32 મિનિટ પેહલાલેખક: મરજિયા જાફર
- કૉપી લિંક
શિયાળાની ઋતુમાં રાંધેલો ખોરાક રેફ્રિજરેટરમાં રાખ્યા વગર પણ ઘણા દિવસો સુધી સારો રહે છે. તેથી, આ ઋતુમાં, મોટાભાગના લોકો એક સાથે શાકભાજી અથવા ભાત અને અન્ય ખોરાક બનાવવાનું પસંદ કરે છે જેથી તેમને વારંવાર રસોઇ બનાવવા માટે રસોડામાં ઉભા ન રહેવું પડે.
આમ કરવાથી સમય બચી શકે છે, પરંતુ તમારી આ આદત સ્વાસ્થ્ય ઉપર ભારે પડી શકે છે. કારણ કે શિયાળામાં ઘણી શાકભાજી આવે છે જે વારંવાર ગરમ કરવાથી પોષક તત્ત્વો રહેતા નથી. તેમજ શકે ઝેરી બનવા લાગે છે. જેનું સેવન કરવાથી શરીરમાં સ્લો પોઈઝન જેવી અસર થાય છે.
આજે ‘જાન જહાન’માં આપણે ડાયટિશિયન ડૉ. અનુ અગ્રવાલ પાસેથી જાણીએ છીએ કે આ ખોરાક વિશે જેને વધારે ગરમ ન કરવો જોઈએ.
શા માટે શાકભાજીને ફરીથી ગરમ ન કરવું જોઈએ
મોટાભાગની લીલા પાંદડાવાળા શાકભાજી અને ગાજર જેવા જમીનની અંદર થતા શાકભાજીમાં નાઈટ્રેટ ભરપૂર પ્રમાણમાં જોવા મળે છે.
જ્યારે તેમાંથી તૈયાર શાકભાજીને ફરીથી ગરમ કરવામાં આવે છે, ત્યારે નાઈટ્રેટનું પ્રમાણ નોંધપાત્ર રીતે વધે છે, જે શરીરને નુકસાન પહોંચાડે છે.
નાઈટ્રેટ ફરીથી ગરમ કર્યા પછી ઝેરી બની જાય છે અને આ શાકભાજીને ફરીથી ગરમ કર્યા પછી કાર્સિનોજેનિક ગુણધર્મો બહાર આવે છે. એટલે કે આ તત્ત્વો જે શરીરમાં કેન્સર પેદા કરતા કોષોના વિકાસનું કારણ બની શકે છે.
જ્યારે તમે પાલકને ફરીથી ગરમ કરો છો ત્યારે શું થાય છે?
ખાસ કરીને પાલકનું શાક બનાવ્યા પછી ફરીથી ગરમ ન કરવું જોઈએ. કારણ કે તેમાં આયર્ન મોટી માત્રામાં જોવા મળે છે અને જ્યારે આયર્નને વધુ ગરમ કરવામાં આવે છે ત્યારે તે ઓક્સિડાઇઝ થવા લાગે છે.
જ્યારે આયર્ન ઓક્સિડાઇઝ થાય છે, ત્યારે તેમાં મુક્ત રેડિકલ બને છે, જે શરીરમાં પ્રવેશી શકે છે અને ઘણા જીવલેણ રોગોનું કારણ બની શકે છે. સંતાન ન થવાની સમસ્યા અને કેન્સર એ આવા બે રોગો છે.
ભાતને વારંવાર ગરમ ન કરો
ભાતને ફરીથી ગરમ કરીને ખાવાથી ફૂડ પોઈઝનિંગ થઈ શકે છે. આનું કારણ એ છે કે જેમ-જેમ ભાત ઠંડા થાય છે, તેમાં બેક્ટેરિયા વધવા લાગે છે, ભાત ગરમ થવાથી આ બેક્ટેરિયા નાશ પામે છે, પરંતુ તેના તત્ત્વો એક જ ભાતમાં સંપૂર્ણ રીતે ભળી જાય છે, જે ઝેરી હોઈ શકે છે.
ફૂડ સ્ટાન્ડર્ડ એજન્સી અનુસાર, જો ચોખાને રાંધીને ઓરડાના તાપમાને છોડવામાં આવે તો તેમાં બેસિલસ સેરીયસ બેક્ટેરિયા વધે છે.
