1 કલાક પેહલાલેખક: શિવકાંત શુક્લ
- કૉપી લિંક
સ્પર્ધાના આ યુગમાં, ઘણા માતા-પિતા તેમનાં બાળકોને સૌથી આગળ જોવા માગે છે. આ માટે તેઓ બાળકને કડક શિસ્તમાં રાખે છે અને તેમનાં પર કેટલાંક નિયંત્રણો પણ લાદે છે. જેમ કે બહાર રમવા ન જવા દેવા અને કોઈપણ અભ્યાસેતર પ્રવૃત્તિઓમાં ભાગ લેવાનો ઇનકાર કરવો વગેરે.
જોકે, માતાપિતા કદાચ એ ભૂલી જાય છે કે બાળકો માટે રમવું ખૂબ જ મહત્ત્વપૂર્ણ છે. આ તેમના શારીરિક, માનસિક અને ભાવનાત્મક વિકાસમાં મદદ કરે છે. રમવાથી બાળકોમાં શીખવાની કુશળતા વિકસે છે. આ ઉપરાંત, તેઓમાં આત્મસન્માન અને ટીમવર્કની ભાવના વિકસે છે અને સર્જનાત્મકતા પણ શીખે છે.
તે જ સમયે, શારીરિક પ્રવૃત્તિનો અભાવ મેદસ્વિતા અને નબળાઈ સહિત ઘણી ગંભીર સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે. તેથી, અભ્યાસ ઉપરાંત, માતાપિતાએ બાળકોની ઘરની અંદર અને બહારની પ્રવૃત્તિઓ પર ભાર મૂકવો જોઈએ.
આજે રિલેશનશિપ કોલમમાં આપણે બાળકોના વિકાસમાં શારીરિક પ્રવૃત્તિની ભૂમિકા વિશે વાત કરીશું.
બાળકો માટે શારીરિક પ્રવૃત્તિ ઘણી મહત્ત્વની છે
વિશ્વ આરોગ્ય સંગઠન (WHO) અનુસાર, 5 થી 17 વર્ષની વયના બાળકોએ દરરોજ ઓછામાં ઓછી 60 મિનિટ શારીરિક પ્રવૃત્તિ કરવી જોઈએ. જ્યારે, 5 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકોએ દિવસમાં ઓછામાં ઓછી 180 મિનિટ શારીરિક પ્રવૃત્તિમાં વિતાવવી જોઈએ. આ સાથે તેમને પૂરતી ઊંઘ લેવાની પણ જરૂર છે.
બાળકોના સ્વાસ્થ્ય પર શારીરિક પ્રવૃત્તિની અસર
બાળકને ફિટ રાખવામાં શારીરિક પ્રવૃત્તિ ખૂબજ મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. રમતી વખતે બાળકનું શરીર સક્રિય રહે છે. આનાથી તેમના હાડકાં અને સ્નાયુઓ મજબૂત બને છે. આ ઉપરાંત, રમતો બાળકમાં એકાગ્રતા, નિર્ણય લેવાની ક્ષમતા અને સમસ્યા ઉકેલવાની કુશળતા વિકસાવવામાં મદદ કરે છે. આનાથી બાળકનો તણાવ ઓછો થાય છે અને તે ખુશ રહે છે. બાળકો માટે શારીરિક પ્રવૃત્તિ કેટલી ફાયદાકારક છે? નીચે આપેલા ગ્રાફિક પરથી આ સમજો-
બાળકો માટે આવશ્યક ઇનડોર અને આઉટડોર પ્રવૃત્તિઓ
આઉટડોર પ્રવૃત્તિઓ બાળકોને પ્રકૃતિ સાથે સમય વિતાવવા અને બહાર રમવાની તક આપે છે. ઘરની અંદરની પ્રવૃત્તિઓ બાળકના માનસિક સ્વાસ્થ્ય તેમજ સર્જનાત્મક કૌશલ્યો વિકસાવવામાં મદદ કરે છે. આમાં પુસ્તકો વાંચવા, કોયડાઓ રમવા, વાર્તાઓ સાંભળવા વગેરે જેવી પ્રવૃત્તિઓનો સમાવેશ થાય છે. આનાથી બાળકની વિચારવાની અને સમજવાની ક્ષમતા વધે છે. બાળકોના સર્વાંગી વિકાસ માટે કઈ પ્રવૃત્તિઓ કરી શકાય? નીચે આપેલા ગ્રાફિક પરથી આ સમજો-
ઓનલાઈન ગેમના વ્યસનથી છુટકારો મેળવવો જરૂરી છે
આજકાલ ઇન્ટરનેટ પર હજારો રમતો ઉપલબ્ધ છે. આવી સ્થિતિમાં, ઘણા બાળકો બહાર રમવાને બદલે સ્માર્ટફોન પર ઓનલાઈન ગેમ્સ રમે છે. આનાથી તેમના શારીરિક અને માનસિક સ્વાસ્થ્ય પર ખરાબ અસર પડે છે. લાંબા સમય સુધી સ્ક્રીન સામે બેસી રહેવાથી તેમની આંખો નબળી પડી શકે છે. ઉપરાંત, શારીરિક પ્રવૃત્તિનો અભાવ સ્થૂળતા અને અનિદ્રા જેવી સમસ્યાઓ તરફ દોરી શકે છે.
