શું બાળકોને એકલાં મુકવા સલામત છે?: કઈ ઉંમર સુધીના બાળકોને ઘરમાં એકલા ન મુકવા, સાઈકોલોજીસ્ટની 6 સલાહ જાણવી જરૂરી

8 નવેમ્બરે દિલ્હીના સેક્ટર 27ના રોહિણીમાં એક દુ:ખદ ઘટના બની હતી. એક પરિવાર પોતાના એકમાત્ર દીકરાને ઘરે એકલા મૂકીને છઠ પર્વની ઉજવણી કરવા ઘાટ પર ગયા હતા. બાળક બંધ મકાનમાં એકલો હતો. પાછળના મકાનમાં આગ લાગી અને એક 5 વર્ષના બાળકનું મૃત્યુ થયું.

આવી જ એક ઘટના વર્ષ 2021માં સાઉથ-વેસ્ટ લંડનના શહેર સટનમાં બની હતી. અહીં એક માતા પોતાના ચાર બાળકોને ઘરે મૂકીને બજારમાં ખરીદી કરવા ગઈ હતી. અચાનક ઘરમાં પાછળથી આગ લાગી હતી, જેના કારણે ચારેય બાળકોના કરૂણ મોત નિપજ્યા હતા.

આવી અનેક ઘટનાઓ દરરોજ પ્રકાશમાં આવે છે, જેમાં માતા-પિતા પોતાના બાળકોને ઘરે એકલા મૂકીને ઘરની બહાર જાય છે અને અકસ્માત સર્જાય છે.

તેથી, આજે રિલેશનશિપ કોલમમાં આપણે બાળકોની સલામતી વિશે વાત કરીશું. તમે એ પણ શીખી શકશો કે-

શું બાળકોને ઘરે એકલા છોડવા સલામત છે?

12 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકોને ઘરે એકલા ન છોડવા જોઈએ કારણ કે આ ઉંમરથી નીચેના મોટાભાગના બાળકો જ્યારે એકલા છોડી દેવામાં આવે ત્યારે કટોકટીનો સામનો કરવા માટે પરિપક્વતા ધરાવતા નથી. આ માટે જેમ જેમ બાળકની બુદ્ધિ વધે તેમ તેને ઘરના જોખમી મુદ્દાઓ વિશે જણાવો. જેથી બાળકો તેમના માતા-પિતા આસપાસ ન હોય ત્યારે પણ તેઓ જાતે જ સાવચેતી રાખી શકે.

બાળકોને ઘરે એકલા છોડતા પહેલા વિચારો

બાળકને ઘરે એકલા છોડવાનો નિર્ણય કરતી વખતે કેટલીક બાબતોનું ધ્યાન રાખવું જોઈએ. જેમ કે-

આ સિવાય, નીચેના ગ્રાફિકમાં વિગતો જુઓ-

બાળકોને ઘરમાં એકલા મુકતા પહેલા આ વાતોનું રાખો ધ્યાન કાઉન્સેલિંગ સાયકોલોજિસ્ટ ડૉ. અદિતિ સક્સેના કહે છે કે જો તમે તમારા 12 વર્ષથી મોટી ઉંમરના બાળકને ઘરે એકલા છોડવા માગો છો, તો આવું કરતાં પહેલાં કેટલીક બાબતોનું ધ્યાન રાખવું ખૂબ જ જરૂરી છે.

ઉદાહરણ તરીકે, શું તમારી આસપાસ એવા પડોશીઓ છે કે જેના પર તમે તમારા બાળકને ઈમરજન્સીની સ્થિતિમાં મદદ કરવા માટે વિશ્વાસ કરી શકો? શું તમે ખૂબ જ વ્યસ્ત રસ્તાની નજીક રહો છો અથવા તે શાંત વિસ્તાર છે? શું તમારા પડોશમાં અથવા તેની આસપાસ ગુનાખોરીના કેસ વધારે છે? તમારા બાળકને ઘરે એકલા છોડવાનું નક્કી કરતા પહેલા આ બાબતોને ધ્યાનમાં રાખો.

