32 મિનિટ પેહલાલેખક: સંદીપ સિંહ
- કૉપી લિંક
તાજેતરમાં , ઉત્તર પ્રદેશના મેરઠ જિલ્લામાં એક 3 વર્ષની માસૂમ બાળકીનું કારમાં શ્વાસ રૂંધાવાથી મોત થયું હતું. બાળકીને તેનો પાડોશી કારમાં બેસાડીને ફરવા લઈ ગયો હતો. આ પછી તે બાળકીને કારમાં બંધ કરી અને મિત્રો સાથે દારૂ પીવા ગયો. માસૂમ બાળકી 4 કલાક સુધી કારમાં બંધ રહી, જેના કારણે તેનું મોત થયું.
થોડા દિવસો પહેલા ગુજરાતના અમરેલી જિલ્લામાં પણ આવી જ એક ઘટના બની હતી, જ્યાં કારમાં ગૂંગળામણને કારણે એક જ પરિવારના ચાર બાળકોના મોત થયા હતા. કારમાં ચારેય બાળકો રમતા હતા. આ દરમિયાન કારનો ગેટ લોક થઈ ગયો હતો. બાળકો અંદર ગૂંગળામણને કારણે મૃત્યુ પામ્યા હતા.
આવી અનેક ઘટનાઓ પહેલા પણ જોવા મળી છે. ઘણીવાર માતા-પિતા બાળકોને કારમાં મૂકીને ખરીદી કરવા નીકળી પડે છે. અથવા બાળકો જ્યારે એકલા હોય ત્યારે પોતાની જાતને કારમાં લોક કરી લે છે. આવી ઘટનાઓને રોકવા માટે માતા-પિતાએ ખૂબ જ સજાગ અને સાવચેત રહેવાની જરૂર છે.
તેથી, આજે ‘કામના સમાચાર’ માં અમે વાત કરીશું કે કારમાં બાળકોની સુરક્ષાને લઈને શું સાવચેતી રાખવી જોઈએ. તમે એ પણ શીખી શકશો કે-
- મુસાફરી કરતી વખતે કારમાં બાળકોને કેવી રીતે સુરક્ષિત રાખવું?
- જો બાળક કારમાં બંધ હોય તો શું કરવું?
નિષ્ણાત- ડૉ. અંશુ શર્મા, પેડિયાટ્રિશ્યન (મથુરા)
પ્રશ્ન: જો બાળક લાંબા સમય સુધી કારની અંદર બંધ રહે તો તેનું મૃત્યુ થઈ શકે છે. આવું કેમ થાય છે?
જવાબ: જો તમે લાંબા સમય સુધી બંધ કારમાં રહો છો, તો હવાનો પ્રવાહ બંધ થઈ જાય છે, જેના કારણે કારની અંદર ઓક્સિજનનું સ્તર ઓછું થવા લાગે છે. ધીમે ધીમે કારમાં કાર્બન ડાયોક્સાઇડનું સ્તર વધવા લાગે છે અને ઓક્સિજનનું સ્તર ઘટવા લાગે છે. એક પોઈન્ટ પછી, શ્વાસ લેવાનું અશક્ય બની જાય છે અને અંદરની વ્યક્તિ ગૂંગળામણ શરૂ કરે છે. આ ઉપરાંત ગરમીને કારણે કારની અંદર કાર્બન મોનોક્સાઇડ ગેસનું સ્તર પણ વધી જાય છે. જેના કારણે અંદર ગૂંગળામણ પણ થાય છે.
આ સિવાય જો કાર તડકામાં પાર્ક કરવામાં આવે અને તેનું AC બંધ હોય તો થોડા જ સમયમાં અંદરનું તાપમાન બહાર કરતા લગભગ બમણું થઈ શકે છે. આવી સ્થિતિમાં, વધુ ગરમ થવાને કારણે ગૂંગળામણ પણ થઈ શકે છે.
એકંદરે, બંધ વાહનની અંદર લાંબા સમય સુધી શ્વાસ લેવો શક્ય નથી. જો કોઈ વ્યક્તિ લાંબા સમય સુધી આવી સ્થિતિમાં અટવાઈ જાય, તો તે શ્વાસ લેવામાં અસમર્થતાને કારણે મૃત્યુ પામે છે.
પ્રશ્ન: બાળકો સાથે કારમાં મુસાફરી કરતી વખતે કઈ બાબતોનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ?
જવાબ- બાળકોના મૃત્યુ કે કારમાં ગંભીર અકસ્માત થવાનું મુખ્ય કારણ માતા-પિતાની બેદરકારી છે. ઘણીવાર માતા-પિતા બાળકોને કારમાં એકલા મૂકીને ખરીદી કરવા જાય છે. બાળક કેટલાય કલાકો સુધી એકલી કારમાં બંધ રહે છે. આવી સ્થિતિમાં અકસ્માત થઈ શકે છે. તેથી, બાળકો સાથે મુસાફરી કરતી વખતે કેટલીક બાબતો ધ્યાનમાં રાખવી જરૂરી છે.
નીચેના ગ્રાફિક પરથી આને સમજો.
ચાલો ગ્રાફિકમાં આપેલા કેટલાક મુદ્દાઓ વિશે વિગતવાર વાત કરીએ.
