શું ચીનમાં ફેલાતો HMPV વાયરસ મહામારી બનશે?: ભારતમાં ત્રણ કેસ નોંધાયા, જાણો ડોક્ટર પાસેથી મહત્ત્વના સવાલના સરળ જવાબ

કોરોના મહામારીના પાંચ વર્ષ બાદ ચીનમાં ફરીથી રેસ્પિરેટરી ડિસીઝ સામે આવ્યો છે. આ નવા વાયરસનું નામ હ્યુમન મેટાપ્યુમોવાયરસ (HMPV) છે. સોશિયલ મીડિયા પર સમાચાર વાઈરલ થઈ રહ્યા છે કે HMPV ચીનમાં એટલી બધી તબાહી મચાવી રહ્યું છે કે દર્દીઓ માટે બેડની અછત થઈ ગઈ છે.

ચીનમાં આરોગ્ય અધિકારીઓએ આ વાયરસનો સામનો કરવા માટે કેટલાક પ્રોટોકોલ લાગુ કર્યા છે. જો કે આ અંગે હજુ સુધી કટોકટીની કોઈ સત્તાવાર જાહેરાત કરવામાં આવી નથી. આ સમાચાર પછી, આખું વિશ્વ HMPVથી ડરી ગયું છે કારણ કે કોવિડ દરમિયાન શરૂઆતમાં આવા જ કેસ નોંધાયા હતા અને ધીમે ધીમે આ રોગએ મહામારીનું સ્વરૂપ લીધું હતું.

ભારતમાં માનવ મેટાપ્યુમોવાયરસ (HMPV)ના ત્રણ કેસ નોંધાયા છે. બે કેસ કર્ણાટકમાં અને એક કેસ ગુજરાતમાંથી સામે આવ્યો છે. સંક્રમિતોમાં એક 8 મહિનાનો છોકરો અને 3 મહિનાની છોકરીનો સમાવેશ થાય છે. જ્યારે અમદાવાદમાં 2 મહિનાનું બાળક પોઝિટિવ આવ્યું છે. આ વાયરસ સૌથી વધુ 2 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકો અને 65 વર્ષથી વધુ ઉંમરના વૃદ્ધોને અસર કરે છે.

તેથી, આજે ‘ તબિયતપાણી ​​​​​​’ માં આપણે HMPV વિશે વાત કરીશું. તમે એ પણ શીખી શકશો કે-

નિષ્ણાત: ડૉ. અંકિત બંસલ, કન્સલ્ટન્ટ, ઇન્ટરનલ એન્ડ ઇન્ફેક્શિયસ ડીસીઝ, શ્રી બાલાજી એક્શન મેડિકલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ, દિલ્હી

પ્રશ્ન: HMPV વાયરસ શું છે? જવાબ: HMPV એ RNA વાયરસ છે, જે સામાન્ય રીતે શરદી જેવા લક્ષણોનું કારણ બને છે. આનાથી ગળામાં ઉધરસ અથવા દુખાવો થઈ શકે છે. શરદી થઈ શકે છે. ઠંડીના વાતાવરણમાં તેનું જોખમ વધારે છે.

પ્રશ્ન: HMPV વાયરસ કેવી રીતે ફેલાય છે? જવાબ: HMPV વાયરસ ઉધરસ અને છીંકથી ફેલાય છે. આ વાયરસ ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિના સંપર્ક દ્વારા ફેલાય છે. તે ચેપગ્રસ્ત વ્યક્તિ સાથે હાથ મિલાવીને અથવા વાયરસથી સંક્રમિત કોઈપણ વસ્તુને સ્પર્શ કરવાથી પણ ફેલાય છે. ચેપ લાગ્યાના 3 થી 5 દિવસમાં તેના લક્ષણો દેખાવા લાગે છે.

