2 કલાક પેહલાલેખક: શૈલી આચાર્ય
- કૉપી લિંક
‘યાર, તું બહુ જાડી થઈ ગઈ છે, થોડું ઓછું ખાવાનું રાખ,’ ‘અરે, તારા વાળ સફેદ કરી નાખ્યા, તું ડાઈ નથી લગાવતી શું?’, ‘ કેટલી પાતળી લાગે છે, જોજે કોઈ દિવસ ઊડી ન જઈશ.’
ઘણી સ્ત્રીઓ દરરોજ આવી અશ્લીલ ટિપ્પણીઓ અથવા ટોન્ટ સાંભળતી હોય છે. આને બોડી શેમિંગ કહેવાય છે. હાલમાં જ બોલિવૂડ એક્ટ્રેસ નીના ગુપ્તાની દીકરી અને ફેશન ડિઝાઈનર અને એક્ટ્રેસ મસાબા ગુપ્તા પણ તેનો ભોગ બની હતી. મસાબા હાલમાં ગર્ભવતી છે અને આ તબક્કાનો આનંદ માણી રહી છે. એક ઈન્ટરવ્યૂમાં મસાબાએ જણાવ્યું હતું કે, લોકોએ તેની ત્વચાના ટોન અને ખીલને લઈને ખૂબ જ બોડી શેમિંગ કર્યું હતું.
મસાબા ગુપ્તા જ એકમાત્ર મહિલા નથી કે જેને તેના દેખાવ માટે બોડી શેમિંગનો સામનો કરવો પડ્યો હોય. બીજી ઘણી અભિનેત્રીઓ છે જે આમાંથી પસાર થઈ ચૂકી છે. ‘ધ ફેમિલી મેન 2’ અભિનેત્રી પ્રિયામણિએ પણ બોડી શેમિંગનો સામનો કરવો પડ્યો છે. તેણે એક ઈન્ટરવ્યૂમાં જણાવ્યું હતું કે લોકોએ તેની ડાર્ક સ્કિન ટોનની મજાક ઉડાવી હતી. અભિનેત્રી કહે છે કે, જ્યારે પણ તે ઈન્સ્ટાગ્રામ પર તેના ફોટા કે વીડિયો પોસ્ટ કરે છે, ત્યારે લોકો કોમેન્ટ સેક્શનમાં તેની સ્કીન ટોનની મજાક ઉડાવે છે.
2021માં મિસ યુનિવર્સ બનેલી હરનાઝ સંધુને પણ તેના વજનના કારણે બોડી શેમિંગ કરવામાં આવી હતી. એક ફેશન શોમાં તેના રેમ્પ વોક દરમિયાન, લોકોએ તેને કહ્યું કે તે કેટલી જાડી થઈ ગઈ છે અને તેનો ડ્રેસ તેના પર સારો નથી લાગતો.
આ મોટી હસ્તીઓ સિવાય ઘણા સામાન્ય લોકો પણ તેમના વજન અને ઊંચાઈને લઈને ટોણા સાંભળે છે. ક્યારેક તેમને મિત્રો અને સંબંધીઓ તરફથી ટોણા મળે છે તો ક્યારેક અજાણ્યાઓ તરફથી પણ.
તો આજે ‘ રિલેશનશિપ ‘ માં આપણે બોડી શેમિંગ જેવા સામાજિક કલંક વિશે વાત કરીશું. તમે એ પણ શીખી શકશો કે-
- બોડી શેમિંગ તમારા માનસિક સ્વાસ્થ્યને કેવી રીતે અસર કરે છે?
- આ કેવી રીતે દૂર કરી શકાય?
બોડી શેમિંગ શું છે?
બોડી શેમિંગ એ એક પ્રકારની ખરાબ આદત છે જેમાં એક વ્યક્તિ અન્ય વ્યક્તિને તેના શરીરના કદ, વજન, રંગ, વાળ અથવા અન્ય કોઈપણ શારીરિક દેખાવને કારણે અપમાનિત કરે છે અથવા નબળી ગણે છે.
એવું પણ કહી શકાય કે બોડી શેમિંગ એ એક પ્રકારની માનસિક અને ભાવનાત્મક હેરાનગતિ છે. આ એક અપમાનજનક વર્તન છે, જે અન્ય વ્યક્તિના આત્મસન્માન, આત્મવિશ્વાસ અને માનસિક સ્વાસ્થ્ય પર નકારાત્મક અસર કરી શકે છે.
ફોર્ટિસ હેલ્થકેરે 1244 મહિલાઓ પર બોડી શેમિંગ અંગે સર્વે કર્યો હતો. આ સર્વેમાં 90% મહિલાઓએ બોડી શેમિંગનો શિકાર હોવાનું સ્વીકાર્યું હતું. જ્યારે 84% મહિલાઓનું માનવું છે કે પુરુષો કરતાં મહિલાઓ વધુ બોડી શેમિંગનો શિકાર બને છે.
પ્રેગ્નેન્સી પછી મહિલાઓને સૌથી વધુ બોડી શેમિંગનો સામનો કરવો પડે છે.
પ્રેગ્નેન્સી દરમિયાન અને પછી સ્ત્રીઓનું વજન વધવું સ્વાભાવિક છે. લોકો તેને આ વિશે ટોણા પણ મારતા હોય છે, જેમ કે, ‘બાળક થયા પછી તમારું કેટલું વજન વધી ગયું છે?’, ‘તમે જીમમાં કેમ નથી જોડાતા.’
