાં પ્રિઝર્વેટિવ્સ ઉમેરવામાં આવે છે. તેથી, પેક્ડ મગફળી ફાયદા કરતાં વધુ નુકસાન કરે છે.

પ્રશ્ન- શું ડાયાબિટીસના દર્દીઓ પણ મગફળી ખાઈ શકે છે? જવાબ: ડૉ. પૂનમ તિવારી કહે છે કે હા, ડાયાબિટીસના દર્દીઓ મગફળી ખાઈ શકે છે. મગફળીનો ગ્લાયકેમિક ઇન્ડેક્સ અને ગ્લાયકેમિક લોડ ઘણો ઓછો હોય છે. આનો અર્થ એ થયો કે મગફળીના કારણે બ્લડ સુગરનું સ્તર ઝડપથી વધતું નથી.

પ્રશ્ન: બાળકોને કઈ ઉંમર પછી મગફળી આપી શકાય? જવાબ: જ્યારે બાળક ઘન ખોરાક લેવાનું શરૂ કરે છે, ત્યારે તમે તેને મગફળી આપી શકો છો. બાળકોને મગફળી આપતી વખતે ખાસ કાળજી લેવી જોઈએ. આખા મગફળીને બદલે, તેમને દૂધ સાથે પાવડર મગફળી આપવી જોઈએ.

પ્રશ્ન- શું બાળકોને પીનટ બટર ખવડાવવા ફાયદાકારક છે? જવાબ- પીનટ બટર પ્રોટીનનો સમૃદ્ધ સ્ત્રોત છે. તેમાં રહેલ સ્વસ્થ ચરબી બાળકોના સ્નાયુઓ, મગજ, નર્વસ સિસ્ટમ અને આંખો માટે ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. જોકે, તે મોટી માત્રામાં ન આપવું જોઈએ.

પ્રશ્ન – મગફળી કોણે ન ખાવી જોઈએ? જવાબ: ભલે કોઈ પણ વ્યક્તિ મગફળી ખાઈ શકે, પરંતુ કેટલાક લોકોએ તેનાથી બચવું જોઈએ. જેમ કે-

આ ઉપરાંત, જો તમને કોઈ સ્વાસ્થ્ય સમસ્યા હોય તો તમારા આહારમાં મગફળીનો સમાવેશ કરતાં પહેલાં ચોક્કસપણે ડૉક્ટરની સલાહ લો.