અસલી કાંજીવરમ સાડીને આ રીતે ઓળખો: જોજો.. સિલ્ક ખરીદતા સમય છેતરપિંડી ન થઇ જાય. આ રીતે ઓળખો સિલ્ક અસલી છે કે નકલી

દર વર્ષની જેમ આ વખતે પણ ગૂગલે વર્ષના અંત પહેલા સૌથી વધુ સર્ચ થયેલી વસ્તુઓની યાદી બહાર પાડી છે. આ યાદીમાં એક વિભાગ એવો પણ છે જેમાં ભારતીયો ગૂગલ પર ‘કેવી રીતે’ સર્ચ કરી રહ્યા હતા. જેમ કે YouTube પર ફોલોઅર્સ કેવી રીતે મેળવવું, કારની માઇલેજ કેવી રીતે વધારવી, કોડર કેવી રીતે બનવું વગેરે.

આ યાદીમાં સૌથી વધુ સર્ચ કરવામાં આવેલી વસ્તુઓ પૈકી એક છે – ‘સાચી કાંજીવરમ સિલ્ક સાડી કેવી રીતે ઓળખવી.’ આ વર્ષે ભારતીયોએ ગૂગલ પર આ માહિતી સૌથી વધુ સર્ચ કરી.

તેથી, આજે કામના સમાચારમાં આપણે તેના વિશે વાત કરીશું. સિલ્કના કેટલા પ્રકાર છે, અસલી સિલ્કની ઓળખ શું છે અને ઘરે સિલ્કની કાળજી લેવામાં શું સાવચેતી રાખવી જોઈએ. આ માટે અમે પ્રતિક્ષા અગ્રવાલ સાથે વાત કરી, જે ફેબ્રિક અને ટેક્સટાઇલ ઉદ્યોગ સાથે સંકળાયેલા છે અને ભોપાલમાં ફેબ્રિકનો બિઝનેસ કરે છે.

પ્રશ્ન- સિલ્ક શું છે અને તેના કેટલા પ્રકાર છે?

જવાબ- સિલ્ક એક પ્રકારનો ચળકતો દોરો છે, જે વિવિધ વૃક્ષો અને છોડમાં રહેતા જંતુઓ દ્વારા બનાવવામાં આવે છે. હેન્ડલૂમ પર આ દોરાને વણાટ કરીને, તેમાંથી સુંદર કાપડ અને સાડીઓ બનાવવામાં આવે છે.

નીચેના ગ્રાફિક પરથી સમજો કે સિલ્કના કેટલા પ્રકાર છે અને તે કયા જંતુઓમાંથી બને છે તેમાંથી કયા વૃક્ષો તેમાં રહે છે.

પ્રશ્ન- કાંજીવરમ સાડી શું છે અને તેની વિશેષતા શું છે?
જવાબ- કાંજીવરમ એક પ્રકારની સિલ્ક સાડી છે એટલે કે એક ખાસ પ્રકારના રેશમના દોરાથી વણાયેલી સાડી. તેને કાંજીવરમ સાડી કહેવામાં આવે છે કારણ કે તે કાંચીપુરમ, તમિલનાડુમાં બનાવવામાં આવે છે. તમિલનાડુ, કેરળ, કર્ણાટક અને આંધ્રપ્રદેશ સહિત ભારતના ઘણા ભાગોમાં લગ્ન સહિતના ખાસ પ્રસંગોએ કાંજીવરમ સાડી પહેરવાનો રિવાજ છે, જેમ કે બનારસી સિલ્કની સાડીઓ ઉત્તર ભારતમાં લોકપ્રિય છે.

પ્રશ્ન- કાંજીવરમ સાડી કેવી રીતે બને છે?

જવાબ- આ સાડીઓ શુદ્ધ શેતૂર રેશમના દોરામાંથી વણાયેલી છે. શેતૂર સિલ્કને મલ્બેરી સિલ્ક પણ કહેવામાં આવે છે. કાંજીવરમ સાડીઓ બનાવવામાં વપરાતું શુદ્ધ મલબેરી સિલ્ક દક્ષિણ ભારતમાં ઉત્પન્ન થાય છે. આ સાડીના વણાટમાં ત્રણ લેયરનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો છે.

આ સાડીઓની બોર્ડર અને બાકીની સાડીની ડિઝાઇન અને રંગ સામાન્ય રીતે અલગ-અલગ હોય છે. સાડી અને બોર્ડરને અલગ-અલગ વણવામાં આવે છે અને પછી ઝીણા રેશમના દોરાઓ સાથે એવી રીતે જોડવામાં આવે છે કે બહારનો વ્યક્તિ અનુમાન ન કરી શકે કે બંને ભાગો એકસાથે વણાયેલા નથી.

પ્રશ્ન- કાંજીવરમની સાડીઓ આટલી મોંઘી કેમ છે?

જવાબ- તેમના મોંઘા હોવાના ઘણા કારણો છે. સૌથી મોટું કારણ તેનો દોરો છે, જે શેતૂરના ઝાડના જંતુઓમાંથી બનાવવામાં આવે છે. આ દોરો ખૂબ ખર્ચાળ છે કારણ કે શેતૂરના કૃમિનો ઉછેર પોતે જ એક જટિલ પ્રક્રિયા છે. આ જંતુઓ, જે રેશમના દોરા ઉત્પન્ન કરે છે, ખૂબ જ નિયંત્રિત વાતાવરણમાં ઉછેરવામાં આવે છે. તેમનું આયુષ્ય પણ 22 થી 35 દિવસનું હોય છે.