કાર ખરીદતી વખતે, ચોક્કસપણે બાળકોની સુરક્ષા સુવિધાઓ જુઓ
જો તમે નવી કાર ખરીદવાનું વિચારી રહ્યા છો, તો તેમાં ચાઈલ્ડ સેફ્ટી ફીચર્સનું ચોક્કસ ધ્યાન રાખો. આમાં ચાઈલ્ડ સેફ્ટી લોક, ચાઈલ્ડ સીટ અને સીટબેલ્ટ રીમાઇન્ડર જેવી બાબતો મહત્વની છે.
બાળકોને કારના બટનથી દૂર રહેવાનું શીખવો આજકાલ ઓટોમેટિક કાર છે. તેમાં બટન દબાવીને ગિયર બદલવાથી લઈને કારની બારી કે સનરૂફ ખોલવા સુધીની સુવિધાઓ છે. બાળકો માટે આ બટનો વડે રમવું જોખમી બની શકે છે. તેથી, માતાપિતાએ બાળકોને શીખવવું જોઈએ કે આ બટનો દબાવવું જોખમી છે. તેમને દબાવવાથી શું થઈ શકે?
પાછળની સીટ પર હંમેશા નાના બાળકને રાખો અમેરિકન એકેડેમી ઓફ પેડિયાટ્રિક્સ (AAP) અનુસાર, 13 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકોએ હંમેશા પાછળની સીટ પર સવારી કરવી જોઈએ. અકસ્માતના કિસ્સામાં, પાછળની સીટ આગળની સીટ કરતાં 70% વધુ સુરક્ષિત છે.
આ સિવાય બાળકને ક્યારેય પણ આગળની એર બેગ સાથે સીટ પર બેસાડવું જોઈએ નહીં. ફ્રન્ટ એર બેગ પુખ્ત વ્યક્તિ માટે ડિઝાઇન કરવામાં આવી છે. તેને અચાનક ખોલવાથી બાળકને ગંભીર ઈજા થઈ શકે છે અથવા ગૂંગળામણ થઈ શકે છે.
નાના બાળકો માટે ચાઈલ્ડ સીટઇન્સ્ટોલ કરાવો
જો તમારા ઘરમાં નાનું બાળક છે, તો ચોક્કસપણે તમારી કારમાં એક અલગ ચાઈલ્ડ સીટ લગાવો. ચાઇલ્ડ સીટ વિના બાળક સાથે મુસાફરી ન કરવી જોઈએ. ચાઇલ્ડ સીટો અકસ્માતના કિસ્સામાં બાળકને વધારાની સુરક્ષા પૂરી પાડે છે. જો કે, તમારા બાળકની ઉંમર, ઊંચાઈ અને વજન પ્રમાણે ચાઈલ્ડ સીટ લગાવો.
કારમાં ‘બેબી ઓન બોર્ડ’ સ્ટીકર લગાવવો
જો તમે બાળકો સાથે મુસાફરી કરી રહ્યા છો, તો કારની પાછળ ચોક્કસપણે ‘બેબી ઓન બોર્ડ’ સ્ટીકર લગાવો. મતલબ કે કારમાં એક બાળક છે. આ ચિહ્ન અન્ય ડ્રાઇવરોને ચેતવણી આપવા માટે મૂકવામાં આવે છે, જેથી તેઓ કારની આસપાસ પસાર થતી વખતે વધુ સાવચેતી રાખી શકે. વધુમાં, જો કોઈ અકસ્માત થાય છે, તો આ સ્ટીકર ઈમરજન્સી સેવાઓને જણાવે છે કે કારમાં કોઈ શિશુ અથવા નાનું બાળક છે, જેથી તેઓ તાત્કાલિક જરૂરી મદદ પૂરી પાડી શકે.
ચાલતી કારમાં બાળકને ખાવાનું કે પીણું ન આપો ચાલતી કારમાં નાસ્તો ખાવાથી બાળકના ગળામાં ફસાઈ શકે છે, જેના કારણે શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થઈ શકે છે. તેથી, કાર રોક્યા પછી જ બાળકોને પીણાં અને નાસ્તો વગેરે આપવા જોઈએ. આ સિવાય ચાલતી કારમાં બાળકોને સ્તનપાન કરાવવાનું પણ ટાળવું જોઈએ.
પ્રશ્ન- બાળક કારમાં લૉક થઈ જાય તો શું કરવું? જવાબ- જો બાળક અકસ્માતે કારમાં લૉક થઈ જાય તો માતા-પિતાએ ધીરજ ગુમાવ્યા વિના કેટલીક પદ્ધતિઓ અપનાવવી જોઈએ. તમે આને નીચેના ગ્રાફિકમાં જોઈ શકો છો.
નોંધ – આ સ્ટોરી તાજેતરની ઘટનાથી શરૂ થઈ છે, જેમાં સૌથી મોટો વિલન દારૂ છે. તેથી દારૂ, માદક દ્રવ્યો કે કોઈપણ પ્રકારના નશામાં સાવચેતી રાખવી ખૂબ જ જરૂરી છે. જો ઘરમાં, કારમાં કે સાર્વજનિક સ્થળે પણ તમારી સાથે કોઈ બાળક હોય તો દારૂને બિલકુલ અડવો નહીં. આલ્કોહોલ આપણી યાદશક્તિ, નિર્ણયશક્તિ અને નિર્ણય લેવાની ક્ષમતા પર નકારાત્મક અસર કરે છે. આવી પરિસ્થિતિઓમાં, પુખ્ત વયના લોકો બાળકોનું રક્ષણ કરવા માટે સંપૂર્ણપણે સક્ષમ નથી.