શરીર વિશે કરવામાં આવતી આવી ઘણી ટિપ્પણીઓ મહિલાઓના માનસિક સ્વાસ્થ્ય પર નકારાત્મક અસર કરે છે. ઘણા ડોક્ટર્સનું કહેવું છે કે પ્રેગ્નન્સી પછી પણ મહિલાઓ તેમના વજનને લઈને ખૂબ જ ચિંતિત રહે છે. તે સ્ત્રીઓને કેવી અસર કરે છે તે નીચેના મુદ્દાઓમાં સમજો-
- પ્રેગ્નેન્સી દરમિયાન જ્યારે સ્ત્રીને તેના વજન વિશે ટોકવામાં આવે છે, ત્યારે તે તેને ઉદાસી અનુભવી શકે છે. ગર્ભમાં ઉછરી રહેલા બાળક પર પણ તેની ખરાબ અસર પડે છે.
- બોડી શેમિંગ પ્રેગ્નેન્ટ સ્ત્રીને તેના અજાત બાળકના સ્વાસ્થ્ય વિશે ચિંતિત કરી શકે છે.
- તેનાથી બાળકના મન પર અસર થઈ શકે છે.
- બાળકના જન્મ પછી, માતાને નવજાત સાથે જોડાવામાં મુશ્કેલી આવી શકે છે.
બોડી શેમિંગથી શરમાશો નહીં, આવી નકારાત્મક ટિપ્પણીઓને દૂર કરો
જ્યારે તમે બોડી શેમિંગનો શિકાર હો ત્યારે સૌથી મહત્ત્વની બાબત એ છે કે તમે તેને કેવી રીતે લઈ રહ્યા છો તે સમજવું. મનોચિકિત્સક ડો.સત્યકાંત ત્રિવેદીના જણાવ્યા મુજબ, સૌ પ્રથમ તમારે તમારામાં વિશ્વાસ રાખવો જોઈએ કે કોઈ ગમે તે કહે, તમે શ્રેષ્ઠ છો.
- દરેક વ્યક્તિ અલગ છે, દરેક વ્યક્તિ અનન્ય છે. તેથી, તમારી ખામીઓનો અફસોસ કરવાને બદલે, તમારી શક્તિઓની કદર કરો.
- અન્ય લોકો શું કહે છે તેની અવગણના કરો અને તમારા શરીરને તમને સારું લાગે તે માટે ધ્યાન કેન્દ્રિત કરો.
- જો તમે તમારી અંદર કોઈ પરિવર્તન લાવવા માગો છો, તો તે ફક્ત તમારા માટે કરો, બીજા કોઈની સલાહ પર નહીં.
- તમારી જાતને વિશેષ અનુભવો, તમારી જાતને પ્રેમ કરો.
- તમારી લાગણીઓ વ્યક્ત કરો, જેમ કે તમે કેવું અનુભવો છો તે વિશે તમારા પતિ, પરિવાર અથવા મિત્રો સાથે વાત કરો.
- દરરોજ ડાયરી લખવાની આદત પણ તમારામાં સકારાત્મકતા લાવે છે.
- સકારાત્મક વિચારસરણીના પુસ્તકો વાંચો.
- તમારા મૂલ્યો જાણો અને પોતાની જાતને મહત્ત્વ આપવામાં અચકાશો નહીં.
જો કોઈ વ્યક્તિ શરમાવે છે, તમારા દેખાવ, રંગ, આકાર, કપડાં અથવા દેખાવ પર ટિપ્પણી કરે છે, તો તમારે કેવી રીતે પ્રતિક્રિયા આપવી જોઈએ?
- તમારા ચહેરા પર મક્કમતા અને આત્મવિશ્વાસ જાળવી રાખો. ડરશો નહીં, નબળાઈ અનુભવશો નહીં.
- ટિપ્પણી કરનાર વ્યક્તિની આંખમાં આંખ નાખીને જુઓ. તમારો આત્મવિશ્વાસ તેની ટિપ્પણીનો પ્રથમ પ્રતિસાદ છે.
- સ્પષ્ટ, મક્કમ શબ્દોમાં કહો – “તમે જે કહ્યું તે મને બિલકુલ ગમ્યું નહીં. હું તેને સ્વીકારી શકતી નથી.”
- “હું તમારી ભાષા અને વિચારોને અપ્રુવ નથી કરતી.”
- “તમને મારા પર ટિપ્પણી કરવાનો કોઈ અધિકાર નથી.”
- મારા મતે તમારે તમારા પર વધુ ધ્યાન આપવું જોઈએ અને મારા દેખાવ, રંગ, કપડાંની પરવા ન કરવી જોઈએ.
આ સિવાય કેટલીક બાબતોનું ધ્યાન રાખો. જેમ કે-
- તમારા પર નકારાત્મક ટિપ્પણી કરનારા લોકોથી દૂર રહો.
- એવા સ્થળોએ જવાનું ટાળો જ્યાં તે નકારાત્મક લોકોને મળવાની સંભાવના હોય.
- કથિત શાનદાર અને ફેશનેબલ સ્થળોનો ભાગ બનવામાં તમારી શક્તિનો વ્યય કરશો નહીં.
- એવા મિત્રોથી ઘેરાયેલા રહો જે તમને પસંદ કરે છે અને તમારો આદર કરે છે.
- ભીડમાં ફિટ થવા માટે, લોકોમાં સ્વીકાર્ય બનવા માટે તમારી જાતને ક્યારેય બદલવાનો પ્રયાસ કરશો નહીં.
- તમારી અનન્ય શક્તિઓને ઓળખો. તેને સુધારવાનો પ્રયત્ન કરો અને તેમાં શ્રેષ્ઠ બનો.
