પાસપોર્ટ બનાવવાના નામે છેતરપિંડી: સરકારે જાહેર કરી એડવાઈઝરી, જાણો પાસપોર્ટ બનાવવાની સાચી રીત

તાજેતરમાં, વિદેશ મંત્રાલય દ્વારા પાસપોર્ટ માટે અરજી કરનારા લોકો માટે એક એડવાઇઝરી જારી કરવામાં આવી છે. એવું કહેવામાં આવ્યું છે કે ગૂગલ પર ઘણી નકલી વેબસાઇટ્સ છે, જે ઝડપી એપોઇન્ટમેન્ટ અને પાસપોર્ટ બનાવવાના બદલામાં યૂઝર્સ પાસેથી મોટી રકમ વસૂલ કરે છે. આવી નકલી વેબસાઇટ્સ વિશે સતર્ક અને સાવધ રહેવાની જરૂર છે.

આવી સ્થિતિમાં, પાસપોર્ટ મેળવવાની સાચી રીત કઈ છે અને નકલી પાસપોર્ટ વેબસાઇટ્સને કેવી રીતે ઓળખવી તે જાણવું ખૂબ જ જરૂરી છે.

તો, આજે કામના સમાચારમાં, આપણે વાત કરીશું કે પાસપોર્ટ બનાવવાની યોગ્ય પ્રક્રિયા શું છે? તમે એ પણ જાણશો કે-

નિષ્ણાત: ઇશાન સિંહા, સાયબર એક્સપર્ટ, નવી દિલ્હી

પ્રશ્ન- પાસપોર્ટ શું છે? જવાબ- પાસપોર્ટ એ દેશના નાગરિકની ઓળખ અને રાષ્ટ્રીયતાનો પુરાવો છે. તે નાગરિક જે દેશનો હોય તે દેશની સરકાર દ્વારા જારી કરવામાં આવે છે. ભારત સરકાર પાસપોર્ટ એક્ટ, 1967 હેઠળ પાસપોર્ટ જારી કરે છે. કોઈપણ આંતરરાષ્ટ્રીય મુસાફરી માટે પાસપોર્ટ જરૂરી છે. આ વિના વિદેશ જવું શક્ય નથી.

ભારત સરકાર ત્રણ પ્રકારના પાસપોર્ટ જારી કરે છે – ઓફિશિયલ, ઓર્ડિનરી અને ડિપ્લોમેટિક. તેમના રંગો પણ અલગ અલગ હોય છે. આ રંગો પાસપોર્ટનો પ્રકાર અને તેનો હેતુ દર્શાવે છે. જેમ કે-

વાદળી પાસપોર્ટ: વાદળી રંગનો પાસપોર્ટ સામાન્ય ભારતીય નાગરિકોને જારી કરવામાં આવે છે.

સફેદ પાસપોર્ટ: આ સરકારી કર્મચારીઓને આપવામાં આવે છે જેઓ સત્તાવાર કામ માટે વિદેશ પ્રવાસ કરે છે.

મરૂન પાસપોર્ટ: રાજદૂતો, ઉચ્ચ કમિશનરો અને અન્ય વરિષ્ઠ રાજદ્વારી હોદ્દેદારોને જારી કરવામાં આવે છે.

પ્રશ્ન: નકલી પાસપોર્ટ વેબસાઇટ્સ દ્વારા કૌભાંડીઓ કેવી રીતે છેતરપિંડી કરે છે?

જવાબ- નીચે આપેલા મુદ્દાઓ પરથી આ સમજો-

પ્રશ્ન- નકલી પાસપોર્ટ વેબસાઇટ્સ કેવી રીતે ઓળખવી?

જવાબ: ભારત સરકારના વિદેશ મંત્રાલયે નકલી પાસપોર્ટ વેબસાઇટ્સની યાદી બહાર પાડી છે. સરકારે લોકોને ચેતવણી આપી છે કે તેઓ આ વેબસાઇટ્સ પર કોઈપણ સંવેદનશીલ માહિતી શેર ન કરે. આમ કરવાથી તમે વ્યક્તિગત અને નાણાકીય કૌભાંડનો ભોગ બની શકો છો.

