26 મિનિટ પેહલાલેખક: શશાંક શુક્લ
- કૉપી લિંક
આપણા જીવનમાં રોજિંદા પડકારો, સંબંધોની ગૂંચવણો અને કામના દબાણ વચ્ચે, એક વસ્તુ જે આપણને સાચી દિશામાં આગળ વધવામાં મદદ કરે છે તે છે ઇમોશનલ ઇન્ટેલિજેન્સ એટલે કે ભાવનાત્મક બુદ્ધિ.
ટેકનિકલ જ્ઞાન અને કૌશલ્યની સાથે, લાગણીઓને સમજવાની અને નિયંત્રિત કરવાની કુશળતા પણ જીવનમાં મહત્વનો ભાગ ભજવે છે. જો આપણે આ ન શીખ્યા હોય તો જીવનમાં અસંતુલન અને અશાંતિ ઊભા થઈ શકે છે. તેથી જ ઇમોશનલ ઇન્ટેલિજેન્સ સમજવી અને તેમાં સુધારો કરવો મહત્વપૂર્ણ છે.
ઈમોશનલ ઈન્ટેલિજેન્સ માત્ર આપણા અંગત સંબંધોને જ સુધારે છે એવું નથી પરંતુ કારકિર્દીમાં સફળતાનો માર્ગ પણ ખોલે છે.
આવી સ્થિતિમાં આજે આપણે સંબંધો વિશે જાણીશું-
- ઇમોશનલ ઇન્ટેલિજેન્સ શું છે?
- તેનું મહત્ત્વ શું છે?
- ભાવનાત્મક બુદ્ધિ સુધારવાની રીતો શું છે?
ઇમોશનલ ઇન્ટેલિજેન્સ શું છે? ઈમોશનલ ઈન્ટેલિજેન્સ એવી ક્ષમતા છે જે આપણને લાગણીઓને સમજવા, તેનો યોગ્ય રીતે ઉપયોગ કરવાની અને તેને સકારાત્મક રીતે નિયંત્રિત કરવાની શક્તિ આપે છે.
આનાથી આપણે તણાવ ઓછો કરી શકીએ છીએ અને અન્ય લોકો સાથે વધુ સારી રીતે વાતચીત કરી શકીએ છીએ. સહાનુભૂતિ પણ બતાવી શકીએ છીએ અને સમસ્યાઓ હલ કરી શકે છે.
ભાવનાત્મક બુદ્ધિ આપણા અંગત અને વ્યાવસાયિક જીવન પર ઊંડી અસર કરે છે. તે અમને મજબૂત સંબંધો બનાવવામાં, કારકિર્દીમાં સફળતા પ્રાપ્ત કરવામાં અને જીવનના મુખ્ય નિર્ણયો યોગ્ય રીતે લેવામાં મદદ કરે છે.
શું તમે પણ તમારા જીવનમાં સકારાત્મક ફેરફારો લાવવા અને તમારા લક્ષ્યોને પ્રાપ્ત કરવા માગો છો? આવી સ્થિતિમાં, ભાવનાત્મક બુદ્ધિ (EQ) ને સમજવી અને વિકસાવવી ખૂબ જ મહત્ત્વપૂર્ણ છે.
ભાવનાત્મક બુદ્ધિનું મહત્ત્વ શું છે? તમે ઘણીવાર સાંભળ્યું હશે કે સફળતા માટે માત્ર જ્ઞાન જ જરૂરી નથી, પરંતુ લાગણીઓને સમજવી અને તેને નિયંત્રિત કરવી પણ એટલી જ જરૂરી છે.
શું તમે એવી કોઈ વ્યક્તિને જાણો છો જે ખૂબ જ સ્માર્ટ છે, પરંતુ સામાજિક કૌશલ્યમાં નબળા છે, તેમના કામ અથવા સંબંધોમાં સક્ષમ નથી? શક્ય છે કે આવા લોકો અભ્યાસમાં ટોપર હોય, પરંતુ તેમને જીવનના વાસ્તવિક સંઘર્ષનો સામનો કરવામાં મુશ્કેલી પડે છે.
તમે જોયું જ હશે કે ઘણા લોકોએ પરીક્ષા પહેલા તેમનો અભ્યાસક્રમ ઘણી વખત વાંચ્યો છે અને તેમની તૈયારી પણ સારી છે. આમ છતાં પરીક્ષાના તણાવને કારણે તેમનું પ્રદર્શન સરેરાશ રહે છે.
