બંગાળના ગવર્નરે કહ્યું- અપરાજિતા બિલ મમતાના કારણે અટક્યું: રાજ્ય સરકારે બિલની સાથે ટેક્નિકલ રિપોર્ટ મોકલ્યો નથી, મંજૂરી આપવામાં મોડું થશે

પશ્ચિમ બંગાળના રાજ્યપાલ આનંદ બોઝે કહ્યું છે કે મમતા સરકારના કારણે અપરાજિતા બિલ પેન્ડિંગ છે. તેમણે બિલની સાથે ટેક્નિકલ રિપોર્ટ મોકલ્યો નથી. આ વિના બિલ મંજૂર થઈ શકે નહીં.

ગુરુવાર, 5 સપ્ટેમ્બરના રોજ રાજભવન દ્વારા જાહેર કરવામાં આવેલા નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે રાજ્યપાલ બોસ મમતા સરકારના આ વલણથી નારાજ છે. મમતા સરકારે મહિલા સુરક્ષા સાથે જોડાયેલા આ મહત્ત્વપૂર્ણ બિલને લઈને કોઈ હોમવર્ક કર્યું નથી.

રાજ્ય સરકાર અગાઉ પણ આવું કરતી આવી છે. વિધાનસભા દ્વારા પસાર કરાયેલા ઘણા ખરડાઓના ટેકનિકલ અહેવાલ રાજભવનને મોકલવામાં આવતા નથી. આના કારણે બિલ પેન્ડિંગ થઈ જાય છે, જેના માટે મમતા સરકાર રાજભવનને જવાબદાર માને છે.

હકીકતમાં 9 ઓગસ્ટના રોજ કોલકાતાની આરજી કર હોસ્પિટલમાં તાલીમાર્થી ડૉક્ટરની બળાત્કાર-હત્યા બાદ રાજ્ય સરકાર પર મહિલાઓની સુરક્ષાને લઈને સવાલો ઉભા થઈ રહ્યા છે. મમતા સરકારે 3 સપ્ટેમ્બરે પશ્ચિમ બંગાળ વિધાનસભામાં બળાત્કાર વિરોધી બિલ રજૂ કર્યું હતું.

આ અંતર્ગત પોલીસે રેપ કેસની તપાસ 21 દિવસમાં પૂરી કરવાની રહેશે. વિધાનસભામાં પાસ થયા બાદ બિલ રાજ્યપાલને મોકલવામાં આવ્યું છે. અહીંથી પસાર થયા બાદ બિલને રાષ્ટ્રપતિ પાસે મોકલવામાં આવશે, જ્યાંથી મંજૂર થયા બાદ તેને કાયદામાં પરિવર્તિત કરી શકાશે.

રાજ્યપાલે કહ્યું- અપરાજિતા બિલ આંધ્ર-મહારાષ્ટ્ર બિલની કોપી પેસ્ટ છે
રાજ્યપાલે અપરાજિતા બિલને આંધ્રપ્રદેશ, મહારાષ્ટ્ર અને અરુણાચલ પ્રદેશના બિલની કોપી-પેસ્ટ ગણાવ્યું હતું. રાજ્યપાલના જણાવ્યા અનુસાર આવા બિલો પહેલાથી જ રાષ્ટ્રપતિ પાસે પેન્ડિંગ છે. મમતા સરકાર માત્ર રાજ્યની જનતાને છેતરવા માટે વિરોધ પ્રદર્શનમાં ભાગ લઈ રહી છે, કારણ કે તેઓ પણ જાણે છે કે આવા બિલ રાષ્ટ્રપતિ પાસે પેન્ડિંગ છે.

બોસે ગુરુવારે બળાત્કાર-હત્યાના મામલાને લઈને કહ્યું – જેમણે ખોટું કર્યું તેમની વિરુદ્ધ FIR દાખલ થવી જોઈએ. તેમને સજા થવી જોઈએ. આજે બંગાળમાં કાયદો છે, પરંતુ તેનું યોગ્ય રીતે પાલન થઈ રહ્યું નથી. કેટલાક લોકોને કાયદા હેઠળ સુરક્ષા આપવામાં આવી રહી છે.

પોલીસનો એક ભાગ ભ્રષ્ટ છે, જ્યારે એક ભાગનું ગુનાહિત અને એક ભાગનું રાજનીતિકરણ કરવામાં આવ્યું છે. પીડિતાના માતા-પિતાએ મને કેટલીક વાતો કહી છે જે હ્રદયસ્પર્શી છે. તે આ મામલે ન્યાય ઈચ્છે છે. સમગ્ર બંગાળી સમાજ ન્યાય ઈચ્છે છે. ન્યાય મળવો જોઈએ.

બંગાળ સરકારનું વલણ ખરાબથી ખરાબ થઈ રહ્યું છે. આ એ જ જગ્યા છે જ્યાં લોકોએ સામાજિક ચળવળોમાં સક્રિયપણે ભાગ લીધો છે. મને ખાતરી છે કે લોકોનો અવાજ ભગવાનનો અવાજ છે. લોકો કાર્યવાહી ઈચ્છે છે, કાર્યવાહી માટે કોઈ બહાનું ન બનાવવું જોઈએ.