નીચે આપેલા ગ્રાફિકમાં તે નકલી વેબસાઇટ્સની યાદી જુઓ-

પ્રશ્ન- ભારત સરકારની સત્તાવાર પાસપોર્ટ વેબસાઇટ કઈ છે? જવાબ- જો તમે પાસપોર્ટ બનાવવા માગતા હો, તો તમે પાસપોર્ટ સેવાની સત્તાવાર વેબસાઇટ https://portal2.passportindia.gov.in પર જઈને અરજી કરી શકો છો. આ વેબસાઇટ પર અરજી કરવી સરળ છે. આ ઉપરાંત, તમે તમારા નજીકના પાસપોર્ટ સેવા કેન્દ્રની મુલાકાત લઈને સીધા પાસપોર્ટ માટે અરજી કરી શકો છો.

પ્રશ્ન- પાસપોર્ટ બનાવવા માટે કયા દસ્તાવેજોની જરૂર પડે છે? જવાબ- આ માટે, પહેલા તમારે એક ફોર્મ ભરીને અરજી કરવાની રહેશે. આ ફોર્મ સાથે ઘણા મહત્વપૂર્ણ દસ્તાવેજો જોડવાના હોય છે. જો કોઈ દસ્તાવેજ ખૂટે છે, તો તમારી પાસપોર્ટ અરજી રદ કરવામાં આવી શકે છે અથવા નકારી શકાય છે. પાસપોર્ટ બનાવવા માટે કયા દસ્તાવેજોની જરૂર છે તે નીચે આપેલા ગ્રાફિક પરથી સમજો.

પ્રશ્ન: અરજી કર્યા પછી પાસપોર્ટ મેળવવામાં કેટલો સમય લાગે છે? જવાબ : સામાન્ય રીતે સામાન્ય પાસપોર્ટ બનાવવામાં 30 થી 40 દિવસ લાગે છે. આમાં પોલીસ વેરિફિકેશન જેવી પ્રક્રિયાઓનો સમાવેશ થાય છે. જ્યારે તાત્કાલિક પાસપોર્ટ એક અઠવાડિયામાં મળી જાય છે. જોકે, આ માટે કેટલાક નિયમો અને શરતો છે.

પ્રશ્ન: પાસપોર્ટ બનાવવા માટે સરકારી ફી કેટલી છે? જવાબ : સામાન્ય પાસપોર્ટ બનાવવાની ફી 1500 રૂપિયા છે. જ્યારે તાત્કાલિક પાસપોર્ટ માટે 2000 રૂપિયાનો વધારાનો ચાર્જ ચૂકવવો પડે છે, પરંતુ તાત્કાલિક સેવામાં પાસપોર્ટ 3 થી 4 દિવસમાં બની જાય છે.

પ્રશ્ન- પાસપોર્ટ કેટલા વર્ષ માટે માન્ય રહે છે? જવાબ: પાસપોર્ટ ઈન્ડિયા મુજબ, 18 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના પાસપોર્ટ ધારકનો પાસપોર્ટ ફક્ત 5 વર્ષ માટે માન્ય રહે છે. જ્યારે ૧૮ વર્ષથી વધુ ઉંમરના પાસપોર્ટ ધારકો માટે, માન્યતા અવધિ 10 વર્ષ છે. પાસપોર્ટ પર વર્ષ અને સમાપ્તિ તારીખ લખેલી હોય છે. માન્યતા સમાપ્ત થયા પછી પણ તમે તમારા પાસપોર્ટને રિન્યૂ કરાવી શકો છો.

પ્રશ્ન- પાસપોર્ટ ચોરાઈ જાય કે ખોવાઈ જાય તો શું કરવું? જવાબ: જો તમારો પાસપોર્ટ ચોરાઈ જાય કે ખોવાઈ જાય, તો સૌ પ્રથમ નજીકના પોલીસ સ્ટેશનમાં રિપોર્ટ નોંધાવો. આ અંગે તાત્કાલિક નજીકની પાસપોર્ટ ઓફિસને પણ જાણ કરો. જોકે, જો વિદેશ પ્રવાસ દરમિયાન પાસપોર્ટ ખોવાઈ જાય, તો સમસ્યા વધી શકે છે. પાસપોર્ટ વિના દેશમાં પાછા ફરવું શક્ય નથી. આવી સ્થિતિમાં, તાત્કાલિક તે દેશની પોલીસ અને તે દેશમાં ભારતીય દૂતાવાસનો સંપર્ક કરો. આ પછી નવા પાસપોર્ટ અથવા ઇમરજન્સી સર્ટિફિકેટ માટે અરજી કરો. દૂતાવાસ નાગરિકતાની ચકાસણી કરે છે અને ઇમરજન્સી સર્ટિફિકેટ આપે, જેના પછી તમે આરામથી તમારા દેશમાં પાછા ફરી શકો છો.