તે જ સમયે, કેટલાક વિદ્યાર્થીઓ વર્ગમાં સરેરાશ દેખાય છે, પરંતુ પરીક્ષા પહેલાં તેમની તણાવમુક્ત તૈયારી તેમને વધુ સારું પરફોર્મન્સ કરવામાં મદદ કરે છે.
વાસ્તવમાં, જીવનમાં માત્ર IQ પૂરતું નથી. તમારે લાગણીઓને સમજવાની અને નિયંત્રિત કરવાની કળા પણ જાણવી જોઈએ. ભાવનાત્મક બુદ્ધિ એટલે કે ઇમોશનલ ઇન્ટેલિજેન્સ આપણને મુશ્કેલ પરિસ્થિતિઓમાં ટકી રહેવાની તાકાત આપે છે.
આવી સ્થિતિમાં, પરીક્ષાનો તણાવ હોય, કારકિર્દીનું દબાણ હોય કે સંબંધોમાં આવતા ઉતાર-ચઢાવ હોય, જીવનમાં સફળતા મેળવવા માટે IQની સાથે સાથે વધુ સારો EQ (ઈમોશનલ ઈન્ટેલિજન્સ) હોવો ખૂબ જ જરૂરી છે.
ઇમોશનલ ઇન્ટેલિજેનસ કેવી રીતે વિકસિત કરવી ભાવનાત્મક બુદ્ધિને સુધારવા માટે આપણે ઘણી પદ્ધતિઓ અપનાવી શકીએ છીએ. આમાં, તમારી લાગણીઓની સાથે સાથે સામેની વ્યક્તિની લાગણીઓને સમજવી ખૂબ જ મહત્ત્વપૂર્ણ છે. સામાજિક જાગૃતિ પણ હોવી જોઈએ. ચાલો આને વિગતવાર સમજીએ.
સેલ્ફ-મેનેજમેન્ટ કોઈપણ વ્યક્તિ માટે તણાવ અને લાગણીઓને નિયંત્રિત કરવી ખૂબ જ મહત્ત્વપૂર્ણ છે. જ્યારે તમે તણાવ અનુભવો છો, ત્યારે તે તમારા વિચારો અને નિર્ણયો પર ઊંડી અસર કરે છે.
આવી સ્થિતિમાં, તમારી લાગણીઓને નિયંત્રિત કરીને, નકારાત્મક પરિસ્થિતિઓમાં શાંત રહીને અને યોગ્ય નિર્ણયો લેવાથી, તમે ધીમે ધીમે ભાવનાત્મક બુદ્ધિ વિકસાવી શકો છો.
સેલ્ફ અવેરનેસ- જો કે, વ્યક્તિએ લાગણીઓને નિયંત્રિત કરતા પહેલા તેને ઓળખવાનું શીખવું જોઈએ. આપણે એ પણ સમજવું પડશે કે લાગણીઓ વિચારો અને કાર્યને કેવી રીતે પ્રભાવિત કરે છે.
જ્યારે તમે તમારી જાતને સમજો છો, ત્યારે તમે તમારી શક્તિઓ અને નબળાઈઓને ઓળખતા પણ શીખો છો. ઉપરાંત, માઇન્ડફુલનેસની પ્રેક્ટિસ દ્વારા, આપણે શારીરિક અને માનસિક સંકેતોને ઓળખીએ છીએ. આ સાથે, આપણે આપણી જાતને વધુ સારી રીતે નિયંત્રિત કરી શકીએ છીએ.
સોશિયલ અવેરનેસ- તમારે બીજાની લાગણીઓને પણ સમજવી પડશે. આ માત્ર અન્ય વ્યક્તિની વાતચીતના આધારે જ નહીં, પરંતુ બોડી લેંગ્વેજ દ્વારા પણ થાય છે.
જ્યારે તમે અન્યની લાગણીઓને યોગ્ય રીતે સમજો છો, ત્યારે તમે તેમની સાથે વધુ સહાનુભૂતિ સાથે વર્તવા સક્ષમ બનો છો. તે વ્યક્તિગત અને વ્યાવસાયિક સંબંધોને સુધારવામાં મદદ કરે છે.
રિલેશનશિપ મેનેજમેન્ટ- રિલેશનશિપ મેનેજમેન્ટ રોકેટ સાયન્સ નથી. જો કે, આ માટે તમારે વધુ સારી રીતે વાતચીત કરવી, વિશ્વાસ મેળવવો અને જાળવવો તેમજ સંવાદ દ્વારા વિવાદોનું નિરાકરણ શીખવું પડશે.