સુખી લગ્નજીવનનું રહસ્ય ‘સ્લીપ ડિવોર્સ’: કપલ વચ્ચે પર્સનલ સ્પેસ ખુબ જરૂરી, અલગ- અલગ સૂવાથી સંબંધ અને સ્વાસ્થ્ય બંને સુધરશે

શું લગ્ન પછી કપલ અલગ રૂમમાં સૂઈ શકે છે? જો ભારતીય સમાજમાં આ પ્રશ્ન પૂછવામાં આવે તો ખળભળાટ મચી જશે કારણ કે આવું વિચારવું પણ સામાન્ય નથી. પરંતુ આખી દુનિયામાં કપલ્સ આવું કરી રહ્યા છે. હાલમાં જ સોશિયલ મીડિયા પર સ્લીપ ડિવોર્સ નામનું હેશટેગ ટ્રેન્ડ કરી રહ્યું હતું. પ્રખ્યાત અમેરિકન અભિનેત્રી કેમરન મિશેલ ડિયાઝે સ્લીપ ડિવોર્સની હિમાયત કરી હતી. તેણે એક ઈન્ટરવ્યુમાં કહ્યું કે અનિદ્રાથી પીડિત મહિલાઓ માટે આ સૌથી મહત્વપૂર્ણ છે.

હકીકતમાં, 2023 માં, અમેરિકન એકેડેમી ઑફ સ્લીપ મેડિસિને એક સર્વે કર્યો હતો જેમાં જાણવા મળ્યું હતું કે પુરુષોની તુલનામાં 31% મહિલાઓ સવારે થાક અનુભવે છે. આ થાક પાછળનું કારણ તેનો પાર્ટનર હતો. તે જ સમયે, જે યુગલો અલગ બેડરૂમમાં સૂતા હતા તેઓ તેમના લગ્ન જીવનમાં વધુ ખુશ હોવાનું જણાયું હતું. ‘સ્લીપ ડિવોર્સ’ પોતાનામાં એક અનોખો શબ્દ છે પણ તેનો અર્થ એ નથી કે દંપતી વચ્ચે છૂટાછેડા થાય. આ એક પ્રકારનું વિભાજન છે જે સંબંધ અને સ્વાસ્થ્ય બંને માટે સારું છે.

ઊંઘ પતિ-પત્નીના સંબંધોમાં અવરોધ છે
ભારત વિશ્વનો બીજો એવો દેશ છે જ્યાં સૌથી વધુ લોકોની ઊંઘ પર અસર થાય છે. ઈન્ડિયન નેશનલ સ્લીપ સર્વે મુજબ, 67% મહિલાઓ અને 56% પુરુષો ઊંઘના અભાવને કારણે દિવસ દરમિયાન સુસ્તી અનુભવે છે. આ સમસ્યા યુગલોમાં વધુ જોવા મળે છે. વાસ્તવમાં, દરેક મનુષ્યમાં ઊંઘનું ચક્ર હોય છે. કેટલાક લોકોને રાત્રે 10 વાગ્યે સૂવું ગમે છે અને કેટલાકને રાત્રે 2 વાગ્યે સૂવું ગમે છે, જ્યારે કપલની આ ઊંઘની સાઇકલ મેચ નથી થતી તો સંબંધોમાં તણાવ આવવા લાગે છે. ઘણી વખત આ કારણે બંને વચ્ચે ઝઘડા પણ થાય છે. સ્લીપ ડિવોર્સ એ સુનિશ્ચિત કરવાનો એકમાત્ર રસ્તો છે કે સંબંધોમાં તિરાડ ન આવે. સ્લીપ ડિવોર્સનો અર્થ એ છે કે કપલ અલગ રૂમમાં અથવા અલગ પથારી પર સૂવે જેથી તેઓ એકબીજાની ઊંઘમાં ખલેલ ન પહોંચાડે અને તેમની ઊંઘ પૂરી કરે.

ક્ષતિગ્રસ્ત ઊંઘ ચક્રને કારણે રોગપ્રતિકારક શક્તિ નબળી પડી જાય છે.
ન્યુરોલોજીસ્ટ અંશુ રોહતગી કહે છે કે ઊંઘનો સીધો સંબંધ શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિ સાથે છે. જ્યારે વ્યક્તિ ઊંઘે છે, ત્યારે રોગપ્રતિકારક તંત્રમાંથી સાયટોકાઇન્સ નામનું પ્રોટીન મુક્ત થાય છે જે કોઈપણ પ્રકારના ચેપ અને એન્ટિબોડીઝ સામે લડવામાં મદદ કરે છે. તેથી, જે લોકો પૂરતી ઊંઘ લેતા નથી તેઓ ઝડપથી બીમાર પડે છે. દરરોજ 6 થી 8 કલાકની ઊંઘ લેવી જરૂરી છે જેથી રોગપ્રતિકારક શક્તિ વધે.

