રશિયાએ શોધી કેન્સરની રસી: સદીની મહાન ગણાતી આ શોધ કેટલી અસરકારક બનશે? બજારમાં ક્યારે આવશે અને કેટલી હશે કિંમત? જાણો દરેક મહત્ત્વના સવાલના જવાબ

રશિયાના સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલયે દાવો કર્યો છે કે તેમણે કેન્સરની રસી તૈયાર કરી લીધી છે. વર્ષ 2024 ની શરૂઆતમાં, રશિયન રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિને કહ્યું હતું કે તેઓ કેન્સરની રસી બનાવવાની ખૂબ નજીક છે. આ એક mRNA રસી છે. તેના ક્લિનિકલ ટ્રાયલોએ દર્શાવ્યું છે કે રસી કેન્સરગ્રસ્ત ગાંઠોની સારવારમાં મદદ કરી શકે છે. રશિયાની આ શોધને સદીની સૌથી મોટી શોધ માનવામાં આવી રહી છે.

કેન્સર એ વિશ્વની સૌથી જીવલેણ બીમારીઓ પૈકીની એક છે. વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ડબ્લ્યુએચઓ) મુજબ, વિશ્વમાં કાર્ડિયોવેસ્ક્યુલર રોગ પછી મૃત્યુનું મુખ્ય કારણ કેન્સર છે. સમગ્ર વિશ્વમાં દર વર્ષે લગભગ 6.1 કરોડ લોકો મૃત્યુ પામે છે, જેમાંથી 1 કરોડ લોકો કેન્સરને કારણે મૃત્યુ પામે છે. મતલબ કે વિશ્વમાં દર છમાંથી એક મૃત્યુ કેન્સરને કારણે થાય છે.

તેથી, સમગ્ર વિશ્વ રશિયાની આ શોધને ખૂબ જ અપેક્ષા સાથે જોઈ રહ્યું છે. આ ઘણું બધું બદલાઈ શકે છે. દર વર્ષે લાખો જીવન બચાવી શકાય છે.

તેથી, આજે ‘તબિયતપાણી’ માં આપણે આ રસી સંબંધિત તમામ પ્રશ્નોના જવાબો જાણીશું. તમે એ પણ જાણી શકશો કે-

પ્રશ્ન: કેન્સર શું છે? જવાબ: આપણા શરીરમાં લગભગ 30 લાખ કરોડ કોષો છે. આ બધા ચોક્કસ પેટર્નમાં નિયંત્રિત રીતે વધે છે અને સમયાંતરે જાતે જ નાશ થઈ જાય છે. પરંતુ જ્યારે કેન્સર થાય છે, ત્યારે આ નિયંત્રિત પેટર્ન બગડવા લાગે છે અને જીવલેણ રોગનું સ્વરૂપ લે છે. એક્શન કેન્સર હોસ્પિટલ, દિલ્હીના ઓન્કોલોજિસ્ટ ડૉ. સમિત પુરોહિત, કેન્સરને આ રીતે ખૂબ જ સરળ શબ્દોમાં સમજાવે છે –

પ્રશ્ન: કેન્સરની આ રસી કયા સ્ટેજ પર છે? જવાબ: કેન્સરની રસીની પ્રી-ક્લિનિકલ ટ્રાયલ પૂર્ણ થઈ ગઈ છે. તે આમાં સફળ રહી છે. તેને ક્લિનિકલ ટ્રાયલ અને મંજૂરી બાદ માર્કેટમાં લાવી શકાય છે.

બજારમાં આવતાં પહેલાં રસીને ઘણા તબક્કામાંથી પસાર થવું પડે છે. સૌ પ્રથમ વૈજ્ઞાનિકો સંશોધન કરે છે. આ પછી રસીનું પ્રી-ક્લિનિકલ ટ્રાયલ થાય છે. પ્રી-ક્લિનિકલ એટલે કે જ્યારે કોઈ દવા અથવા રસીનું પ્રયોગશાળામાં, ઉંદર પર અથવા અન્ય કોઈ રીતે મનુષ્યો પર પહેલાં પરીક્ષણ કરવામાં આવે છે.

જો પ્રી-ક્લિનિકલ ટ્રાયલ સફળ થાય તો ક્લિનિકલ ટ્રાયલ હાથ ધરવામાં આવે છે. ક્લિનિકલ ટ્રાયલ એટલે મનુષ્યો પર દવા અથવા રસીનું પરીક્ષણ કરવું.

