શિયાળામાં વજાઇનલ ઇન્ફેક્શનનું જોખમ: પ્રાઈવેટ પાર્ટની સ્વચ્છતા પર ધ્યાન આપો, ગળ્યું ખાવાનું ટાળો, શરદીની દવાથી સમસ્યા વધી શકે છે

કેટલીક મહિલાઓને શિયાળામાં વારંવાર વજાઇનલ ઇન્ફેક્શન થાય છે, જેના કારણે તેમને વારંવાર ડૉક્ટર પાસે જવું પડે છે. વજાઇનલ ઇન્ફેક્શનના ઘણા કારણો છે. હિંદુજા અને વોકહાર્ટ હોસ્પિટલ, મુંબઈના ગાયનેકોલોજિસ્ટ ડૉ. સરિતા નાઈક શિયાળામાં થતા વજાઇનલ ઇન્ફેક્શનના કારણો, લક્ષણો અને ઉપાયો વિશે જણાવે છે.

વૂલન કપડાને કારણે વજાઇનલ ઇન્ફેક્શન​​​​​​ વધે છે
શિયાળામાં તાપમાન ઘટવાની સાથે ત્વચાની શુષ્કતા પણ વધવા લાગે છે. શરીરના અન્ય અંગોની જેમ પ્રાઈવેટ પાર્ટની ત્વચા પણ ડ્રાય થવા લાગે છે. શિયાળામાં આપણે ગરમ વૂલન કપડાં પહેરીએ છીએ. આપણને બહારથી ઠંડી લાગે છે, પરંતુ પરસેવાની ગ્રંથીઓ પરસેવો ઉત્પન્ન કરતી રહે છે. આટલા કપડાને કારણે પ્રાઈવેટ પાર્ટને હવા મળતી નથી. ત્વચાની શુષ્કતા, પરસેવો, ઊની કપડાના સ્તરો અને હવાનો અભાવ, આ બધું મળીને બેક્ટેરિયાના વિકાસ માટે વાતાવરણ બનાવે છે. આનાથી વજાઇનલ ઇન્ફેક્શન થવાની શક્યતા વધી જાય છે.

પાણીના અભાવે શુષ્કતા વધે છે
શિયાળામાં લોકો પાણી ઓછું પીવે છે, જેનાથી ત્વચામાં શુષ્કતા વધી જાય છે. વજાઇનલની સ્વચ્છતા માટે દરરોજ યોગ્ય માત્રામાં પાણી પીવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. પાણીની ઉણપથી શરીરમાં ડીહાઈડ્રેશનની સમસ્યા વધે છે. શરીરમાંથી ઝેરી તત્વોને બહાર કાઢવા અને વજાઇનલને સ્વસ્થ રાખવા માટે દરરોજ પુષ્કળ પાણી પીવો. શરીરમાં પાણીની ઉણપ અન્ય ઘણી સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે, તેથી શિયાળામાં પાણી પીવાનું ઓછું ન કરો. પાણી, જ્યુસ, સૂપ કોઈપણ સ્વરૂપમાં શરીરમાં પાણીની ઉણપને પૂર્ણ કરી શકે છે.

વજાઇનલ ઇન્ફેક્શન​​​​​​​​​​​​​​ના લક્ષણો
ખંજવાળ, બળતરા, પ્રાઇવેટ પાર્ટમાં ફોલ્લીઓ, વારંવાર પેશાબ, યોનિમાર્ગમાંથી દુર્ગંધ આવવી વગેરે વજાઇનલ ઇન્ફેક્શન​​​​​​​ના લક્ષણો છે. જો તમને આમાંના કોઈપણ લક્ષણો દેખાય તો તેને અવગણશો નહીં. શિયાળામાં પ્રાઈવેટ પાર્ટ્સની સફાઈનું ખાસ ધ્યાન રાખો. શિયાળામાં પ્રાઈવેટ પાર્ટને સાફ અને સૂકા રાખવા માટે, પેશાબ કર્યા પછી દર વખતે યોનિમાર્ગને ટિશ્યુથી સૂકવવાનું ભૂલશો નહીં. દિવસમાં બે વાર પેન્ટી બદલો.

