ખાંડને બદલે ખજૂર ખાઓ: પાચનતંત્રને સ્વસ્થ રાખે છે, રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારે છે, ન્યૂટ્રિશનિસ્ટ પાસેથી જાણો, ખજૂર કોણે ન ખાવી જોઈએ

ખજૂર ખૂબ જ પૌષ્ટિક અને સ્વાદિષ્ટ સૂકો મેવો છે. તેમાં હાજર ફાઇબર, આયર્ન, પોટેશિયમ અને વિટામિન્સ શરીરને ઊર્જાવાન અને સ્વસ્થ રાખવામાં મદદ કરે છે. દરરોજ ખજૂર ખાવાના ઘણા ફાયદા છે. હાડકાં અને પાચનતંત્રને મજબૂત બનાવવાની સાથે, તે હૃદયને પણ સ્વસ્થ રાખે છે.

નેશનલ લાઇબ્રેરી ઓફ મેડિસિનમાં પ્રકાશિત થયેલા એક અભ્યાસ મુજબ, ખજૂરમાં સોજા વિરોધી, બેક્ટેરિયા વિરોધી, ગેસ્ટ્રોપ્રોટેક્ટીવ અને કેન્સર વિરોધી ગુણધર્મો હોય છે. અભ્યાસો એ પણ દર્શાવે છે કે ખજૂરમાં હાજર પોલિફેનોલ્સ અને ફ્લેવોનોઇડ્સ જેવા એન્ટીઑકિસડન્ટો હૃદયરોગનું જોખમ ઘટાડે છે.

તેથી, આજે કામના સમાચારમાં, આપણે વાત કરીશું કે ખજૂર આપણા સ્વાસ્થ્ય માટે કેટલી ફાયદાકારક છે. તમે એ પણ જાણશો કે-

નિષ્ણાત: ડૉ. અમૃતા મિશ્રા, ન્યૂટ્રિશનિસ્ટ અને ડાયટેટિક્સ, નવી દિલ્હી

પ્રશ્ન- ખજૂરમાં કયાં પોષક તત્ત્વો જોવા મળે છે? જવાબ: યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ એગ્રીકલ્ચર (USDA) અનુસાર, ખજૂરમાં કાર્બોહાઇડ્રેટ્સ, ફાઇબર, પ્રોટીન, વિટામિન B, કેલ્શિયમ, આયર્ન, મેગ્નેશિયમ, પોટેશિયમ, ઝીંક અને મેંગેનીઝ જેવા ઘણાં પોષક તત્વો હોય છે. નીચે આપેલા ગ્રાફમાં એક ખજૂર (7.1 ગ્રામ) નું પોષણ મૂલ્ય તપાસો-

પ્રશ્ન- ખજૂર સ્વાસ્થ્ય માટે કેટલી ફાયદાકારક છે? જવાબ: ખજૂરમાં લગભગ તમામ જરૂરી પોષક તત્ત્વો હોય છે, જે એકંદર સ્વાસ્થ્ય માટે ફાયદાકારક છે. તેમાં રહેલા એન્ટીઑકિસડન્ટ ધમનીના કોષોમાંથી ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલને દૂર કરવામાં મદદ કરે છે. જ્યારે પોટેશિયમ અને મેગ્નેશિયમ હૃદયને સ્વસ્થ રાખે છે.

આ સિવાય ખજૂર ખાવાથી પેટ લાંબા સમય સુધી ભરેલું લાગે છે, જેનાથી ખાવાની ઈચ્છા ઓછી થાય છે. આ રીતે ખજૂર વજન ઘટાડવામાં પણ મદદરૂપ થાય છે.

ખજૂરમાં ભરપૂર માત્રામાં ફાઇબર હોય છે, જે પાચનતંત્રને મજબૂત બનાવે છે. તે આયર્નનો પણ એક મોટો સ્રોત છે, જે શરીરમાં લોહીની ઊણપને પૂર્ણ કરે છે. તેમાં હાજર કેલ્શિયમ, ફોસ્ફરસ અને મેગ્નેશિયમ હાડકાં અને સ્નાયુઓને મજબૂત બનાવે છે.

નીચે આપેલા ગ્રાફિક પરથી સમજો કે ખજૂર આપણા સ્વાસ્થ્ય માટે કેવી રીતે ફાયદાકારક છે-

પ્રશ્ન- શું ખજૂર ખાવાથી મગજ તેજ થાય છે? જવાબ: ન્યુટ્રિશનિસ્ટ ડૉ. અમૃતા મિશ્રા કહે છે કે ખજૂર ખાવાથી મન તાજું રહે છે. તેમાં ઘણાં પોષક તત્ત્વો હોય છે, જે મગજ માટે ફાયદાકારક હોય છે. ખજૂરમાં ગ્લુકોઝ અને ફ્રુક્ટોઝ જેવી કુદરતી શર્કરા હોય છે, જે માનસિક તણાવ દૂર કરે છે અને મગજને વધુ સક્રિય રાખે છે.