બટાટાંને ફરીથી ગરમ કરવાનું ટાળો
જો તમે બટાટાંમાંથી બનાવેલ શાક ખાઓ છો અથવા બટાટાંને ઘણી વખત ગરમ કર્યા પછી જ બાફી લો છો, તો આવું ન કરો. કારણ કે બેક્ટેરિયાના કારણે બોટ્યુલિઝમ નામની બીમારી થવાનું જોખમ રહેલું છે.
બાફેલા ઈંડાને ફરીથી ગરમ ન કરો
લોકો પ્રોટીનથી ભરપૂર બાફેલા ઈંડા ખૂબ જ ઉત્સાહથી ખાય છે. જો તમે દરરોજ ઇંડા ખાઓ છો, તો ખાતરી કરો કે તમે ફક્ત તાજા ઇંડા જ ખાઓ.
તળેલા અથવા બાફેલા ઈંડાને ફરીથી ગરમ કરવાથી તેમના પ્રોટીનનો નાશ થાય છે. આ ખાવાથી પેટમાં દુખાવો પણ થઈ શકે છે.
મશરૂમ્સ બનાવીને તરત જ ખાઓ
મશરૂમમાં પુષ્કળ પ્રમાણમાં પ્રોટીન હોય છે અને તેને રાંધ્યા પછી તરત જ ખાવું જોઈએ. તેમને ફરીથી ગરમ કરવાથી તેમાં રહેલું પ્રોટીન નાશ પામે છે અને તે પાચનતંત્રને પણ નુકસાન પહોંચાડે છે.
ચિકનને વારંવાર ગરમ ન કરો
નોન-વેજના શોખીન લોકો એક જ વારમાં વધુ ચિકન રાંધે છે અને તેને સંપૂર્ણ રીતે ખાવું મુશ્કેલ બની જાય છે. આ સ્થિતિમાં ઘણા લોકો તેને સ્ટોર કરે છે અને તેને વારંવાર ગરમ કરીને ખાય છે.
પરંતુ ગરમ કરેલું ચિકન ખાવાથી પાચન સંબંધી સમસ્યાઓ થઈ શકે છે. જો તમે તેને ફ્રીજમાં રાખ્યું હોય તો તેને ગરમ ન કરો અને ખાઓ.
ઓલિવ તેલ
ઓલિવ ઓઈલ જેવા તેલ ઓમેગા-3 અને ફેટી એસિડના મહત્ત્વના સ્ત્રોત છે. આ તેલને પણ ગરમ ન કરવું જોઈએ અને વારંવાર ઉપયોગ કરવો જોઈએ.
આ સમસ્યાનું નિરાકરણ શું છે?
પાલકને કોઈ પણ સંજોગોમાં ફરી ગરમ ન કરવી જોઈએ. તેમજ લીલા પાંદડાવાળા શાકભાજીને ગરમ કર્યા પછી ન ખાવા જોઈએ. તેથી, તેમને એટલી માત્રામાં તૈયાર કરવું વધુ સારું છે કે તેઓ એક સમયે ખાઈ શકાય.
ભાત, બટાટાં, શક્કરિયા, સલગમ જેવા શાકભાજી તૈયાર કર્યા પછી તેનો ગરમ-ગરમ ઉપયોગ કરો અને બચેલાને બહાર ન છોડો પણ રેફ્રિજરેટરમાં રાખો. જેથી બેક્ટેરિયા ન વધે. તમને જોઈએ તેટલો ખોરાક બહાર કાઢો, તેમને ગરમ કરો અને ખાઓ. પરંતુ એકથી બે દિવસમાં તેમનું સેવન કરો અને તેને લાંબા સમય સુધી રેફ્રિજરેટરમાં પણ સ્ટોર ન કરો.
ડિસ્ક્લેમર- આ માહિતી નિષ્ણાતની સલાહના આધારે લખવામાં આવી છે. તે અધિકૃતતાની પુષ્ટિ કરતું નથી. તેનો ઉપયોગ કરતા પહેલાં નિષ્ણાતની સલાહ લેવાની ખાતરી કરો.