શિયાળામાં સફાઈ જરૂરી છે
શિયાળામાં ઠંડી વધવાને કારણે લોકો યોગ્ય રીતે સ્નાન કરતા નથી. તેઓ પોતાના પ્રાઈવેટ પાર્ટની સફાઈનું પણ ધ્યાન રાખતા નથી. ઉનાળામાં લોકો દિવસમાં 2-3 વખત સ્નાન કરે છે, જ્યારે શિયાળામાં ઘણા લોકો દરરોજ સ્નાન કરવાનું ટાળે છે. શૌચ કર્યા પછી પ્રાઈવેટ પાર્ટને યોગ્ય રીતે સાફ ન કરો. સ્વચ્છતામાં બેદરકારીને કારણે યોનિમાર્ગમાં ચેપ લાગવાની શક્યતા વધી જાય છે.

સૂતા પહેલા અન્ડરવેર બદલો
ઓફિસ જતી ઘણી મહિલાઓ શિયાળામાં રાત્રે ન્હાતી હોય છે. સવારે તે નહાયા વગર ગરમ કપડા પહેરીને ઓફિસ જાય છે. આવી સ્થિતિમાં 24 કલાક એક જ પેન્ટી પહેરવાથી ઈન્ફેક્શન થઈ શકે છે. સ્ત્રીઓના પ્રાઈવેટ પાર્ટ ભીના રહે છે અને શિયાળામાં ભેજ અને સાફ-સફાઈના અભાવે તેમને ચેપ લાગી શકે છે. યોનિમાર્ગના ચેપથી બચવા માટે, રાત્રે સૂતા પહેલા પેન્ટી બદલો.

ત્વચા માટે વેન્ટિલેશન જરૂરી છે
ત્વચાને તાજી હવાની જરૂર છે. મહિલાઓને સુતરાઉ પેન્ટી અને ઢીલા કપડાં પહેરવાનું કહેવામાં આવે છે જેથી પ્રાઈવેટ પાર્ટને હવા મળી શકે અને ત્યાંની ત્વચા યોગ્ય રીતે વેન્ટિલેટેડ રહે. પ્રાઈવેટ પાર્ટ એરિયા ગરમ રહે છે. શિયાળામાં વૂલન કપડાં પહેરવાથી હવા ત્યાં પહોંચતી અટકાવે છે. તેના બદલે, પરસેવાના કારણે ત્યાં ભેજ વધે છે. જેના કારણે ત્યાં ફંગલ ઇન્ફેક્શનની શક્યતા વધી જાય છે.

જો તમને ડાયાબિટીસ હોય તો જોખમ વધારે છે
જે મહિલાઓને ડાયાબિટીસ હોય છે તેમને શિયાળામાં યોનિમાર્ગમાં ચેપ લાગવાની શક્યતા વધુ હોય છે. શિયાળામાં દિવાળી, ક્રિસમસ, નવું વર્ષ અને લગ્નની મોસમને કારણે મીઠાઈનો વપરાશ વધી જાય છે. લોહીમાં ખાંડની વધુ માત્રા વજાઇનલ ઇન્ફેક્શનનું કારણ બની શકે છે. ઘણી સ્ત્રીઓને ખબર પડે છે કે તેમને ડાયાબિટીસ માત્ર યોનિમાર્ગના ચેપને કારણે છે. યોનિમાર્ગમાં ચેપ એ ડાયાબિટીસની નિશાની છે. ઈન્ફેક્શનથી બચવા માટે શિયાળામાં ગળી વસ્તુઓથી બચો.

નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિને કારણે ચેપ
જે મહિલાઓની રોગપ્રતિકારક શક્તિ નબળી હોય છે તેઓ શિયાળામાં વજાઇનલ ઇન્ફેક્શનથી વધુ પીડાય છે. આનું કારણ હવામાન બદલાતાની સાથે જ શરદી અને ઉધરસની ઘટનાઓ છે. આ મહિલાઓ વારંવાર શરદી અને ઉધરસના કિસ્સામાં એન્ટિબાયોટિક્સ લે છે. એન્ટિબાયોટિકના કારણે યોનિમાર્ગમાં રહેલા સારા બેક્ટેરિયાને નુકસાન થાય છે. જ્યારે સારા બેક્ટેરિયા તેમનું કામ યોગ્ય રીતે કરી શકતા નથી, ત્યારે ફૂગને વધવાની તક મળે છે. આનાથી યોનિમાર્ગમાં ચેપ થવાની શક્યતા વધી જાય છે. જો તમને શિયાળામાં વારંવાર યોનિમાર્ગમાં ચેપ લાગતો હોય તો ડૉક્ટરને ચોક્કસ જણાવો કે તમે એન્ટિબાયોટિક્સ લઈ રહ્યા છો. આ સિવાય જે મહિલાઓને વારંવાર ઈન્ફેક્શન થતું હોય છે, તેમના યોનિમાર્ગનું ઈન્ફેક્શન શિયાળામાં નિયંત્રણની બહાર થઈ જાય છે.

પ્રોબાયોટિક સપ્લિમેન્ટ્સ લો
જો તમે શિયાળામાં વારંવાર શરદીથી પીડાતા હોવ તો. તમે એન્ટિબાયોટિક્સ લો. આવી સ્થિતિમાં, યોનિમાર્ગના સારા બેક્ટેરિયાને નુકસાન થવાથી બચાવવા માટે આહારમાં દહીંનો સમાવેશ કરો. જો તમે શિયાળામાં દહીં ન ખાતા હોવ તો તમે પ્રોબાયોટિક સપ્લીમેન્ટ્સ લઈ શકો છો. આ યોનિમાર્ગમાં સારા બેક્ટેરિયાના સ્વાસ્થ્યને જાળવી રાખે છે. આ સાથે શિયાળામાં મીઠાઈ ખાવાનું ટાળો.

વજાઇનલ ઇન્ફેક્શનથી બચવાના ઉપાયો
​​​​​​​શિયાળામાં ઘણી સ્ત્રીઓ આળસને કારણે પેશાબ રોકી રાખે છે. પેશાબને લાંબા સમય સુધી રોકી રાખવાથી મૂત્રાશય પર દબાણ આવે છે. ઉપરાંત, મૂત્રાશયમાં હાનિકારક બેક્ટેરિયાના વિકાસની શક્યતા વધી જાય છે. તેનાથી યુરિનરી ટ્રેક્ટ ઈન્ફેક્શન થઈ શકે છે. શિયાળામાં યોનિમાર્ગના ચેપથી બચવા માટે બિલકુલ પેશાબ ન કરો અને મૂત્રાશય ખાલી રાખો.

શિયાળામાં યોનિમાર્ગના ઈન્ફેક્શનથી બચવા માટે પ્રાઈવેટ પાર્ટ્સની સફાઈનું ખાસ ધ્યાન રાખો, સિન્થેટિક અંડરગારમેન્ટ ન પહેરો, કોટન પેન્ટી પહેરો, ઈન્ટિમેટ વૉશનો ઉપયોગ કરવાનું ટાળો, યોનિમાર્ગને જરૂર કરતાં વધુ સાબુથી ધોવાની જરૂર નથી. રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધારવા માટે આહાર પર ધ્યાન આપો, નારંગી અને લીંબુ જેવી વિટામિન સીથી ભરપૂર વસ્તુઓ ખાઓ, દહીં ખાઓ અથવા પ્રોબાયોટિક સપ્લીમેન્ટ્સ લો, ગળી વસ્તુઓ ખાવાનું ટાળો, શરીરમાં પાણીની ઉણપ ન થવા દો