ફેન અને એસી વિલન બની જાય છે
રિલેશનશિપ કાઉન્સેલર ડૉ. ગીતાંજલિ શર્મા કહે છે કે તેમની પાસે ઘણા કપલ્સ આવે છે જે લડે છે કારણ કે એક પાર્ટનરને હાર્ડ ગાદલા પર સૂવાની ટેવ હોય છે અને બીજાને ગાદીવાળી ગાદલું જોઈએ છે. એકને ફાસ્ટ પંખામાં સૂવું પડે છે અને બીજાને ઓછી સ્પીડવાળા પંખામાં સૂવું પડે છે. રૂમમાં ચાલતા ACનું તાપમાન પણ તેમનો મૂડ બગાડે છે કારણ કે એક પાર્ટનરને એર કંડિશનર પસંદ છે જ્યારે બીજાને નાપસંદ. રૂમની લાઇટ અને પડદાને કારણે પણ કપલ્સ વચ્ચે ઝઘડા થાય છે કારણ કે કેટલાક લોકોને અંધારામાં સૂવાની ટેવ હોય છે તો કેટલાકને લાઇટ ચાલુ રાખીને. આ બધી બાબતો સંબંધ પર નકારાત્મક અસર કરે છે જેના કારણે દંપતી વચ્ચે આત્મીયતા નથી.

ડો.ગીતાંજલિ શર્મા કહે છે કે, આવા કપલ્સે સ્લીપ ડિવોર્સ અપનાવવા જોઈએ. આ યુગલો વચ્ચેની પરસ્પર સમજણ છે. જો બંને એકબીજાનું સન્માન કરે અને એકબીજાની સંમતિથી અલગ-અલગ સૂઈ જાય તો તેમના સંબંધો મધુર બનશે કારણ કે આત્મીયતા બેડરૂમમાં નહીં પરંતુ બેડરૂમની બહારથી શરૂ થાય છે. આ માટે કપલને સાથે સૂવાની જરૂર નથી. તે બેડરૂમની બહાર આલિંગન કરી શકે છે, તમારા જીવનસાથીની પ્રેમાળ મુદ્રા અને શરીરની ભાષા આત્મીયતા અને આદર બંનેને દર્શાવે છે.

કપલ વચ્ચે વ્યક્તિગત જગ્યા જરૂરી છે
પતિ-પત્ની હોવાનો અર્થ એ નથી કે તેઓ બધું એકસાથે કરે છે. દરેક વ્યક્તિ એકબીજાથી અલગ છે. તેમની પોતાની પસંદ અને નાપસંદ હોય છે. દરેક વ્યક્તિને ‘મી-ટાઈમ’ની જરૂર હોય છે જેમાં તે પોતાની પસંદગીનું કામ કરી શકે. જો સંબંધમાં જગ્યા ન હોય તો તે ચીડિયાપણું અને ગુસ્સામાં ફેરવાઈ જાય છે. સ્લીપ ડિવોર્સ કપલને પર્સનલ સ્પેસ આપે છે જેથી તેઓ પોતાની અનુકૂળતા મુજબ પોતાની સાથે સમય વિતાવી શકે. તે માનસિક સ્વાસ્થ્ય માટે પણ સારું છે.

વર્કિંગ કપલ માટે વરદાન
આજકાલ ઘણા વર્કિંગ કપલ્સ છે. કોર્પોરેટ કલ્ચરમાં, પતિ-પત્નીમાં ઘણીવાર અલગ-અલગ શિફ્ટ હોય છે. આઈટી, બીપીઓ, હોસ્પિટલ, મીડિયા સહિતના ઘણા ક્ષેત્રોમાં નોકરીઓ બદલાઈ રહી છે. આવી સ્થિતિમાં જો પત્નીની શિફ્ટ ડે શિફ્ટ અને પતિની નાઈટ શિફ્ટ હોય તો બંનેની ઊંઘમાં ખલેલ પહોંચે છે. પતિ અડધી રાત્રે ઘરે પહોંચે છે અને લાઇટ ચાલુ કરે છે અને કપડાં બદલે છે, ખાવાનું કે મૂવી જોવાથી પત્નીની ઊંઘમાં ખલેલ પહોંચે છે, તેથી જો તેમના માટે અલગ બેડરૂમ હોય તો આ સ્થિતિ ઊભી થતી નથી. સ્લીપ ડિવોર્સ પૂરતી ઊંઘ મેળવવાનો શ્રેષ્ઠ માર્ગ છે.

