સંબંધનું રક્ષણાત્મક કવચ એટલે મંગળસૂત્ર: જેવા પોશાક તેવા પ્રકારનું મંગળસૂત્ર રાખવાનો ટ્રેન્ડ, દીપિકાથી લઈને આલિયા સુધીનું મંગળસૂત્ર લોકપ્રિય બન્યું

મકરસંક્રાંતિના આગમન સાથે લગ્નની સિઝન શરૂ થઈ જાય છે. બ્રાઇડલ શોપિંગમાં જ્વેલરી મુખ્ય ભૂમિકા ભજવે છે, જેમાં મંગળસૂત્રનું એક અલગ મહત્વ છે. દરેક દુલ્હન મંગલસૂત્રની ડિઝાઈન ખૂબ જ રસથી પસંદ કરે છે, કારણ કે મંગલસૂત્ર તેના જ્વેલરી કલેક્શનનો સૌથી પવિત્ર અને મહત્વપૂર્ણ ભાગ છે.

આજની આધુનિક મહિલા મંગલસૂત્ર પહેરે છે, જે વૈવાહિક આનંદનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે, પરંતુ તેની ડ્રેસિંગ સ્ટાઈલની સાથે તેને પહેરવાની રીત પણ બદલાઈ ગઈ છે અથવા બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો મંગલસૂત્ર પણ તેની પરંપરાગત ડિઝાઈનથી દૂર થઈને આધુનિક બની ગયું છે. ચાલો એક નજર કરીએ મંગળસૂત્રના આ બદલાતા આધુનિક લૂક પર…

હવે ડિઝાઇન સૌથી મહત્વપૂર્ણ છે
એક સમય હતો જ્યારે મંગળસૂત્ર વજન પ્રમાણે બનતું અને તેનું વજન 2-3 તોલા હતું. હવે છોકરીઓને હેવી જ્વેલરી પહેરવાનું પસંદ નથી. મંગલસૂત્ર હળવું, ડિઝાઇનમાં ક્રિએટિવ હોવું જોઈએ અને પરિવારના બજેટને અનુરૂપ હોવું જોઈએ. માત્ર ભારતીય જ નહીં, મંગલસૂત્ર પશ્ચિમી વસ્ત્રો સાથે પણ પહેરી શકાય છે.

વૈભવ સરાફ કહે છે, “વીસ વર્ષ પહેલાં ઘરના માણસો ઘરેણાં ખરીદવા આવતા હતા. તે જ્વેલરીનું લિસ્ટ આપીને પોતાનું બજેટ કહેતા. અમે તે પ્રમાણે ઘરેણાં બનાવીને આપી દીધા હોત. તે સમયે સોનું ખરીદવું જરૂરી હતું, જ્વેલરીની ડિઝાઇન પર ઓછું ધ્યાન આપવામાં આવતું હતું. લોકો તેમના રિવાજ મુજબ પરંપરાગત ડિઝાઇન મેળવતા હતા.

મહિલાઓ એકથી વધુ મંગળસૂત્ર ખરીદી રહી છે
વૈભવ સરાફે જણાવ્યું કે તહેવારો અને લગ્ન સમારોહમાં સાડી સાથે ભારે મંગળસૂત્ર પહેરવાનો ટ્રેન્ડ છે. રોજિંદા વસ્ત્રો અને કામ કરતી મહિલાઓની પસંદગીઓમાં હળવા વજનના મંગળસૂત્રનો સમાવેશ થાય છે જે આધુનિક દેખાવ આપે છે, જીન્સ અને સલવાર સૂટ પર પહેરી શકાય છે. મંગળસૂત્રની લંબાઈ ટૂંકી હોવી જોઈએ અને મધ્યમાં એક નાનું હીરાનું પેન્ડન્ટ હોવું જોઈએ. વર્કિંગ વુમનમાં ડાયમંડ પેન્ડન્ટ સાથેનું મંગળસૂત્ર ખૂબ જ લોકપ્રિય છે.

