એક કલાક પેહલાલેખક: દિનેશ મિશ્ર
- કૉપી લિંક
એક રશિયન લોકવાર્તા છે. ગામમાં માત્ર એક જ ધનવાન જાગીરદાર હતો, બાકીના બધા ગામવાસીઓ ગરીબ હતા. જાગીરદાર ખૂબ જ લોભી અને કંજૂસ હતો, જે કોઈને પાણીનો ગ્લાસ આપવા માટે પણ ખચકાતો હતો.
એક દિવસ ખેડૂતોમાં જાગીરદારની જગ્યા પર ખાવાની હોડ જામી. ત્યારે એક ખેડૂતે કહ્યું- હું જાગીરદારના ઘરે ભોજન કરી શકું છું. તેના પર બીજા ખેડૂતે કહ્યું – આ અશક્ય છે. ત્યારે પહેલા ખેડૂતે કહ્યું- જો હું જાગીરદારના ઘરે ખાવાનું ખાઈ શકીશ તો તારો ઘોડો મારો થઈ જશે અને જો હું નહિ કરી શકું તો આખું વર્ષ તારા ખેતરમાં મફતમાં કામ કરીશ.
બીજે દિવસે ખેડૂત તેના મિત્રો સાથે જાગીરદારની સભામાં પહોંચ્યો અને બેસી ગયો. અહીં-તહીં વાતચીત શરૂ થઈ, પછી ખેડૂત ધીમેથી ઊભો થઈને જાગીરદારના કાનમાં ફફડાટ બોલ્યો – સાહેબ, મારે તમને કંઈક પૂછવું હતું. આના પર જાગીરદારે પૂછ્યું, શું વાત છે? પછી ખેડૂતે પોતાની ટોપી ઉતારી જાગીરદાર સામે રજૂ કરી અને કાનમાં ફફડાટ બોલ્યો – “સાહેબ, મારી આ ટોપી જેટલી સોનાની પિંડીની કિંમત કેટલી હશે?”
‘સોના’નો શબ્દ સાંભળતાં જ જાગીરદારના કાન ચોંટી ગયા. તે વિચારવા લાગ્યો કે આ ખેડૂત પાસે આટલી મોટી સોનાની પિંડીઓ ક્યાંથી આવી? ચોક્કસ તેમને ખેતરમાં કામ કરતી વખતે ક્યાંક દાટેલું સોનું મળ્યું છે, તેથી જ તે પૂછી રહ્યો છે. મારે તેની પાસેથી તે સોનાની પિંડીઓ પડાવી લેવી પડશે.
તેમણે ખેડૂતને કહ્યું – હું તમને હમણાં જ કહીશ, ત્યાં સુધી શાંતિથી બેસો. તેના પર ખેડૂતે કહ્યું – ઠીક છે સાહેબ, ત્યાં સુધી હું ઘરે આવીશ. મને ભૂખ લાગી છે, હું જમ્યા પછી પૂછીશ.”
લોભી જાગીરદારે કહ્યું – જો તમને ભૂખ લાગી હોય તો ઘરે જવાની જરૂર નથી, મારા ઘરે જ ખાઈ લો. તેમણે તેમના નોકરને કહ્યું કે તેમને સારું ભોજન ખવડાવો. આ જોઈને બાકીના ખેડૂતોને નવાઈ લાગી કે તે જાગીરદારના કાનમાં એવું શું કહ્યું કે તે તેના ઘરે આદરપૂર્વક ભોજન પીરસે છે?
ખેડૂતે ખાઈ લીધા પછી અંતે ઓડકાર માર્યો અને જતાં પહેલાં જાગીરદારને નમસ્તે કહ્યું. ત્યારે જાગીરદારે કહ્યું – “અરે, મને એ સોનાની પિંડી બતાવો.” ત્યારે ખેડૂતે કહ્યું – કઈ સોનાની પિંડી? મારી પાસે આવી કોઈ પિંડી નથી… હું ફક્ત મારું જ્ઞાન વધારવા માટે જાણવા માગતો હતો.