પાર્ટનરના નસકોરા તમને આખી રાત પરેશાન કરતા નથી
કેટલાક લોકો અનિદ્રા અથવા સ્લીપ એપનિયાથી પીડાય છે. અનિદ્રામાં, વ્યક્તિ આખી રાત ઊંઘતી નથી અને વારંવાર બાજુઓ બદલતી રહે છે. જ્યારે સ્લીપ એપનિયામાં વ્યક્તિ સૂતાની સાથે જ નસકોરાં આવવા લાગે છે. સ્લીપ એપનિયાથી પીડિત વ્યક્તિ જલદી સૂઈ જાય છે, તેનો ઉપરનો શ્વાસ બંધ થઈ જાય છે, જે નસકોરા તરીકે સંભળાય છે. જોરથી નસકોરાં લઈને સૂઈ રહેલા પાર્ટનરની ઊંઘને ​​અસર કરે છે. તેથી જો તમારો પાર્ટનર નસકોરા પણ લે છે, તો તેને દોષ આપવાને બદલે સ્લીપ ડિવોર્સ અપનાવવું વધુ સારું છે કારણ કે તે જાણી જોઈને આવું નથી કરતો.

આત્મીયતાના ડરથી ઊંઘમાં છૂટાછેડા
જો કોઈ પાર્ટનર ‘ફિયર ઑફ ઈન્ટિમસી’નો શિકાર હોય તો તે પોતાના પાર્ટનર સાથે સૂવાનું ટાળે છે. વિશ્વમાં લગભગ 30 થી 40 ટકા લોકો આ માનસિક વિકારનો શિકાર છે. ‘ફિઅર ઑફ ઈન્ટિમસી’ એટલે કોઈની નજીક જવાનો ડર, ગાઢ સંબંધ બાંધવાની ગભરાટ. આ સમસ્યા માત્ર ટીનેજરો કે યુવાન યુગલોમાં જ નહીં, પરંતુ પરિણીત યુગલોમાં પણ જોવા મળે છે. જો આ ડર પ્રબળ બની જાય તો તે આત્મીયતાની ચિંતામાં ફેરવાઈ જાય છે. જો આ સમસ્યાને લાંબા સમય સુધી નજરઅંદાજ કરવામાં આવે તો તે દંપતી વચ્ચે છૂટાછેડા પણ લઈ શકે છે.

દિવસભર ફિઝિકલ અટેંશન પર ધ્યાન આપો
અલગથી સૂવાથી સંબંધોમાં અંતર ન સર્જાય તેની ખાતરી કરવા માટે, દિવસભર તમારા પાર્ટનર પર ધ્યાન આપવું જરૂરી છે. તેમની સાથે વાત કરો, સાથે મૂવી જુઓ, સાથે રસોઇ કરો, તેમના હૃદયમાં શું છે તે જાણો અને સમયાંતરે તેમને સ્પર્શ પણ કરો જેથી સંબંધ સ્વસ્થ રહે. ‘યુનિવર્સિટી ઓફ મિયામી’ના ‘ટચ રિસર્ચ ઈન્સ્ટિટ્યૂટ’ના રિપોર્ટમાં જણાવવામાં આવ્યું છે કે શારીરિક સ્પર્શ દરમિયાન ડોપામાઈન, સેરોટોનિન અને ઓક્સીટોસિન જેવા સારા હોર્મોન્સ રિલિઝ થાય છે, જે તણાવ અને ચિંતાઓને દૂર કરે છે. મૂડ પણ સારો રહે છે જેનાથી વ્યક્તિ ખુશ થાય છે. આ પ્રવૃત્તિઓ દરમિયાન શરીરમાં થતા રાસાયણિક ફેરફારો પણ ડિપ્રેશનથી છુટકારો મેળવવામાં મદદ કરે છે. આનાથી પાર્ટનર શાંતી અનુભવે છે. ગુસ્સો અને આક્રમકતા પણ ઓછી થાય છે. સંબંધોમાં પણ સહનશીલતા વધે છે.