શા માટે સ્ત્રી અને પુરુષ એકબીજાને સમજી શકતા નથી?: આ સમસ્યાનું મૂળ ક્યાં છે, મનોચિકિત્સકો જણાવી રહ્યા છે સાચું કારણ

‘તમારી સામે કંઈ બોલવું નકામું છે, તું નહીં સમજે’ પરસ્પર દલીલો દરમિયાન, આવા ઘણા પ્રસંગો ઉભા થાય છે જેમાં પતિ અથવા પત્નીને લાગે છે કે જીવનસાથી તેમની લાગણીઓને સમજવામાં અસમર્થ છે. પછી પત્નીઓ તેમના મિત્રો વચ્ચે તેની ચર્ચા કરે છે અને પતિઓ તેમના મિત્રો વચ્ચે તેની ચર્ચા કરે છે. અને પુરૂષો અને સ્ત્રીઓ આ સમગ્ર સમસ્યાને જ્ઞાતિ સાથે જોડાયેલા તરીકે જુએ છે.

સાયકોથેરાપિસ્ટ ડૉ.અવરૂમ ગ્યુરિન વેઈસના જણાવ્યા અનુસાર, આ સમસ્યાનું સાચું કારણ એ છે કે પુરુષો અને સ્ત્રીઓ એકબીજા વિશે કેટલીક બાબતોથી અજાણ હોય છે. આજે આપણે આ વિશે ‘રિલેશનશિપ’ કોલમમાં વાત કરીશું.

તમારા જીવનસાથીનો તમારા પોતાના ધોરણો પર નિર્ણય કરવાથી સંઘર્ષ વધે છે.
ડૉ. અવરૂમ ગ્યુરિન વેઈસના જણાવ્યા અનુસાર, પુરૂષોને તેમના પાર્ટનર પાસેથી પુરૂષો જેટલી જ અપેક્ષાઓ હોય છે. બીજી તરફ મહિલાઓની વિચારસરણી પ્રમાણે મહિલાઓને પણ પોતાના પાર્ટનર પાસેથી અપેક્ષાઓ હોય છે. જ્યારે સ્ત્રી કે પુરૂષ માટે અન્ય પાર્ટનરના સ્ટીરિયોટિપિકલ ધોરણો પ્રમાણે જીવવું સહેલું નથી. કારણ કે તેમના ઉછેર દરમિયાન તેઓ જેન્ડરની મર્યાદામાં ચુસ્તપણે બંધાયેલા છે. જેના કારણે સ્ત્રી અને પુરૂષની વિચારસરણીમાં ઘણો તફાવત જોવા મળે છે. જ્યારે આવા લોકો રિલેશનશિપમાં આવે છે ત્યારે સંઘર્ષની શક્યતા વધી જાય છે. પછી એ જ વાત આવે છે કે ‘તમારી સામે કંઈ બોલવું નકામું છે, તમે સમજી શકશો નહીં.’

સ્ત્રીઓ પુરુષોના ડરને સમજી શકતી નથી
સંસ્કૃતિ ગમે તે હોય, જો તમે વિશ્વભરમાં નજર નાખો, તો તમે જોશો કે મોટાભાગના પુરુષો તેમની મૂછોની પ્રશંસા કરે છે. પુરુષો વિશે સામાન્ય માન્યતા એવી છે કે તેઓ ડરતા નથી અને ભાવનાત્મક રીતે મજબૂત હોય છે. રડવું એ તેમના માટે ગુના સમાન છે. ખાસ કરીને જો સામે કોઈ સ્ત્રી હોય.

મનોચિકિત્સક ડૉ. અવરુમ ગ્યુરિન વેઈસનો આ અંગે સંપૂર્ણપણે અલગ અભિપ્રાય છે. તેમના સંશોધનના આધારે, ડૉ. અવરુમ સમજાવે છે કે સામાન્ય રીતે પુરુષોમાં સંબંધોમાં અસુરક્ષા અને ડરની લાગણી વધુ હોય છે. બીજી તરફ પુરૂષોના આ ડરથી મહિલાઓ સાવ અજાણ હોય છે. એવું નથી કે માત્ર મહિલાઓ જ પુરુષોની લાગણીઓથી અજાણ હોય છે. પુરૂષો સ્ત્રીઓ વિશેની ઘણી બધી બાબતોને બરાબર સમજી શકતા નથી અથવા સ્ત્રીઓને તે કહેવા માટે ઘણા પ્રયત્નો કરવા પડે છે. આ નીચે આપેલા ગ્રાફિકની મદદથી સમજી શકાય છે-

