સુપ્રીમ કોર્ટે કેજરીવાલના જામીન માટે શરતો નક્કી કરી: કહ્યું- 5 વર્ષમાં માત્ર એક જ વાર ચૂંટણી થાય છે, તેઓ સરકારી કામમાં દખલ નહીં કરે

સુપ્રીમ કોર્ટે મંગળવારે અરવિંદ કેજરીવાલને જામીન આપવા માટેની શરતો મૂકી. કોર્ટે જામીનનો વિરોધ કરી રહેલા EDને કહ્યું કે ચૂંટણી ચાલી રહી છે અને કેજરીવાલ વર્તમાન મુખ્યમંત્રી છે.

ચૂંટણી 5 વર્ષમાં માત્ર એક જ વાર આવે છે. કોર્ટે કેજરીવાલને કહ્યું કે તમે સરકારી કામમાં હસ્તક્ષેપ કરશો નહીં.

કેન્દ્ર સરકાર વતી સોલિસિટર જનરલ તુષાર મેહતાએ કહ્યું કે મુખ્યમંત્રી અને સામાન્ય માણસ વચ્ચે ભેદ કરવો યોગ્ય નથી. રાજકારણીઓ માટે અલગ કેટેગરી ન બનાવો. જનતામાં ખોટો સંદેશ જશે. આ મામલે સુનાવણી લંચ પછી એટલે કે બપોરે 2 વાગ્યા પછી પણ ચાલુ રહેશે.

કોર્ટની ટિપ્પણી અને એસજીની દલીલ…

કોર્ટરૂમ લાઈવ…

ED: હું એક વિરોધાભાસી હકીકતનો ઉલ્લેખ કરી રહ્યો છું, જેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે 100 કરોડ રૂપિયાના હવાલા ટ્રાન્ઝેક્શન હતા. મનીષ સિસોદિયાના જામીન નામંજૂર થયા બાદ 1100 કરોડ રૂપિયા જપ્ત કરવામાં આવ્યા છે.

જસ્ટિસ ખન્નાઃ 2 વર્ષમાં 1100 કરોડ રૂપિયા થઈ ગયા? તમે કહ્યું કે 100 કરોડની વાત છે, તે સેંકડો કરોડ કેવી રીતે થઈ ગઈ?

ED: આ પોલિસીના ફાયદા છે.

જસ્ટિસ ખન્નાઃ તમે કેસ ડાયરી જાળવી રાખી હતી? કેસ ફાઈલ લાવો. અમે જોવા માંગીએ છીએ કે અધિકારીએ શું લખ્યું છે. એક કેસ ફાઇલ જે શરથ રેડ્ડીની ધરપકડ પહેલાની હતી, એક તેના નિવેદન પછીની, એક મનીષ સિસોદિયાની ધરપકડ પહેલાની અને એક ધરપકડ પછીની. શું તમે કેસની ફાઇલ મેજિસ્ટ્રેટ સમક્ષ મૂકી હતી?

ED: રિમાન્ડ ઓર્ડર મળ્યા બાદ અમે તેને રાખી હતી.

જસ્ટિસ ખન્નાઃ કેજરીવાલની ધરપકડ પહેલાં કેસની ફાઇલ પણ રજૂ કરો. તમે કહ્યું કે પોલિસી મેકિંગમાં પોલિટિકલ એક્ઝિક્યુટિવ્સ સામેલ નથી અને જો તમે કહ્યું કે તેઓ સામેલ છે અને તમને શંકા છે. આ સ્થિતિમાં રાજકીય પ્રભારીનો મુદ્દો પીએમએલએની કલમ 19 સુધી સીમિત છે.

જસ્ટિસ ખન્નાઃ 2 વર્ષ પછી બીજો મુદ્દો આવ્યો. તપાસ એજન્સી માટે એ સારી વાત નથી કે મામલો બહાર આવતા 2 વર્ષ લાગ્યા.