પ્રશ્ન- ખજૂર ખાવાની સાચી રીત કઈ છે? જવાબ- ખજૂર ખાવાનો યોગ્ય સમય સવારે ખાલી પેટ છે. આ માટે રાત્રે ખજૂરને પાણીમાં પલાળી રાખો અને સવારે ખાલી પેટ ખાઓ. તેને પાણીમાં પલાળીને ખાવાથી તેનું પાચન સરળ બને છે. જોકે, સૂકી ખજૂર પણ ખાઈ શકાય છે. આ સિવાય તમે રાત્રે દૂધ સાથે ખજૂર પણ ખાઈ શકો છો.

પ્રશ્ન- દિવસમાં કેટલી ખજૂર ખાવી જોઈએ? જવાબ: ડૉ. અમૃતા મિશ્રા કહે છે કે દરરોજ બે થી ત્રણ ખજૂર ખાવાથી શરીરને જરૂરી પોષક તત્ત્વો મળે છે. જો પાચનતંત્ર સારું હોય તો તમે 4-5 ખજૂર પણ ખાઈ શકો છો. પણ આનાથી વધુ ન ખાવું જોઈએ.

પ્રશ્ન- તમારા આહારમાં ખજૂરનો સમાવેશ કેવી રીતે કરવો? જવાબ: ખજૂરને તમારા આહારમાં ઘણી રીતે સમાવી શકાય છે. નીચેના મુદ્દાઓથી આ સમજો-

પ્રશ્ન- શું ડાયાબિટીસના દર્દીઓ પણ ખજૂર ખાઈ શકે છે? જવાબ: ડૉ. અમૃતા મિશ્રા કહે છે કે ખજૂરમાં કુદરતી ખાંડ હોય છે. તેનો ગ્લાયકેમિક ઇન્ડેક્સ (GI) ઓછો છે, જેના કારણે તે બ્લડ સુગર લેવલને અચાનક વધવા દેતું નથી. તેથી, ડાયાબિટીસના દર્દીઓ પણ તેને ખાઈ શકે છે. જોકે, ખજૂર ખાતાં પહેલાં તેમણે એકવાર ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જ જોઈએ.

પ્રશ્ન- શું ખજૂર બાળકો માટે ફાયદાકારક છે? જવાબ: ડૉ. અમૃતા મિશ્રા કહે છે કે ખજૂર બાળકો માટે પણ ખૂબ ફાયદાકારક છે. તે તેમને ઉર્જા આપે છે અને તેમને વિકાસ કરવામાં મદદ કરે છે. જોકે, વધુ પડતી ખાવું નુકસાનકારક હોઈ શકે છે. તેથી, માત્રાનું ખાસ ધ્યાન રાખો. બાળકોને દિવસમાં એક કે બેથી વધુ ખજૂર ન આપવી જોઈએ.

પ્રશ્ન- શું વધુ પડતી ખજૂર ખાવાથી નુકસાન થઈ શકે છે? જવાબ: ખજૂર સ્વાસ્થ્ય માટે ફાયદાકારક હોવા છતાં, કોઈપણ વસ્તુનો અતિરેક ખરાબ છે. આવી સ્થિતિમાં, વધુ પડતી ખજૂર ખાવી પણ નુકસાનકારક બની શકે છે. આનાથી બ્લડ સુગર લેવલમાં વધારો, ત્વચા પર ફોલ્લીઓ, બેચેની, ઊંઘનો અભાવ, વજન વધવું, વધુ પડતો પરસેવો, અપચો વગેરે જેવી સમસ્યાઓ થઈ શકે છે.

આ ઉપરાંત, વધુ પડતી ખજૂર ખાવાથી પેટમાં ખેંચાણ અને ઝાડા જેવા લક્ષણો તરત જ થઈ શકે છે.

પ્રશ્ન- કયા લોકોએ ખજૂર ન ખાવી જોઈએ? જવાબ: ડૉ. અમૃતા મિશ્રા કહે છે કે ઝાડા, કિડનીની બીમારી, સ્થૂળતા અને એસિડિટીથી પીડાતા લોકોએ ખજૂર ખાવાનું ટાળવું જોઈએ. આ ઉપરાંત, નાના બાળકો, સગર્ભા સ્ત્રીઓ અને જે લોકોએ થોડા દિવસ પહેલા સર્જરી કરાવી હોય તો તેઓએ ડૉક્ટરની સલાહ લીધા વિના ખજૂર ન ખાવી જોઈએ.