તમારા બાળકને પણ આ પરિસ્થિતિનો સામનો કરવા માટે તૈયાર કરો. જ્યારે તમે ત્યાં ન હોવ ત્યારે તેને ઘરમાં જોઈતી દરેક વસ્તુ વિશે કહો. નીચેના ગ્રાફિકમાં આ જુઓ-

જ્યારે બાળક જવાબદારી માટે તૈયાર છે તે કેવી રીતે જાણવું? તમારું બાળક જવાબદારી માટે તૈયાર છે કે કેમ તે નક્કી કરતી વખતે, તેની કુશળતા વિશે વિચારો. બાળકની દિનચર્યામાં કેટલીક બાબતોને ધ્યાનમાં રાખીને, વ્યક્તિ તેની જવાબદારીનો અંદાજ લગાવી શકે છે. તેને નીચેના સૂચકાંકો પરથી સમજો.

આ પરિસ્થિતિઓનો સામનો કેવી રીતે કરવો તે વિશે બાળકોને માહિતી આપો ક્યારેક અચાનક એવી પરિસ્થિતિ ઊભી થઈ જાય છે કે તેનો સામનો કરવા માટે તાત્કાલિક નિર્ણય લેવાની જરૂર છે. આવી સ્થિતિમાં, તમારા બાળકોને ઈમરજન્સીની પરિસ્થિતિનો સામનો કેવી રીતે કરવો તે વિશે ચોક્કસપણે કહો. આ શરતો ઘણા પ્રકારની હોઈ શકે છે. જેમ કે-

બાળકને ઘરે એકલા છોડતા પહેલા અજમાયશ જરૂરી છે ડો. અદિતિ સક્સેના સમજાવે છે કે જો આપણને આપણા બાળકની પરિપક્વતામાં વિશ્વાસ હોય, તો પણ તેને એકલા છોડતા પહેલા થોડીક પ્રેક્ટિસ રન અથવા ટ્રાયલ કરવામાં સમજદારી છે. સૌ પ્રથમ, તમારા બાળકને અડધા કલાકથી એક કલાક માટે ઘરે એકલા છોડી દો. આ સમય દરમિયાન તમારે એવી જગ્યાએ જવું જોઈએ જ્યાંથી તમે ઓછા સમયમાં તેમની પાસે પહોંચી શકો.

પાછા આવો અને બાળકને આ પ્રશ્નો પૂછો-

બાળક સાથેનો આ પ્રકારનો સંચાર પોતે જ બાળકને જવાબદાર બનવા અને જવાબદાર નિર્ણયો લેવા પ્રેરે છે. બાળકોને એવું લાગતું નથી કે તેમને કોઈના આદેશનું પાલન કરવું પડશે. તેઓ શીખે છે કે સમજદારીપૂર્વક જીવવું એ તેમની પોતાની જવાબદારી છે. આ રીતે બાળકો પરિપક્વતા પ્રાપ્ત કરે છે.

બાળકો જ્યારે ઘરની બહાર જાય ત્યારે તેમના માટે કેટલાક નિયમો બનાવો

જ્યારે તમે ઘરની બહાર હોવ ત્યારે બાળકો માટે કેટલાક નિયમો નક્કી કરો અને ખાતરી કરો કે બાળક તેનું પાલન કરે છે. જેમ કે-

આ વસ્તુઓને બાળકોથી દૂર રાખો બાળકોને ઘરમાં એકલા છોડતા પહેલા, તેમના માટે ઘરને સુરક્ષિત બનાવવું જરૂરી છે. ભલે તમારું બાળક નિયમોનું કેટલું પાલન કરે. આરોગ્ય અથવા સલામતી માટે જોખમ ઊભું કરી શકે તેવી કોઈપણ વસ્તુ બાળકોથી દૂર રાખો.