ED: તપાસમાં જાણવા મળ્યું કે કેજરીવાલ ગોવાની ચૂંટણી દરમિયાન ગોવાની એક 7 સ્ટાર હોટલમાં રોકાયા હતા. તેમનો ખર્ચ એ વ્યક્તિએ ઉઠાવ્યો હતો જેણે રોકડ લીધી હતી. આ કેસ રાજકીય પ્રેરિત નથી.

જસ્ટિસ ખન્ના: કૃપા કરીને કલમ 19 પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરો.

ED: એવું એક પણ નિવેદન નથી કે જે કેજરીવાલને નિર્દોષ સાબિત કરે.

જસ્ટિસ ખન્ના: શું તમે 1 વાગ્યા સુધીમાં તમારી દલીલો પૂરી કરી શકશો? ત્યારબાદ લંચ બાદ કેજરીવાલને અડધો કલાક આપીશું.

ED: અમને નથી લાગતું કે અમે આજે અમારી દલીલ પૂરી કરી શકીશું.

જસ્ટિસ ખન્નાઃ તેઓ દિલ્હીના ચૂંટાયેલા મુખ્યમંત્રી છે. ચૂંટણી ચાલી રહી છે, આ સામાન્ય સ્થિતિ નથી. તેઓ રીઢા ગુનેગાર નથી.

કેન્દ્ર સરકાર: આપણે શું ઉદાહરણ બેસાડી રહ્યા છીએ? શું અન્ય લોકો મુખ્યમંત્રી કરતા ઓછા મહત્ત્વના છે? માત્ર તેઓ મુખ્યમંત્રી છે તેના આધારે કોઈ ફરક ન હોવો જોઈએ. શું આપણે રાજકારણીઓને છૂટ આપી રહ્યા છીએ? ચૂંટણી માટે પ્રચાર વધુ મહત્ત્વપૂર્ણ છે?

જસ્ટિસ ખન્નાઃ ચૂંટણી 5 વર્ષમાં માત્ર એક જ વાર યોજાય છે. અમે નથી ઈચ્છતા કે ગુનામાં સંડોવાયેલા રાજકારણીઓ સાથે અલગ વ્યવહાર કરવામાં આવે.

કેન્દ્ર સરકારઃ સવાલ એ છે કે તમે તેને વચગાળાના જામીન આપશો કે નહીં. તેને 6 મહિના પહેલા બોલાવવામાં આવ્યા હતા. જો તેમણે સહકાર આપ્યો હોત તો કદાચ તેમની ધરપકડ ન થઈ શકી હોત. હવે તેઓ કહી રહ્યા છે કે તેમણે પ્રચાર કરવો છે. બધા સામાન્ય લોકો સમાન છે.

એસજી તુષાર મહેતા: તમે 3 દિવસની દલીલો પછી તમારા નિષ્કર્ષ પર પહોંચ્યા છો. અમને જવાબ આપવાની તક મળવી જોઈએ.

જસ્ટિસ ખન્નાઃ તેમણે 2 દિવસ સુધી દલીલો કરી. તમે 1 વાગ્યા સુધી દલીલો કરી.

એસ.જી. તુષાર મહેતા: કદાચ અમને બાંધી રાખવા યોગ્ય નથી. આ કમનસીબ છે.

જસ્ટિસ ખન્નાઃ તેઓ કહેવાના હકદાર છે કે ધરપકડ ચૂંટણી પહેલા કરવામાં આવી હતી. અમે કોઈ અસંતોષ કે નિવેદનો ઈચ્છતા નથી.

એસજી તુષાર મહેતા: તમે આ બધાને નિયંત્રિત કરી શકશો નહીં. મુખ્યમંત્રી સમન્સની અવગણના કરી રહ્યા છે. તેનાથી ખોટો સંદેશ જશે. સાચો સામાન્ય માણસ નિરાશ થશે.

જસ્ટિસ ખન્નાઃ અમે તમારો વિરોધ સમજીએ છીએ. તમે વચગાળાના જામીન પર દલીલો કરો. અમે તમને સાંભળીશું, તેણે 9 વખત સમન્સની અવગણના કરી.