જેન્ડર નહીં વિચારો સંઘર્ષનું સાચું કારણ છે.
સ્ત્રી-પુરુષ વર્ષોથી એકબીજા સાથે સંબંધોમાં રહે છે. સાત જન્મો સુધી સાથનું વચન પણ છે. તેમ છતાં, શા માટે તેઓ એકબીજાના મનની ઘણી મહત્ત્વપૂર્ણ બાબતોને સમજી શકતા નથી? આનું કારણ શું છે? શું કુદરતે પોતે જ સ્ત્રી-પુરુષને આવા બનાવ્યા છે? અથવા અન્ય કોઈ કારણ છે.

સાયકોલોજી ટુડે મુજબ આનું કારણ કુદરતી નથી. ઊલટાનું, સામાજિક અભિગમને કારણે, સ્ત્રી અને પુરુષના મનમાં ધીમે ધીમે એકબીજા વિશે ચોક્કસ ખ્યાલો વિકસે છે. તેઓ એકબીજા વિશે તૈયાર રીતે વિચારે છે. આ તેમની વચ્ચે સંઘર્ષનું કારણ બને છે. એકબીજાના જેન્ડર પ્રત્યે તેમના મનમાં ઘણી નિરાશાઓ છે. બે લોકો કે જેઓ મિત્રો, સહકર્મીઓ અથવા પ્રેમાળ પાર્ટનર હોઈ શકે છે.

સંબંધોમાં ઉંડાણ જોઈતું હોય તો મહિલાઓને સમાન અધિકાર આપો.
રિલેશનશિપ કાઉન્સેલર્સ અને કોચ વચ્ચે એક સામાન્ય માન્યતા છે કે કોઈપણ સંબંધમાં બે ભૂમિકા હોઈ શકે છે. સામાન્ય રીતે સંબંધમાં, એક પાર્ટનર સક્રિય હોય છે અને બીજો નિષ્ક્રિય ભૂમિકામાં હોય છે. સક્રિય ભૂમિકા ભજવનાર પાર્ટનરનો સંબંધ પર વધુ નિયંત્રણ હોય છે, જ્યારે નિષ્ક્રિય ભૂમિકા ભજવનાર પાર્ટનર પાસે મર્યાદિત અધિકારો હોય છે

બેમ્બર્ગ યુનિવર્સિટીના સંશોધક રોબર્ટ કોર્નરના જણાવ્યા અનુસાર, જો સંબંધોમાં સમાનતા ન હોય તો નબળા જીવનસાથી પ્રેમ કરવાને બદલે પ્રેમનો ઢોંગ કરશે. જ્યારે વાસ્તવમાં તે પ્રેમ નહીં હોય, તેનો ડર હશે અને જે દિવસે આ ડર ખતમ થઈ જશે તે દિવસે સંબંધોમાં ભંગાણ શરૂ થઈ જશે. સમાનતાના આધારે જવાબદારીઓ નક્કી કરવી વધુ સારું છે. જ્યારે સંબંધમાં સમાનતા હોય છે, ત્યારે પાર્ટનરને એકબીજાની લાગણીઓને સમજવામાં બહુ મુશ્કેલી પડતી નથી.

મેલ અને ફિમેલ પાર્ટનરોએ એકબીજાને સમજવા માટે શું કરવું જોઈએ?
​​​​​​​આવી સ્થિતિમાં, સહાનુભૂતિપૂર્વક વિચારવું મદદરૂપ થઈ શકે છે. બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો, તમારી જાતને તમારા જીવનસાથીની જગ્યાએ મૂકો અને વિચારો કે તે કેવું અનુભવે છે. હંમેશા પોતાના મંતવ્યો, વિચારો અને અભિપ્રાયોને વળગી રહેવાને બદલે, અન્યના દૃષ્ટિકોણને સમજવા અને તેઓ જે કહે છે તેને ધ્યાનથી સાંભળવાથી વસ્તુઓને વ્યાપક રીતે સમજવામાં મદદરૂપ થઈ શકે છે. કેટલાક મુદ્દાઓ પર જીવનસાથીનો અભિપ્રાય અલગ હોઈ શકે છે તે હકીકતને પણ સ્વીકારવી જોઈએ.