ઓનલાઈન ગેમ્સનું વ્યસન બાળકોમાં તણાવ, ચિંતા અને હતાશાનું કારણ બની શકે છે. હિંસક રમતો બાળકને આક્રમક બનાવી શકે છે અને તેમની વિચારસરણી પર નકારાત્મક અસર કરી શકે છે. આ બાળકને વાસ્તવિક દુનિયાથી દૂર કરી શકે છે. ઓનલાઈન ગેમ્સમાં વધુ પડતો સમય વિતાવવાથી બાળકનો અભ્યાસમાં રસ ઓછો થઈ જાય છે. ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવાની ક્ષમતા પર પણ અસર પડે છે. તેથી, બાળકને આમાંથી મુક્ત કરવું ખૂબ જ જરૂરી છે.
આ માટે માતાપિતાએ બાળક સાથે સમય વિતાવવો જોઈએ. તેને સામાજિક પ્રવૃત્તિઓમાં ભાગ લેવા માટે પ્રોત્સાહિત કરો. તેને ઓનલાઈન ગેમ્સના જોખમો વિશે કહો. જો આ વ્યસન સરળતાથી છૂટતી નથી, તો તમે કાઉન્સેલરની મદદ પણ લઈ શકો છો.
માતાપિતાએ પોતે બાળક સાથે સંકળાયેલા રહેવું જોઈએ
જ્યારે માતાપિતા પોતે તેમના બાળક સાથે શારીરિક પ્રવૃત્તિઓમાં ભાગ લે છે, ત્યારે તે બાળકને પ્રેરણા મળે છે. તેમજ બંને વચ્ચેનો સંબંધ વધુ મજબૂત બને છે. આ માટે, બાળક સાથે પાર્કમાં ફરવા જાઓ અને તેની સાથે ફૂટબોલ, ક્રિકેટ, ટેનિસ અથવા બાસ્કેટબોલ જેવી રમતો રમો. તમે ઘરે કેરમ, લુડો અથવા બેડમિન્ટન જેવી ઇન્ડોર રમતો પણ રમી શકો છો. જો બાળક મોટું હોય, તો તેને સાયકલ ચલાવવા માટે પ્રોત્સાહિત કરો અને તેની સાથે જાતે પણ સવારી કરો.
જો બાળકને કોઈ રમતમાં રસ હોય તો તેના પ્રદર્શનની પ્રશંસા કરો. તેને બાગકામ કે સફાઈ જેવા ઘરના કામમાં સામેલ કરો. તેને લિફ્ટને બદલે સીડીનો ઉપયોગ કરવા માટે પ્રોત્સાહિત કરો.
બાળકોના આહારનું પણ ધ્યાન રાખો
બાળકના વિકાસ માટે શારીરિક પ્રવૃત્તિની સાથે,આરોગ્યપ્રદ ખોરાક ખાવાની ટેવો પણ જરૂરી છે. તે તેને સ્વસ્થ અને ઉર્જાવાન રાખે છે. આ માટે, બાળકના આહારમાં ફળો, શાકભાજી, આખા અનાજ અને દૂધ, દહીં અને ચીઝ જેવા ડેરી ઉત્પાદનોનો સમાવેશ કરો. તેમને જંક ફૂડ, ફાસ્ટ ફૂડ અને ખાંડવાળા પીણાંથી દૂર રાખો. આ વસ્તુઓ સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ જ હાનિકારક છે.
રમતગમતની સાથે બાળકોને આ વાતો પણ શીખવો
બાળકના વિકાસ માટે શારીરિક પ્રવૃત્તિઓ ખૂબ જ મહત્ત્વપૂર્ણ છે. પરંતુ ફક્ત આનાથી બાળકોનો સંપૂર્ણ વિકાસ થતો નથી. માતાપિતાએ તેમના બાળકોને આ સાથે બીજી કેટલીક બાબતો શીખવવી જોઈએ. જેમ કે-
- તેમને સમયનું મૂલ્ય શીખવો.
- તેમને સમસ્યાઓ ઉકેલવાનું શીખવો.
- બીજાઓ પ્રત્યે સહાનુભૂતિ રાખવાનું શીખવો.
- તેમની શક્તિઓ અને નબળાઈઓને સ્વીકારવાનું શીખવો.
- તેમને તેમની જવાબદારીઓ નિભાવવાનું શીખવો.
- અસરકારક રીતે વાટાઘાટો કરવાનું શીખવો.