SG તુષાર મહેતા: તમે તમારો પ્રશ્ન અમારી દલીલો સુધી મુલતવી રાખી શકો છો. હવે કેજરીવાલનો સમય પૂરો થઈ રહ્યો છે અને એવું લાગે છે કે ધરતી પર આકાશ તૂટી પડશે. આપણને તક મળવી જોઈએ. અમે એક સત્રમાં દલીલો પૂર્ણ કરી શકીએ છીએ.

જસ્ટિસ ખન્ના: શક્ય નથી. ધારો કે પરવાનગી આપીએ તો આ સમય પાછો નહિ આવે.

એસજી તુષાર મહેતાઃ મુખ્યમંત્રીની સહી ન હોય તો કામ અટકતું નથી. તેણે સહી કરી ન હતી. તે વિશે ક્યારેય સાંભળ્યું નથી.

જસ્ટિસ ખન્નાએ કેજરીવાલને પૂછ્યું: તેઓ જે કહે છે તેના પર તમારું શું વલણ છે? તમારા કિસ્સામાં અપવાદ કેવી રીતે કહેવું? ગુણો પર ન જાઓ.

કેજરીવાલ (એડવોકેટ અભિષેક મનુ સિંઘવી): અમે કહીએ છીએ કે તમે મુખ્યમંત્રીને જામીન નથી આપી રહ્યા. તેઓ રીઢા ગુનેગાર નથી.

કેજરીવાલ (એડવોકેટ અભિષેક મનુ સિંઘવી): શ્રી મેહતા ખોટું ચિત્ર રજૂ કરી રહ્યા છે. સંજોગોના આધારે આવા વચગાળાના જામીન આપવામાં આવે છે. એલજીએ બે અઠવાડિયા પહેલા એક ફાઇલ પરત કરી હતી, જેમાં કહ્યું હતું કે તેમાં મુખ્યમંત્રીની સહી નથી.

જસ્ટિસ ખન્ના: તેમણે જે મુદ્દો ઉઠાવ્યો છે તે પૂરતો મર્યાદિત રહો.

કેજરીવાલ (એડવોકેટ અભિષેક મનુ સિંઘવી): આમાં કશું ગેરબંધારણીય નથી.

કેજરીવાલ (એડવોકેટ અભિષેક મનુ સિંઘવી): સવાલ એ ઉઠી રહ્યો છે કે 9 સમન્સ પર આવ્યા નથી. ધરપકડ થઈ ત્યારે પણ તે ગયો નહોતો. મેં CBIને જવાબ આપ્યો, EDના સમન્સનો જવાબ આપ્યો. તેણે 5 વખત જવાબ આપ્યો ન હતો. 21 માર્ચે થયેલી ધરપકડનો કોઈ આધાર નહોતો.

જસ્ટિસ ખન્નાઃ ફાઈલો પર સહી કરીને ઓફિસમાં હાજર રહેવાનું શું? તમે ઓફિસ જશો તો તે યોગ્ય નહીં હોય.

કેજરીવાલ (એડવોકેટ અભિષેક મનુ સિંઘવી): વર્તમાન સીએમ હોવાના કારણે આવી કોઈ પ્રતિબંધ નથી.

જસ્ટિસ ખન્ના- ધારો કે અમે તમને જામીન આપીએ અને તમને ચૂંટણીમાં ભાગ લેવાની પરવાનગી મળી જાય. તમે પણ તમારી ફરજ બજાવતા રહેશો. આના ગંભીર પરિણામો આવશે.કેજરીવાલ (એડવોકેટ અભિષેક મનુ સિંઘવી)- આખો દેશ મારી તરફ જોઈ રહ્યો છે, ખાસ કરીને ED. દોઢ વર્ષ સુધી કંઈ થયું નહીં. આ ખૂબ જ અપમાનજનક છે.

જસ્ટિસ ખન્ના: ચાલો સ્પષ્ટ કરીએ કે જો અમે તમને જામીન આપીએ તો તમે કોઈ સત્તાવાર ફરજ બજાવશો નહીં. અહીં પ્રશ્ન જનહિતનો છે. અમે નથી ઈચ્છતા કે તમે સરકારમાં દખલ કરો.