મંગળસૂત્રનો નવા અવતાર
દરેક મહિલાને પરંપરાગત મંગળસૂત્ર પહેરવાનું પસંદ હોય છે, પરંતુ હવે મહિલાઓએ પણ મંગળસૂત્રની કાળા મણકાનો પ્રયોગ શરૂ કરી દીધો છે. કાળી અને સોનાની માળાવાળી બંગડીઓ કે બ્રેસલેટ પણ મંગળસૂત્ર તરીકે પહેરવા લાગ્યા છે. આ કાળા મણકાને રિંગ અને ઈયર ટોપ્સમાં પણ સ્થાન મળ્યું છે જે સંપૂર્ણપણે મંગલસૂત્રનો લુક આપે છે. ઘણી સ્ત્રીઓ ગળામાં મંગળસૂત્ર પહેરવાને બદલે મંગલસૂત્રની ડિઝાઈનવાળા બ્રેસલેટ પહેરેલી જોવા મળે છે.

મંગળસૂત્રનો ઇતિહાસ
મંગલસૂત્રનો ઈતિહાસ આદિ ગુરુ શંકરાચાર્યના પુસ્તક ‘સૌંદર્ય લહરી’માં ઉલ્લેખ છે. એવું કહેવાય છે કે મંગલસૂત્ર પહેરવાની પરંપરા છઠ્ઠી સદીમાં શરૂ થઈ હતી. મોહેંજોદડોના ખોદકામમાં મંગળસૂત્રના પુરાવા પણ મળ્યા છે. મંગલસૂત્ર પહેરવાની શરૂઆત સૌપ્રથમ દક્ષિણ ભારતમાં થઈ હતી. આ પછી દેશના ઘણા પ્રાંતોમાં મંગળસૂત્ર પહેરવાની પરંપરા અપનાવવામાં આવી.

મંગળસૂત્રને સંબંધનું રક્ષણાત્મક કવચ માનવામાં આવે છે.
લગ્નના પવિત્ર બંધનમાં બંધાતાની સાથે જ મંગળસૂત્ર પતિ-પત્ની વચ્ચે રક્ષણાત્મક કવચનું કામ કરે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે મંગળસૂત્ર પહેરવાથી પતિ-પત્નીના સંબંધો બગડતા નથી. મંગળસૂત્ર સકારાત્મક ઉર્જાને પોતાની તરફ આકર્ષિત કરે છે. સ્ત્રીના મનને શાંત રાખે છે. મંગલસૂત્ર જેટલું લાંબુ અને હૃદયની નજીક છે તેટલો જ સંબંધ મધુર છે. મંગળસૂત્ર સોનાનું બનેલું છે. ધાતુ તરીકે સોનું એ શક્તિનું પ્રતીક છે.

હળદરમાંથી બનાવેલ મંગળસૂત્ર ભલે આજે મંગળસૂત્ર પહેરવાની રીત અને ડિઝાઈનમાં ઘણા બદલાવ આવ્યા છે. મંગળસૂત્ર ગળાને બદલે કાંડા અને આંગળીમાં પહેરવાનું શરૂ થઈ ગયું છે, પરંતુ અસલી મંગળસૂત્ર હળદરમાંથી જ તૈયાર કરવામાં આવે છે. સૌપ્રથમ તાર હળદરથી રંગવામાં આવે છે, પછી હળદરની સૂકી ગાંઠ તેની સાથે બાંધવામાં આવે છે. દક્ષિણ ભારતમાં તેને ‘તાલી’ પણ કહેવામાં આવે છે. આજે પણ તમિલનાડુ અને આંધ્રપ્રદેશમાં લગ્ન વખતે દુલ્હનના ગળામાં એક જ મંગળસૂત્ર પહેરવામાં આવે છે.