ક્લિનિકલ ટ્રાયલ પછી નિયમનકારી સમીક્ષા થાય છે. જો બધું બરાબર ચાલે છે, તો તેના ઉત્પાદન માટે મંજૂરી આપવામાં આવે છે. આ પછી, જ્યારે તે તૈયાર થાય છે, ત્યારે ગુણવત્તાની તપાસ કર્યા પછી તેને બજારમાં લાવવામાં આવે છે.

પ્રશ્ન: આ રસી બજારમાં આવવામાં કેટલો સમય લાગશે? જવાબ: રશિયન સરકારે કહ્યું છે કે આ રસી 2025ના શરૂઆતના મહિનાઓમાં જ ઉપલબ્ધ થશે. તે કેન્સરના રશિયન દર્દીઓને મફતમાં આપવામાં આવશે. જો કે તે માત્ર રશિયા માટે જ તૈયાર કરવામાં આવી છે. તે અન્ય દેશો માટે ક્યારે ઉપલબ્ધ થશે તે અંગે કંઈપણ કહેવું મુશ્કેલ છે.

પ્રશ્ન: આ રસીની સંભવિત કિંમત કેટલી હશે? જવાબ: રશિયન હેલ્થ મિનિસ્ટ્રીના રેડિયોલોજી મેડિકલ રિસર્ચ સેન્ટરના હેડ એન્ડ્રે કેપ્રિનના જણાવ્યા અનુસાર, રશિયામાં રાજ્ય માટે આ રસીના દરેક ડોઝની કિંમત લગભગ 300,000 રુબેલ્સ એટલે કે લગભગ 2 લાખ 46 હજાર રૂપિયા હશે. જ્યારે વૈશ્વિક બજારની વાત આવે છે, ત્યારે આ કિંમતમાં નિકાસ અને સ્ટોરેજ ખર્ચ પણ ઉમેરી શકાય છે. તેથી તેની કિંમત બદલાઈ શકે છે.

પ્રશ્ન: આ રસી કેવી રીતે કામ કરશે? જવાબ: આ mRNA રસી છે. mRNA એટલે મેસેન્જર-RNA. તે મનુષ્યના જિનેટિક કોડનો એક ભાગ છે. તે આપણા કોષોમાં પ્રોટીન બનાવે છે. તેને આ રીતે સમજો, જ્યારે કોઈ વાયરસ અથવા બેક્ટેરિયા આપણા શરીર પર હુમલો કરે છે, ત્યારે mRNA ટેક્નોલોજી તે વાયરસ અથવા બેક્ટેરિયા સામે લડવા માટે પ્રોટીન બનાવવા માટે આપણા કોષોને સંદેશ મોકલે છે.

પ્રશ્ન: આ રસી કેટલા પ્રકારના કેન્સરને અસર કરશે? જવાબ: આ રસી અત્યાર સુધી પ્રી-ક્લિનિકલ ટ્રાયલ્સમાં સ્તન, ફેફસા અને કોલોન કેન્સર સામે સફળ રહી છે. જોકે, સંશોધકોનું કહેવું છે કે તેમાં તમામ પ્રકારના કેન્સરની સારવાર કરવાની ક્ષમતા છે.

પ્રશ્ન: કેન્સરના કયા સ્ટેજ સુધી આ રસી અસરકારક રહેશે? જવાબ: કેન્સરના પ્રારંભિક તબક્કામાં આ રસી ખૂબ અસરકારક છે. જો કે, તેની અસર કયા સ્ટેજ સુધી રહેશે તે સ્પષ્ટ કરવામાં આવ્યું નથી. એવું જાણવા મળ્યું છે કે આ રસી શરીરની કુદરતી સંરક્ષણ પ્રણાલીને મજબૂત બનાવશે. તેની મદદથી, ગાંઠની વૃદ્ધિ ધીમી કરી શકાય છે. એકવાર કેન્સર દૂર થઈ જાય, તે તેને ફરીથી વધતું અટકાવી શકે છે. જો પ્રારંભિક તબક્કામાં કેન્સર હોય તો તેને સંપૂર્ણપણે નાબૂદ કરી શકાય છે.