કેજરીવાલ (એડવોકેટ અભિષેક મનુ સિંઘવી): નવી એક્સાઇઝ પોલિસી આવી ગઈ છે.

જસ્ટિસ દત્તાઃ જો ચૂંટણી ન થઈ હોત તો વચગાળાના જામીનનો પ્રશ્ન ઊભો જ ન હોત.

કેજરીવાલ (એડવોકેટ અભિષેક મનુ સિંઘવી): અમે કોઈપણ ફાઇલ પર સહી કરીશું નહીં. શરત એ છે કે ફાઇલ પર હસ્તાક્ષર ન હોવાના આધારે એલજીએ કોઈપણ કામ અટકાવવું જોઈએ નહીં.હું એવું કંઈ બોલીશ નહીં જેનાથી નુકસાન થાય.

એસજી તુષાર મહેતા: તેઓ કહે છે કે લોકશાહીનો આધાર છે અને તે તેમનો મૂળભૂત અધિકાર છે. એ જ રીતે આપણને ખાવાનો પણ અધિકાર છે. મોટી સંખ્યામાં લોકો જેલમાં છે. શું સામાન્ય માણસના અધિકારો હલકી કક્ષાના છે? અગાઉ દિલ્હીની ચૂંટણીની ચર્ચા હતી. પછી તેણે કહેવાનું શરૂ કર્યું કે પંજાબની ચૂંટણી છે. મહેરબાની કરીને રાજકારણીઓને અલગ કેટેગરીમાં ન મૂકશો. ઘણા મેનેજિંગ ડિરેક્ટર જેલમાં છે. તેઓ કહી શકે કે કંપની નાદાર થઈ રહી છે, તેમને જામીન આપો. કૃપા કરીને તમારી સમક્ષ માત્ર તથ્યો રજૂ કરવા દો. કૃપા કરીને વચગાળાના જામીન પર વિચાર કરશો નહીં.

તુષાર મહેતા: તે જેલમાં છે. તેઓએ અધિકારો વિશે ભૂલી જવું જોઈએ. ભલે એમને ધારાસભ્ય કે રાજકારણી તરીકે અધિકારો મળ્યા હોય. વિભાગ વગરનો મંત્રી એ આદરણીય બાબત નથી. આ કેસમાં તેની ભૂમિકા જાણ્યા વિના તેને છોડવો યોગ્ય નથી.

જસ્ટિસ ખન્ના: અમે આ પરિબળને ધ્યાનમાં રાખીશું. બપોરે 2 વાગ્યે ફરી સુનાવણી હાથ ધરવામાં આવશે.

ED: કેસની ફાઇલો આવી ગઈ છે.

જસ્ટિસ ખન્નાઃ લંચ પછી જોઈશું.

3 મેના રોજ સુનાવણી દરમિયાન કોર્ટરૂમમાં શું થયું?

આ પહેલાં 3 મેના રોજ થયેલી સુનાવણીમાં બે કલાકની લાંબી દલીલ પછી બેન્ચે કહ્યું હતું કે મેન કેસ એટલે જેમાં કેજરીવાલે પોતાની ધરપકડ અને રિમાન્ડને પડકારી છે, તેમાં સમય લાગી શકે છે. લોકસભા ચૂંટણીને જોતા કેજરીવાલના વચગાળાના જામીન પર વિચાર કરી શકાય છે, જેથી તેઓ કેમ્પેઇનમાં ભાગ લઇ શકે.

30 એપ્રિલે સુનાવણી: સુપ્રીમ કોર્ટે EDને 5 પ્રશ્નો પૂછ્યા

29 એપ્રિલે સુનાવણી: કેજરીવાલ દ્વારા આપવામાં આવી દલીલો

સુપ્રીમ કોર્ટે પૂછ્યું- તમે ED દ્વારા મોકલવામાં આવેલી નોટિસની અવગણના કેમ કરી? તમે ધરપકડ અને રિમાન્ડ સામે અહીં આવ્યા છો, તમે જામીન માટે ટ્રાયલ કોર્ટમાં કેમ ન ગયા. આના પર કેજરીવાલના વકીલ સિંઘવીએ કહ્યું હતું કે ધરપકડ ગેરકાયદેસર છે. EDના વકીલ એસવી રાજુએ કહ્યું કે તેણે અગાઉની કસ્ટડીનો વિરોધ પણ કર્યો ન હતો.