જેના પર જાગીરદારે તેનો પીછો કર્યો હતો. પોતાની ચતુરાઈથી ખેડૂતે કંજૂસ જાગીરદારના ઘરે સ્વાદિષ્ટ વાનગીઓનો આનંદ તો લીધો જ, પણ શરત પ્રમાણે તેમના મિત્રનો ઘોડો પણ જીતી લીધો.
સોનું આપણા જીવનમાં એટલું જડાયેલું છે કે તમને એની સાથે જોડાયેલી લોકકથાઓ અહીં અને ત્યાં જોવા મળશે. લગ્ન હોય કે અન્ય કોઈ સીઝન હોય, સોનામાં રોકાણ કરવું એ નફાકારક સોદો માનવામાં આવે છે.
તાજેતરમાં 5 રાજ્યમાં ચૂંટણીનાં પરિણામો આવ્યાં બાદ શેરબજારમાં જોરદાર ઉછાળો જોવા મળ્યો હતો. શેરબજારે જોરદાર છલાંગ લગાવી તો સોનું પણ રેકોર્ડ સ્તરે પહોંચી ગયું.
વિશ્વમાં વધતા ફુગાવાના દરો, શેરબજારની વધઘટ અને અનિશ્ચિતતાઓ વચ્ચે રોકાણકારો ઘણીવાર તેમના પોર્ટફોલિયોને લઈને ચિંતિત રહે છે. આવી સ્થિતિમાં સોનામાં રોકાણ એ વધુ સારો વિકલ્પ જણાય છે, જે ફુગાવા સામે મજબૂત દીવાલ બનીને રહે છે. જોકે સોનામાં રોકાણ કરવા માટે કોઈ ચોક્કસ વિજ્ઞાન નથી, પરંતુ એ અન્ય રોકાણો કરતાં વધુ સારું છે. ચાલો… તમને જણાવીએ કે રોકાણકારો માટે સોનું શા માટે એટલું મહત્ત્વનું છે.
ડોલર ઘટે છે ત્યારે સોનાના ભાવ વધે
નાણાકીય નિષ્ણાત જિતેન્દ્ર સોલંકીના જણાવ્યા અનુસાર, સોનું એક એવી વિશિષ્ટ ધાતુ છે કે એની અન્ય કોઈપણ સંપત્તિ સાથે તુલના કરી શકાતી નથી. વાસ્તવમાં સોના અને ડોલર વચ્ચે એકતરફી સંબંધ છે, એટલે કે જ્યારે ડૉલરનું મૂલ્ય ઘટે છે ત્યારે સોનાની કિંમત આસમાનને આંબી જાય છે. રોકાણકારોને સોનામાં ઘણો વિશ્વાસ હોય છે, કારણ કે જ્યારે પણ ડૉલર ઘટવા લાગે છે અથવા ઘટે છે ત્યારે તે સોનું જ રોકાણકારોની હોડીને હંકારે છે.
સોનું રોકાણકારને નાણાકીય સુરક્ષા પૂરી પાડે છે, એની પ્રતિષ્ઠા જાળવી રાખે છે અને મોંઘવારી સામે ઢાલ બનીને મુશ્કેલ સમયમાં તેની સાથે ઊભું રહે છે.
જ્યારે તમે તમારા પોર્ટફોલિયોને બહુરંગી બનાવો છો
જ્યારે તમે તમારા પોર્ટફોલિયોને વધુ રંગીન, એટલે કે શેરબજારમાં વૈવિધ્યસભર બનાવવા માગો છો, ત્યારે શુદ્ધ સોનું તમારી સાથે રહે છે. એની તુલના અન્ય અસ્કયામતો, જેમ કે સ્ટોક અથવા બોન્ડ સાથે કરી શકાતી નથી, તેથી જ સોનાને સુરક્ષિત આશ્રયસ્થાન કહેવામાં આવે છે.
સામાન્ય રીતે જ્યારે બજાર તૂટે છે અથવા તૂટી જાય છે, ત્યારે આ સોનું તમને મજબૂત રીતે પકડી રાખે છે અને તમને બજાર સાથે પડવા દેતું નથી.