પ્રશ્ન: HMPV રોગના લક્ષણો શું છે? જવાબ: તેના સૌથી સામાન્ય લક્ષણો ઉધરસ અને તાવ છે. શરૂઆતમાં તેના લક્ષણો સામાન્ય વાયરલ લક્ષણો જેવા જ દેખાય છે, પરંતુ જો વાયરસની અસર ગંભીર હોય તો ન્યુમોનિયા અને બ્રોન્કાઇટિસનો ખતરો હોઈ શકે છે. તેના લક્ષણો શું છે, ગ્રાફિકમાં જુઓ:

પ્રશ્ન: શું વિશ્વમાં ફરી એક નવો રોગચાળો ફેલાઈ શકે છે? જવાબ: HMPV વિશે કહેવું ઘણું વહેલું છે. એ વાત સાચી છે કે ઈન્ટરનેટ અને સોશિયલ મીડિયા પર ઘણી ચર્ચા થઈ રહી છે કે ચીનમાં નવી મહામારી આવી ગઈ છે. કેટલાક લોકો એવો પણ દાવો કરી રહ્યા છે કે ચીન વાસ્તવિક સ્થિતિ છુપાવી રહ્યું છે.

ધારો કે HMPV વાયરસ ચીનમાં ફેલાઈ રહ્યો છે. તેનાથી બાળકો અને વૃદ્ધો માટે પણ મુશ્કેલી સર્જાઈ રહી છે. આમ છતાં સ્થિતિ એટલી ખરાબ નથી થઈ કે ચીનની સરકાર કે વિશ્વ આરોગ્ય સંસ્થાએ આ અંગે કોઈ ચેતવણી જારી કરવી જોઈએ. તેથી, ગભરાવાને બદલે, આપણે સત્તાવાર નિવેદનની રાહ જોવી જોઈએ.

પ્રશ્ન: શું HMPV કોરોના વાયરસ જેવો છે? જવાબ: HMPV વાયરસ (Paramyxoviridae ફેમિલી) અને કોરોના વાયરસ (Coronaviridae ફેમિલી), બંને અલગ-અલગ પરિવારનો ભાગ છે. તેમ છતાં, તેમાં ઘણી વસ્તુઓ સમાન છે.

રેસ્પિરેટરી સંબંધી બીમારી: બંને વાયરસ મુખ્યત્વે શ્વસનતંત્રને અસર કરે છે.

ટ્રાન્સમિશન: બંને વાયરસ શ્વાસમાં લેવાથી અને દૂષિત સપાટીના સંપર્ક દ્વારા ફેલાય છે.

લક્ષણો: બંને વાયરસના લક્ષણો સમાન છે. તેમાં તાવ, ઉધરસ, ગળામાં દુખાવો, ઘબરાહટ અને શ્વાસ લેવામાં તકલીફનો સમાવેશ થાય છે.

સંવેદનશીલ જૂથ: બાળકો, વૃદ્ધો અને નબળી રોગપ્રતિકારક શક્તિ ધરાવતા લોકો બંને વાયરસથી સૌથી વધુ જોખમમાં છે.

બચવાના ઉપાયો: હાથ સાફ રાખવા, માસ્ક પહેરવું અને સામાજિક અંતર એ બંને વાયરસથી બચવા માટેના મહત્વપૂર્ણ પગલાં છે.

સવાલ: શું આ વાયરસ કોરોનાની જેમ આખી દુનિયામાં ફેલાઈ શકે છે? જવાબઃ આ કોઈ નવો વાયરસ નથી. ગયા વર્ષે પણ ચીનમાં તેના ફેલાવાના સમાચાર આવ્યા હતા. વર્ષ 2023માં નેધરલેન્ડ, બ્રિટન, ફિનલેન્ડ, ઓસ્ટ્રેલિયા, કેનેડા અને અમેરિકા જેવા દેશોમાં પણ આ વાયરસ જોવા મળ્યો હતો. નેશનલ લાઇબ્રેરી ઓફ મેડિસિન અનુસાર, તે 2001 માં નેધરલેન્ડ્સમાં પ્રથમવાર મળી આવ્યું હતું. જો કે, તે ઓછામાં ઓછા 50 વર્ષ જૂનો વાયરસ માનવામાં આવે છે.

આ વાયરસનો એવો કોઈ પ્રકાર હજુ સુધી જોવા મળ્યો નથી, જે કોરોનાની જેમ વિસ્ફોટક રીતે ફેલાય છે.