ભારતીય ખ્રિસ્તી સમુદાયની વહુઓ પણ મંગળસૂત્ર પહેરે છે સમય જતાં, મંગલસૂત્રનો ટ્રેન્ડ એટલો પ્રબળ બન્યો કે ખ્રિસ્તી લગ્નોમાં પણ કન્યા 21 મણકાનું મંગલસૂત્ર પહેરે છે, જેમાં ક્રોસ ડિઝાઇનનું પેન્ડન્ટ હોય છે. કેરળની સેન્ટ થોમસ ખ્રિસ્તી કન્યા 21 મણકાના ક્રોસ સાથે મંગળસૂત્ર પહેરે છે. જો જોવામાં આવે તો તેલંગાણા અને આંધ્રપ્રદેશની મહિલાઓ પરંપરાગત મંગળસૂત્ર પહેરે છે. આ મંગળસૂત્રમાં બે સોનાના સિક્કા જેવું પેન્ડન્ટ છે અને આ બે સિક્કાને બે કે ત્રણ માળાથી અલગ કરવામાં આવ્યા છે. પરંપરા મુજબ એક લટકણ માતાના ઘરનું હોય છે અને બીજું લટકણ સાસરિયાના ઘરનું હોય છે.

ઘણા મંગળસૂત્રમાં લક્ષ્મી અથવા ભગવાન ગણેશનું ચિત્ર હોય છે. દક્ષિણ ભારતમાં પરંપરાગત મંગળસૂત્રમાં નારિયેળનું ઝાડ અને કમળનું ફૂલ પણ જોવા મળે છે. તમિલમાં મંગળસૂત્ર ‘તાલી’ અથવા ‘મંગલમય’ કહેવામાં આવે છે. અંગ્રેજીમાં તેને ‘ન્યુપ્ટિયલ ચેઈન’ કહે છે. બંગાળીમાં ‘મંગોલસૂત્ર’, મરાઠીમાં ‘મંગલસૂત્ર’, મંગલસૂત્રને કન્નડ અને મલયાલમમાં ‘તાલી’ પણ કહેવાય છે. કોંકણી, ગોઆન, મેંગ્લોરિયન મંગલસૂત્રને ‘ધારિમાણી’ અને ‘મુહુર્તા મણિ’ કહે છે. તેમાં સોનાના મોટા મોતી અને પરવાળા છે. તેમાં એક કે બે સોનાના પેન્ડન્ટ છે. મરાઠી અને કન્નડ ડિઝાઇન એકદમ સમાન છે. કન્નડ અને મરાઠી પેન્ડન્ટને ‘વટી’ કહેવામાં આવે છે. ફેશન પ્રત્યે જાગૃત પરિવારોમાં મંગળસૂત્ર ભારે હોતું નથી અને કેટલીકવાર વટી પણ સામેલ કરવામાં આવે છે.

મોટે ભાગે મંગળસૂત્રની ડિઝાઈન છોકરાના પરિવારને પસંદ આવે છે. રાજસ્થાનના ગુજરાતી અને મારવાડી પરિવારોમાં સોનાની ચેન અને ડાયમંડ પેન્ડન્ટ સાથેનું મંગળસૂત્ર જોવા મળે છે જે ઘરેણાં જેવું જ છે. તેને મંગલસૂત્રનો વિકલ્પ માનવામાં આવતો નથી.

બોલીવુડ અભિનેત્રીઓનું લોકપ્રિય મંગળસૂત્ર
વૈભવ સરાફ કહે છે કે ઘણી છોકરીઓ તેમના લગ્નના દિવસે બોલિવૂડ અભિનેત્રીઓની જેમ જ્વેલરી પહેરવા માંગે છે. તે અભિનેત્રીનો ફોટો બતાવે છે અને મંગળસૂત્રની ડિઝાઇન શેર કરે છે. અભિનેત્રીઓના મંગળસૂત્ર મોંઘા હોય છે. આવી સ્થિતિમાં, અમે તેમને પરિવારના બજેટ અનુસાર ડિઝાઇન કરવાનો પ્રયાસ કરીએ છીએ. હવે મંગળસૂત્રના પેન્ડન્ટમાં સ્ટાર સાઈન, એવિલ આઈ, આલ્ફાબેટ જેવી ડિઝાઈન પસંદ કરવામાં આવી રહી છે. પોલકી મંગલસૂત્ર પણ ખૂબ લોકપ્રિય બન્યું છે. એવું જોવામાં આવે છે કે છોકરીઓ પરંપરા છોડતી નથી, તેઓ તેમની અંગત શૈલી અને પસંદગી મુજબ ડિઝાઇનમાં ફેરફાર કરે છે જેથી તેઓ તેને તેમની પસંદગી મુજબ પહેરી શકે.

