ભારતીય પુરુષોમાં પૈન્ક્રિયાટિક કેન્સર વધી રહ્યું છે: શું છે તેનાં લક્ષણો, સારવાર અને નિવારણના ઉપાયો, ડોક્ટરની 10 મહત્ત્વની સલાહ તમને રાખશે હેલ્ધી

છેલ્લાં કેટલાંક વર્ષોમાં ભારતીય પુરુષોમાં પૈન્ક્રિયાટિક (સ્વાદુપિંડ)ના કેન્સરના કેસમાં વધારો થઈ રહ્યો છે. છેલ્લા 5-10 વર્ષમાં આ ગ્રાફ ઝડપથી વધ્યો છે, જેના કારણે ભારત સરકાર અને ડોક્ટર્સ ચિંતિત છે.

આ માટે મુખ્યત્વે ખરાબ ખાનપાનને જવાબદાર ગણવામાં આવે છે. સૌથી વધુ નુકસાન પિઝા, બર્ગર અને ખાંડયુક્ત પીણાં જેવા ઉચ્ચ ચરબીવાળા અલ્ટ્રા પ્રોસેસ્ડ આહારને કારણે થયું છે. નેશનલ લાઇબ્રેરી ઑફ મેડિસિનમાં પ્રકાશિત થયેલા એક અભ્યાસ મુજબ, પુરુષોમાં પૈન્ક્રિયાટિક કેન્સર થવાની શક્યતા સ્ત્રીઓ કરતાં લગભગ બમણી હોય છે. આનુવંશિક કારણો સિવાય પુરૂષોમાં સિગારેટ અને આલ્કોહોલનું વધુ પડતું સેવન પણ તેની પાછળનું એક મોટું કારણ છે.

ગામડાઓ કરતાં શહેરોમાં પૈન્ક્રિયાટિક કેન્સરના કેસ વધુ છે. શહેરમાં ફાસ્ટ ફૂડ અને અલ્ટ્રા પ્રોસેસ્ડ ફૂડનો વધુ પડતો ઉપયોગ અને વાતાવરણમાં વધુ પડતું પ્રદૂષણ તેના સંભવિત કારણો છે.

વર્લ્ડ કેન્સર રિસર્ચ ફંડ મુજબ, દર વર્ષે સમગ્ર વિશ્વમાં પૈન્ક્રિયાટિક કેન્સરને કારણે 4 લાખ 60 હજારથી વધુ લોકો મૃત્યુ પામે છે. ભારતમાં દર વર્ષે 12 હજાર 700 થી વધુ લોકો મૃત્યુ પામે છે. તેમાં 8 હજારથી વધુ પુરુષો છે.

તેથી, આજે ‘તબિયતપાણી’ માં આપણે સ્વાદુપિંડના કેન્સર વિશે વાત કરીશું. તમે એ પણ શીખી શકશો કે-

સ્વાદુપિંડનું કેન્સર શું છે? આપણા પેટના પાછળના ભાગમાં માછલી જેવું અંગ હોય છે. આશ્ચર્યજનક બાબત એ છે કે તે એક અંગ અને ગ્રંથિ બંને છે. તે એન્જાઇમ્સ અને હોર્મોન્સ છોડે છે, જેથી આપણું શરીર સ્વસ્થ રહે છે.

પૈન્ક્રિયાઝના કોષો, શરીરના તમામ કોષોની જેમ, ચોક્કસ પેટર્નમાં વૃદ્ધિ પામે છે અને નાશ પામે છે. સ્વસ્થ કોષો મૃત કોષોને ખાય છે અને નાશ કરે છે. જ્યારે કેન્સર થાય છે, ત્યારે તેઓ પેટર્નને તોડી નાખે છે અને તેની ખૂબ ઝડપથી વૃદ્ધિ થાય છે અને ગુણાકારમાં વધવાનું શરૂ કરે છે. જે પૈન્ક્રિયાટિક કેન્સર કહેવાય છે.

સ્વાદુપિંડના કેન્સરનાં લક્ષણો શું છે? સ્વાદુપિંડના કેન્સરનું સૌથી ખતરનાક પાસું એ છે કે તેના પ્રારંભિક તબક્કામાં કોઈ લક્ષણો દેખાતા નથી. તેનાં લક્ષણો સામાન્ય રીતે ત્યારે દેખાય છે જ્યારે ગાંઠ પાચન તંત્રના અન્ય અંગોને પણ અસર કરવાનું શરૂ કરે છે.

જો કોઈ વ્યક્તિને ડાયાબિટીસ અને પૈન્ક્રિયાઝનો રોગ ટૂંકા ગાળામાં અથવા એકસાથે થાય છે, તો તે પૈન્ક્રિયાટિક કેન્સરની નિશાની હોઈ શકે છે. આવી સ્થિતિમાં, તમારે ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ અને તરત જ કેન્સરની તપાસ કરાવવી જોઈએ.