પ્રશ્ન: શું આ રોગની કોઈ સારવાર કે રસી છે? જવાબ: HMPV વાયરસ માટે હજુ સુધી કોઈ એન્ટિવાયરલ દવા બનાવવામાં આવી નથી. જો કે, મોટાભાગના લોકો પર તેની ખૂબ જ સામાન્ય અસર છે. તેથી, તેના લક્ષણો ફક્ત ઘરે રહીને જ નિયંત્રિત કરી શકાય છે. જે લોકોમાં ગંભીર લક્ષણો જોવા મળે છે તેમને ઓક્સિજન થેરાપી, IV ટીપાં અને કોર્ટીકોસ્ટેરોઈડ્સ (સ્ટીરોઈડ્સનું એક સ્વરૂપ) આપવામાં આવી શકે છે. આ વાયરસનો સામનો કરવા માટે હજુ સુધી કોઈ રસી વિકસાવવામાં આવી નથી. HMPV વાયરસને કારણે, એવી સ્થિતિ હજુ ઉભી થઈ નથી કે તેના માટે કોઈ રસી બનાવવાની જરૂર હોય.

પ્રશ્ન: શું આપણે હવેથી HMPV સંબંધિત તૈયારીઓ શરૂ કરવી જોઈએ? જવાબ: HMPV વાયરસથી ગભરાવાની જરૂર નથી. ભારત સરકાર આના પર નજર રાખી રહી છે. ચીનનો પાડોશી દેશ હોવાથી ભારત સરકાર પહેલાથી જ સતર્ક છે. મોટાભાગના વરિષ્ઠ ડોકટરો કહી રહ્યા છે કે તેઓ ભારતમાં HMPVને કારણે કોઈ ગંભીર પરિસ્થિતિની આગાહી કરતા નથી.

પ્રશ્ન: ચીનના આરોગ્ય અધિકારીઓ HMPV વિશે શું કહે છે? જવાબ: ચીનના આરોગ્ય મંત્રાલયે કહ્યું છે કે ફ્લૂની મોસમને ધ્યાનમાં રાખીને પરિસ્થિતિ અસામાન્ય નથી. HMPV આ સિઝનમાં ફેલાતો સામાન્ય વાયરસ છે. સરકાર સ્થિતિ પર ચાંપતી નજર રાખી રહી છે.

જ્યારે ચીનમાં વિદેશ પ્રવાસ વિશે પૂછવામાં આવ્યું ત્યારે ચીનના વિદેશ મંત્રાલયના પ્રવક્તા માઓ નિંગે કહ્યું કે શિયાળાની ઋતુમાં શ્વસન માર્ગના ચેપના વધુ કેસ નોંધાય છે. ગયા વર્ષની સરખામણીએ આ વર્ષે શ્વસન સંબંધી રોગો ઓછા ગંભીર છે અને ઓછા પ્રમાણમાં ફેલાઈ રહ્યા છે. ચીનમાં મુસાફરી કરવી સલામત છે.

પ્રશ્ન: શું WHOએ HMPV અંગે કોઈ અપડેટ જારી કર્યું છે? જવાબ: ના, વર્લ્ડ હેલ્થ ઓર્ગેનાઈઝેશને ચીનમાં ફેલાતા HMPV વાયરસ અંગે હજુ સુધી કોઈ અપડેટ જારી કર્યું નથી. જો કે, ચીનના પડોશી દેશોએ WHO પાસે આ અંગે યોગ્ય અપડેટ જારી કરવાની માગ કરી છે.

પ્રશ્ન: ભારતના આરોગ્ય અધિકારીઓએ HMPV વિશે શું કહ્યું છે? જવાબ: દેશના આરોગ્ય સેવાઓના મહાનિર્દેશક ડૉ. અતુલ ગોયલે કહ્યું છે કે ભારતમાં આ અંગે કોઈ ગંભીર પરિસ્થિતિની શક્યતા નથી. અહીં મેટાપ્યુમોવાયરસ એ સામાન્ય શ્વસન વાયરસ છે. જેના કારણે શરદી અને ફ્લૂ જેવા લક્ષણો જોવા મળે છે. જો કે, વૃદ્ધોમાં અને એક વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકોમાં તેના લક્ષણો થોડા ગંભીર હોઈ શકે છે. આ હોવા છતાં, તે ગંભીર રોગ નથી. અમારી હોસ્પિટલો પરિસ્થિતિનો સામનો કરવા માટે સંપૂર્ણ રીતે તૈયાર છે.