દીપિકાથી લઈને આલિયા સુધીનું મંગળસૂત્ર લોકપ્રિય બન્યું હતું
દીપિકા પાદુકોણનું ‘સિંગલ ડાયમંડ મંગળસૂત્ર’ વર્કિંગ વુમનમાં ખૂબ જ લોકપ્રિય બન્યું હતું. સોનમ કપૂરે લગ્નમાં ‘ઝોડિયાક સાઈન મંગળસૂત્ર’ પહેર્યું હતું. તેમાં ત્રણ પેન્ડન્ટ હતા. જ્યારે પ્રિયંકા ચોપરાએ પોતાનું મંગળસૂત્ર થોડું દેશી, થોડું ક્લાસી રાખ્યું હતું. વર્કિંગ વુમન આ મંગળસૂત્ર નિયમિત પહેરી શકે છે.

સબ્યસાચીએ કેટરીના અને કિયારા માટે મંગલસૂત્ર બનાવ્યું હતું
​​​​​​​કેટરીના કૈફ અને કિયારા અડવાણીનું મંગળસૂત્ર ડિઝાઈનર સબ્યસાચી મુખર્જીએ ડિઝાઈન કર્યું હતું. કેટરિના કૈફનું શાહી મંગળસૂત્ર અનકટ હીરાથી જડેલું છે. સોનાની ચેઇનમાં પેન્ડન્ટની આસપાસ સોના અને કાળા મણકા છે. તેની કિંમત 8 લાખ રૂપિયા છે. કિયારાના સોનાના મંગળસૂત્રમાં એક મોટો હીરો છે, જે કાળા મોતીથી જડાયેલો છે. યામી ગૌતમના મંગળસૂત્રમાં કાળા મણકાની એક જ પટ્ટી છે. તેમાં પરંપરાગત ડિઝાઇનમાં ડાયમંડ પેન્ડન્ટ્સ છે. યામીએ તેની પ્રથમ કરાવવા ચોથ પર આંતરરાષ્ટ્રીય બ્રાન્ડ બુલ્ગારીનું ટ્રેન્ડી મંગળસૂત્ર પહેર્યું હતું. બલ્ગારી ફેશન બ્રાન્ડે આધુનિક ભારતીય મહિલાને ટાર્ગેટ કરીને આ મંગળસૂત્ર તૈયાર કર્યું છે જે વેસ્ટર્ન આઉટફિટ્સ સાથે પણ પહેરી શકાય છે.

આલિયાના મંગળસૂત્રમાં છુપાયેલું રહસ્ય
આલિયા ભટ્ટના મંગળસૂત્રના પેન્ડન્ટમાં એક ખાસ નંબર છુપાયેલો છે. આ નંબર 8 છે, જે રણબીર માટે ખૂબ જ ખાસ નંબર છે. વાસ્તવમાં, રણબીર કપૂરની માતા નીતુ સિંહની જન્મતારીખ 8 છે, તેથી અભિનેતાને 8 નંબરનો વિશેષ શોખ છે. આલિયા ભટ્ટ માટે મંગલસૂત્ર પસંદ કરતી વખતે પણ રણબીર કપૂરે આ નંબરને મહત્વ આપ્યું હતું.

શિલ્પા શેટ્ટીએ મંગલસૂત્રને ટ્રેન્ડી બનાવ્યું હતું
શિલ્પા શેટ્ટીએ મંગલસૂત્રનો શોર્ટકટ અપનાવ્યો અને તેને કાંડા પર પહેર્યો. તે પછી આ ડિઝાઇન લોકપ્રિય બની. સંબંધોની સમૃદ્ધિનું પ્રતીક મંગળસૂત્ર​​​​​​​ સંબંધો અને ફેશનની દુનિયામાં તેની ચમક જાળવી રાખશે.