સ્વાદુપિંડના કેન્સરને લગતાં કેટલાક સામાન્ય પ્રશ્નો અને તેમના જવાબો

પ્રશ્ન: ભારતીય પુરુષોમાં સ્વાદુપિંડનું કેન્સર કેમ વધી રહ્યું છે?

જવાબ: બેંગલુરુના જાણીતા ગેસ્ટ્રોઈન્ટેસ્ટાઈનલ અને લિવર ટ્રાન્સપ્લાન્ટ સર્જન ડૉ. વિક્રમ બેલિયપ્પા કહે છે કે તેની પાછળ ઘણાં કારણો હોઈ શકે છે. આનું મુખ્ય કારણ ભારતીય પુરુષોની ખરાબ જીવનશૈલી સાથે સિગારેટ અને દારૂનું વધુ પડતું સેવન છે.

આ સિવાય ભારતમાં આજે પણ પિતૃસત્તાક વિચારસરણી મોટા પ્રમાણમાં વર્ચસ્વ ધરાવે છે. તેથી, સ્ત્રીઓની તુલનામાં, પુરુષો કામ અથવા નોકરી માટે ઘરની બહાર વધુ રહે છે. આ સમય દરમિયાન તેઓ પ્રદૂષણ અને પેટ્રોકેમિકલ્સ સાથે પણ વધુ સંપર્કમાં આવે છે. સ્વાદુપિંડના કેન્સર માટે આ મુખ્ય જોખમી પરિબળો છે.

પ્રશ્ન: કયા લોકોને સ્વાદુપિંડના કેન્સરનું જોખમ વધારે છે?

જવાબ: આ સ્થિતિમાં કોઈને સ્વાદુપિંડનું કેન્સર થવાનું જોખમ વધારે છે:

પ્રશ્ન: શું સ્વાદુપિંડનું કેન્સર સાધ્ય છે?

જવાબ: હા, એકદમ શક્ય છે. એ વાત સાચી છે કે સ્વાદુપિંડના કેન્સરમાં જીવિત રહેવાનો દર ઘણો ઓછો છે, પરંતુ જો તે શરૂઆતના તબક્કામાં શોધી કાઢવામાં આવે તો સારવારથી તેમાંથી છુટકારો મેળવવામાં મદદ મળી શકે છે. સ્વાદુપિંડના કેન્સરનો સંપૂર્ણ ઇલાજ કરવાનો અર્થ એ છે કે તેને શસ્ત્રક્રિયાથી દૂર કરવું પડશે.

પ્રશ્ન: સ્વાદુપિંડના કેન્સરનો ઈલાજ શક્ય છે ?

જવાબ: વ્યક્તિને કેવા પ્રકારની સારવારની જરૂર છે તે ઘણા પરિબળો પર આધારિત છે. જેમ કે-

સ્વાદુપિંડના કેન્સરમાં આ સારવાર આપવામાં આવે છે

સર્જરી: જો કેન્સર સ્વાદુપિંડ સિવાયના કોઈપણ અંગમાં ફેલાયું નથી તો કેન્સરને સંપૂર્ણપણે દૂર કરવું શક્ય છે.

વ્હિપલ પ્રોસિજર: જો સ્વાદુપિંડના ઉપરના છેડે કેન્સરની ગાંઠ હોય, તો સ્વાદુપિંડના ઉપરના છેડાને દૂર કરવામાં આવે છે.

ડિસ્ટલ પૈન્ક્રિયાટેક્ટોમી: જો સ્વાદુપિંડના નીચલા લોબમાં કેન્સરયુક્ત ગાંઠ હોય, તો સ્વાદુપિંડના નીચેના ભાગને દૂર કરવામાં આવે છે.

ટોટલ પેન્ક્રિયાટેક્ટોમી: જો કેન્સર સમગ્ર સ્વાદુપિંડમાં ફેલાયેલું હોય, તો સમગ્ર સ્વાદુપિંડને દૂર કરી શકાય છે. જોકે આ દુર્લભ કિસ્સાઓમાં થાય છે.

કીમોથેરાપી: આ થેરાપી કેન્સરના કોષોને મારવા, ઘટાડવા અને નિયંત્રિત કરવા માટે આપી શકાય છે.

રેડિયેશન થેરાપી: જો કેન્સર ખૂબ જ એડવાન્સ્ડ હોય તો કિમોથેરાપી સાથે રેડિયેશન થેરાપી આપી શકાય છે.

પ્રશ્ન: શું સ્વાદુપિંડનું કેન્સર અટકાવવું શક્ય છે?

જવાબ: સ્વાદુપિંડનું કેન્સર રોકી શકાતું નથી. જો કે જીવનશૈલીમાં થોડો ફેરફાર કરીને તેનું જોખમ ચોક્કસપણે ઘટાડી શકાય છે.