15 એપ્રિલ: સુપ્રીમ કોર્ટે EDને નોટિસ આપી અને ધરપકડ પર જવાબ માંગ્યો

કેજરીવાલની 21 માર્ચે ધરપકડ કરવામાં આવી હતી, 1 એપ્રિલથી તિહારમાં કેદ છે
EDએ કેજરીવાલની 21 માર્ચે લિકર પોલિસી કેસમાં ધરપકડ કરી હતી. EDએ તેને 22 માર્ચે રાઉઝ એવન્યુ કોર્ટમાં રજૂ કર્યો હતો. કોર્ટે દિલ્હીના સીએમને 28 માર્ચ સુધી ED રિમાન્ડ પર મોકલ્યા હતા, જે બાદમાં 1 એપ્રિલ સુધી લંબાવવામાં આવ્યા હતા. 1 એપ્રિલે કોર્ટે તેને 15 એપ્રિલ સુધી ન્યાયિક કસ્ટડીમાં તિહાર જેલમાં મોકલી આપ્યો હતો.

લિકર પોલિસી કેસમાં કેજરીવાલને 27 ફેબ્રુઆરી, 26 ફેબ્રુઆરી, 22 ફેબ્રુઆરી, 2 ફેબ્રુઆરી, 17 જાન્યુઆરી, આ વર્ષે 3 જાન્યુઆરી અને 2023માં 21 ડિસેમ્બર અને 2 નવેમ્બરે સમન્સ મોકલવામાં આવ્યા હતા. જો કે, તેઓ એકવાર પણ પૂછપરછ માટે ગયા ન હતા. નીચલી કોર્ટ અને હાઈકોર્ટમાંથી રાહત ન મળતાં કેજરીવાલ સુપ્રીમ કોર્ટમાં પહોંચ્યા છે.

9 એપ્રિલે હાઈકોર્ટે કહ્યું- ધરપકડ સાચી હતી, EDએ પૂરતા પુરાવા આપ્યા.
દિલ્હી હાઈકોર્ટે 9 એપ્રિલે કહ્યું હતું કે EDએ અમારી સમક્ષ પૂરતા પુરાવા રજૂ કર્યા છે. અમે નિવેદનો જોયા જે દર્શાવે છે કે ગોવાની ચૂંટણી માટે પૈસા મોકલવામાં આવ્યા હતા. હાઈકોર્ટે એમ પણ કહ્યું કે અમને રાજકીય નૈતિકતાની નહીં પણ બંધારણીય નૈતિકતાની ચિંતા છે. હાલનો મામલો કેન્દ્ર અને કેજરીવાલ વચ્ચેનો નથી. આ મામલો કેજરીવાલ અને ઇડી વચ્ચેનો છે. હાઈકોર્ટે કહ્યું કે ED કાયદાકીય પ્રક્રિયાને અનુસરે છે. તેમની પાસે હવાલા ઓપરેટરો અને AAP ઉમેદવારોના નિવેદનો છે.

આ કેસમાં સિસોદિયા જેલમાં છે, સંજય સિંહ જામીન પર છે
કેજરીવાલ પહેલા AAP નેતા મનીષ સિસોદિયા અને સંજય સિંહની પણ દારૂ નીતિ કેસમાં ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. સિસોદિયા 26 ફેબ્રુઆરી 2023થી જેલમાં છે. ED દ્વારા 4 ઓક્ટોબર 2023ના રોજ સંજય સિંહની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. 2 એપ્રિલે સુપ્રીમ કોર્ટે સંજય સિંહને જામીન આપ્યા હતા. તિહારમાં 6 મહિના રહ્યા બાદ તે 3 એપ્રિલે બહાર આવ્યો હતો.