આવા સમયે સોનાના ભાવ વધે છે. જો તમારી પાસે સોનું, ચાંદી અથવા અન્ય કીમતી ધાતુઓ છે, તો એ તમારા જોખમને ઘટાડી તમારા પોર્ટફોલિયોને મજબૂત બનાવી શકે છે.
હકીકતમાં કોઈપણ એસેટમાં રોકાણ આપેલા સમયગાળામાં હકારાત્મક અથવા નકારાત્મક વળતર આપી શકે છે. સાચી વાત એ છે કે વૈવિધ્યસભર પોર્ટફોલિયો ભાગ્યે જ વળતર આપે છે. વધુ જોખમ ઉઠાવીને જ ઊંચું વળતર મેળવી શકાય છે.
સોનામાં રોકાણ કરવાનો બેસ્ટ સમય કયો છે?
ગોલ્ડ-સિલ્વરના એક રિપોર્ટ અનુસાર, સોનામાં રોકાણ કરવા માટે કોઈ વિજ્ઞાન નથી, પરંતુ શ્રેષ્ઠ સમય જાન્યુઆરી, માર્ચ અને એપ્રિલની શરૂઆત છે. આ પછી આ સમય જૂનથી જુલાઈની શરૂઆતમાં આવે છે.
બુલિયન ડીલર્સ અને સર્વિસીઝ કંપનીએ 1975થી 2021 વચ્ચે દરરોજ સોનાની કિંમતના આધારે આ મૂલ્યાંકન કર્યું છે.
ઐતિહાસિક રીતે પણ સોનાની કિંમત કોઈપણ કેલેન્ડર વર્ષના જાન્યુઆરીમાં સૌથી નીચી હોય છે. આવી સ્થિતિમાં જો તમે સોનામાં રોકાણ કરવાનું વિચારી રહ્યા છો, તો નવા વર્ષમાં આ રોકાણ કરવું વધુ સારું રહેશે અને તમારે એના માટે તૈયાર રહેવું જોઈએ, કારણ કે નવા વર્ષ માટે માત્ર થોડા દિવસો બાકી છે.
પોર્ટફોલિયો વ્યૂહરચના કેવી રીતે બનાવવી
જો તમે રોકાણકાર તરીકે તમારા પોર્ટફોલિયોમાં સુધારો કરવા અને ફુગાવા સામે એને સ્થિર કરવા માગતા હો તો તમે સોનામાં રોકાણ કરીને લાંબા ગાળાના સારા વળતર મેળવી શકો છો. હા, એ વાત સાચી છે કે ઘણા નાણાકીય નિષ્ણાતો માને છે કે તમારા પોર્ટફોલિયોમાં સોનાના રોકાણનો હિસ્સો 5થી 10 ટકા હોવો જોઈએ.
કઈ ઉંમરના લોકો માટે સોનામાં રોકાણ કરવું વધુ સારું છે?
ફાઇનાન્શિયલ એક્સપર્ટ જિતેન્દ્ર સોલંકી જણાવે છે કે સોનું યુવાનો માટે રોકાણ તરીકે વધુ સારો વિકલ્પ બની શકે છે. સામાન્ય રીતે યુવા રોકાણકારો નિવૃત્તિથી દૂર હોય છે, તેથી તેઓ વધુ જોખમ લેવાની સ્થિતિમાં હોય છે. બીજી તરફ, જેઓ જૂના રોકાણકારો છે અને જેઓ નિશ્ચિત આવક પર નિર્ભર છે તેઓ જોખમ લેવાનું ટાળે છે.
તેઓ રિયલ એસ્ટેટ, થાપણોનાં પ્રમાણપત્રો અને બોન્ડ વગેરેમાં રોકાણ કરીને વધુ નફો કમાય છે.
સોનામાં રોકાણ કરવા માટે ઉંમરથી કોઈ ફરક પડતો નથી, કારણ કે જ્યારે પણ શેરબજાર ખચકાય છે, ત્યારે સોનું તમારું રક્ષણ કરે છે.