બીજું કારણ એ છે કે આ સાડીઓ હેન્ડલૂમ પર વણાયેલી છે. તેમની વણાટ હાથ દ્વારા કરવામાં આવે છે. સાડી વણવામાં 15 દિવસથી છ મહિના સુધીનો સમય લાગી શકે છે. તેમની ડિઝાઇન, રંગ અને તેમાં વપરાતા દોરાની ગુણવત્તાના આધારે આ સાડીઓની કિંમત રૂ. 10,000 થી રૂ. 1 લાખ સુધીની હોઇ શકે છે.

આ રીતે, હેન્ડલૂમ પર વણાયેલી દરેક સાડી પોતાનામાં એક આર્ટવર્ક સમાન છે.

પ્રશ્ન- અસલી કાંજીવરમ સાડી કેવી રીતે ઓળખવી?

જવાબ- દરેક વ્યવસાયની જેમ આજકાલ કાપડ અને ફેબ્રિકના વ્યવસાયમાં પણ ઘણી બધી ભેળસેળ અને છેતરપિંડી શક્ય છે. બજારમાં કાંજીવરમ, તુસ્સાર સિલ્ક, મૂંગા સિલ્ક અને લિનનના નામથી પણ આવા ઘણા કાપડ ઉપલબ્ધ છે, જે અસલી નથી.

નીચે આપેલા ગ્રાફિક પરથી અસલી અને નકલી કાંજીવરમ સાડી વચ્ચેનો તફાવત સમજો.

પ્રશ્ન- એવું કહેવાય છે કે સિલ્કની જેમ રૂ અને ઊન સહિત અન્ય કોઈપણ જાતોમાં ભેળસેળની કોઈ શક્યતા નથી. શું આ સાચું છે?

જવાબ- આ સાચું છે અને તેનું સૌથી મોટું કારણ એ છે કે સિલ્ક એક્સક્લુઝિવ અને પ્રીમિયમ છે. સિલ્કની શોધ ખ્રિસ્તના 3000 વર્ષ પહેલાં થઈ હતી અને ત્યારથી તે સમગ્ર વિશ્વમાં વેપાર ઉત્પાદનોનું કેન્દ્ર છે. ભારત, ચીન, ઉઝબેકિસ્તાન, વિયેતનામ, થાઈલેન્ડ અને બ્રાઝિલ વિશ્વમાં શ્રેષ્ઠ ગુણવત્તાના રેશમનું ઉત્પાદન કરતા દેશો છે. આ સૌથી મોંઘું ફેબ્રિક છે. આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં પ્રીમિયમ ગુણવત્તાના અસલી સિલ્કની કિંમત ઘણી ઊંચી છે.

પરંતુ માર્કેટમાં સિલ્કને લઈને ઘણી છેતરપિંડી થઈ રહી છે. ખાસ કરીને ઓનલાઈન માર્કેટમાં આ શોધવું લગભગ અશક્ય છે. રિયલ સિલ્કના નામે સિન્થેટીક, કેમિકલયુક્ત દોરીથી બનેલા કપડા વેચવામાં આવી રહ્યા છે, જેને સ્પર્શ કરવામાં આવે ત્યારે સિલ્ક જેવા નરમ દેખાય છે, પરંતુ નથી.

બ્રાન્ડેડ ઓનલાઈન સ્ટોર્સમાંથી સિલ્ક પણ ક્યારેક 100% અસલી હોતું નથી.

પ્રશ્ન- તો પછી બ્રાન્ડેડ દુકાનમાંથી ખરીદી કરવા છતાં આપણી સાથે છેતરપિંડી થઈ રહી છે તે કેવી રીતે ઓળખી શકાય?

જવાબ- અસલી કાંજીવરમ સાડીને ઓળખવા માટે અમે જે મુદ્દાઓનો ઉલ્લેખ કર્યો છે કે તે ચમકદાર, વજનમાં હલકી હોવી જોઈએ, ઝરીનો દોરો લાલ હોવો જોઈએ વગેરે, તે ટસર, કોરલ અને અન્ય પ્રકારની સિલ્ક સાડીઓને પણ લાગુ પડે છે.

આ સિવાય જે વસ્તુને ધ્યાનમાં રાખવાની જરૂર છે તે છે સાડીની કિંમત. ધ્યાનમાં રાખો કે અસલી સિલ્ક મોંઘું હશે અને જો તમે સોદો કરશો તો દુકાનદાર તમને 10,000 રૂપિયાની સાડી 3,000 રૂપિયામાં નહીં આપે. તેથી, જો સિલ્ક સસ્તામાં ઉપલબ્ધ હોય, તો તમારે સૌ પ્રથમ ધ્યાન આપવું જોઈએ.

સિલ્કની બીજી સૌથી મોટી ઓળખ એ છે કે તે પ્રાણીઓ દ્વારા ઉત્પાદિત ઉત્પાદન છે, જ્યારે તેનો દોરો બળે છે, ત્યારે તે ચામડાના બળી જવા જેવી થોડી ગંધ આવે છે.

સિલ્ક સાડીના તાણા અથવા બાણમાંથી કોઈપણ દોરો લો અને તેને બાળી દો. થ્રેડ સંપૂર્ણપણે બળી જાય પછી, રાખ પાછળ રહી જશે. હવે તે રાખને તમારી આંગળીઓ વચ્ચે ઘસો. જો બળેલા ચામડા અથવા વાળ જેવી ગંધ હોય, તો તેનો અર્થ એ છે કે સિલ્કઅસલી છે.

પ્રશ્ન- સિલ્ક સાડીની કાળજી કેવી રીતે રાખવી?

જવાબ- નીચે આપેલા ગ્રાફિક પરથી આ સમજો-