પ્રશ્ન: શું રસીકરણ પછી રેડિયેશન અને કીમોથેરાપીની જરૂર રહેશે નહીં? જવાબ: આ રસી માત્ર પ્રારંભિક તબક્કાના કેન્સરને સંપૂર્ણપણે દૂર કરવામાં સક્ષમ છે. જો કેન્સર એડવાન્સ સ્ટેજમાં હોય તો રસીની મદદથી કેન્સરની વૃદ્ધિ ધીમી કરી શકાય છે. આ સાથે, કીમોથેરાપી અને રેડિયેશન થેરાપી લેવાની જરૂર પડી શકે છે. ડૉક્ટર્સ કેન્સરના સ્ટેજ, લક્ષણો અને દર્દીની એકંદર આરોગ્ય સ્થિતિ અનુસાર નિર્ણય લઈ શકે છે.

પ્રશ્ન: શું આ રસી કેન્સર પછી અપાશે કે નિવારણ માટે આપી શકાય? જવાબ: આ રસી વિશે સ્પષ્ટપણે કહેવામાં આવ્યું છે કે તેનો હેતુ કેન્સરના દર્દીઓની સારવાર કરવાનો છે અને દર્દીઓમાં ગાંઠો બનતી અટકાવવાનો નથી. મતલબ કે આ રસીનો ઉપયોગ કેન્સરની સારવાર માટે કરવામાં આવશે. તે વ્યક્તિને કેન્સર થવાથી રોકી શકતું નથી.

સત્ય એ છે કે કેન્સરની રસી બનાવવી જૈવિક રીતે શક્ય નથી જે કેન્સરને અટકાવી શકે. આ એટલા માટે છે કારણ કે કેન્સર કોઈ રોગ નથી. તે શરીરમાં હજારો વિવિધ પરિસ્થિતિઓનું પરિણામ છે.

પ્રશ્ન: શું એકવાર રસી અપાયા પછી કેન્સર ફરી વિકસી શકે? જવાબ: હા, આવું બની શકે છે. આ રસી એક પ્રકારની વ્યક્તિગત વિશેષ કેન્સરની રસી છે. આમાં વ્યક્તિના કેન્સરની ગાંઠનો અમુક ભાગ લઈને આ રસી તૈયાર કરવામાં આવે છે. જો તે જ વ્યક્તિ સાજા થયા પછી અન્ય કોઈ પ્રકારનું કેન્સર વિકસાવે છે, તો તેના માટે નવી રસી તૈયાર કરવી પડશે.

પ્રશ્ન: શું કેન્સરના દરેક દર્દી માટે 1 કલાકમાં રસી તૈયાર થઈ જશે? જવાબ: સામાન્ય રીતે રસી તૈયાર કરવામાં ઘણો સમય લાગે છે. રશિયા કસ્ટમાઇઝ્ડ mRNA નો ઉપયોગ કરીને આ રસી બનાવવા માટે કમ્પ્યુટિંગનો ઉપયોગ કરશે. આમાં, ઇવાનિકોવ સંસ્થાની મદદ લેવામાં આવી છે, જે આ સમગ્ર કાર્ય માટે AIની મદદ લેશે. ન્યુરલ નેટવર્ક કમ્પ્યુટિંગની મદદથી રસી બનાવવાની પ્રક્રિયામાં માત્ર અડધા કલાકથી એક કલાકનો સમય લાગવો જોઈએ.

પ્રશ્ન: શું આ વેક્સીન બજારમાં આવી ગયા પછી કેન્સર એક મોટી બીમારી નહીં કહેવાય?

જવાબ: આખી દુનિયા આ રસી તરફ આશાની નજરે જોઈ રહી છે, જો તમામ પરિણામો એટલા જ સકારાત્મક રહેશે તો કેન્સરની સારવાર પહેલા કરતા ઘણી સરળ બની જશે.

પ્રશ્ન: વિશ્વના અગ્રણી ડોકટરો રસી અંગે શું કહે છે?

જવાબ: જ્યાં સુધી આ રસી નિયમનકારી સંસ્થાની મંજૂરી પછી બજારમાં નહીં આવે ત્યાં સુધી ડૉક્ટરો આ વિશે વધુ કહેવાનું ટાળી રહ્યા છે. જોકે, રસી બનાવવા માટે AIના ઉપયોગ પર સવાલો ઊઠી રહ્યા છે.