ગવર્નર બોઝ એક તાલીમાર્થી ડૉક્ટરના બળાત્કાર-હત્યાના કેસને લઈને કોલકાતામાં ચાલી રહેલા વિરોધ પ્રદર્શનને સમર્થન આપી રહ્યા છે. તેમણે 4 સપ્ટેમ્બરે મીણબત્તી પ્રગટાવીને પીડિતાને શ્રદ્ધાંજલિ આપી હતી.

રાજ્યપાલે 9 બિલ અટકાવ્યા

બિલને લગતા 10 પ્રશ્નો અને જવાબો…

1. બિલનું નામ અને તેનો હેતુ શું છે?
જવાબ: બંગાળ સરકારે આ બિલને અપરાજિતા મહિલા અને બાળ બિલ 2024 નામ આપ્યું છે. તેનો ઉદ્દેશ્ય પશ્ચિમ બંગાળ ક્રિમિનલ લો એન્ડ એમેન્ડમેન્ટ બિલમાં ફેરફાર કરીને બળાત્કાર અને યૌન શોષણના કેસોમાં મહિલાઓ અને બાળકોની સુરક્ષા વધારવાનો છે.

2. ગુનેગારને મૃત્યુદંડની સજા ક્યારે થશે?
જવાબ: જો બળાત્કાર બાદ પીડિતા મૃત્યુ પામે છે અથવા કોમામાં જતી રહે છે, તો આ સ્થિતિમાં બળાત્કારના ગુનેગારને મૃત્યુદંડની સજા થવી જોઈએ.

3. જો બળાત્કારીને આજીવન કેદની સજા આપવામાં આવે તો જેલની સજા શું થશે?
જવાબઃ બિલમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે સામૂહિક બળાત્કારના દોષિતોને આજીવન કેદની સજા થવી જોઈએ. આમાં તેને આજીવન જેલમાં રાખવો જોઈએ. આ સમયગાળા દરમિયાન તેને પેરોલ પણ ન આપવો જોઈએ. વર્તમાન કાયદા હેઠળ, લઘુત્તમ સજા 14 વર્ષની આજીવન કેદ છે. આજીવન કેદની સજા ફટકાર્યા બાદ સજા માફ થઈ શકે છે અથવા પેરોલ મંજૂર થઈ શકે છે. સજા પણ ઘટાડી શકાય છે, પરંતુ તમારે 14 વર્ષ જેલમાં પસાર કરવા પડશે.

4. બિલમાં કયા વિભાગો બદલવામાં આવ્યા છે?
જવાબ: બિલનો મુસદ્દો ભારતીય ન્યાયિક સંહિતાની કલમ 64, 66, 70(1), 71, 72(1), 73, 124(1) અને 124(2)માં ફેરફારોની દરખાસ્ત કરે છે. જેમાં મુખ્યત્વે બળાત્કાર, બળાત્કાર અને હત્યા, ગેંગરેપ, સતત અપરાધ, પીડિતાની ઓળખ ખુલ્લી, એસિડ એટેકના કેસનો સમાવેશ થાય છે. કલમ 65 (1), 65 (2) અને 70 (2) દૂર કરવાનો પ્રસ્તાવ છે. જેમાં 12, 16 અને 18 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના ગુનેગારોને સજા થાય છે.

5. બળાત્કાર-હત્યા અને ગેંગરેપની તપાસ અંગેના બિલમાં શું છે?
જવાબઃ બિલના ડ્રાફ્ટ મુજબ બળાત્કારના કેસમાં તપાસ 21 દિવસમાં પૂરી થવી જોઈએ. આ તપાસ 15 દિવસ સુધી લંબાવી શકાય છે, પરંતુ તે માત્ર પોલીસ અધિક્ષક અને સમકક્ષ કક્ષાના અધિકારીઓ દ્વારા જ કરવામાં આવશે, તે પહેલા તેઓએ કેસ ડાયરીમાં લેખિતમાં કારણ જણાવવું પડશે.

6. શું રીઢો અપરાધીઓ માટે કોઈ જોગવાઈ છે?
જવાબઃ બિલમાં આવા ગુનેગારો માટે આજીવન કેદની પણ જોગવાઈ છે. આમાં, ગુનેગારને જ્યાં સુધી તેનું જીવન પૂર્ણ ન થાય ત્યાં સુધી જેલમાં રહેવું પડશે. આ ઉપરાંત દંડ પણ વસૂલવામાં આવશે.

7. શું બળાત્કાર અને હત્યાના કેસ માટે વિશેષ ટીમ બનાવવામાં આવશે?
જવાબ: ડ્રાફ્ટ બિલ મુજબ, જિલ્લા સ્તરે એક વિશેષ ટાસ્ક ફોર્સ બનાવવાનો પ્રસ્તાવ છે, જેનું નામ અપરાજિતા ટાસ્ક ફોર્સ હશે. જેની આગેવાની ડીએસપી કરશે. આ ટાસ્ક ફોર્સ નવી જોગવાઈઓ હેઠળ કેસોની તપાસ માટે જવાબદાર રહેશે.

8. પીડિતોને ઝડપી ન્યાય મળે તે સુનિશ્ચિત કરવા માટે કયા ફેરફારો પ્રસ્તાવિત છે?
જવાબ: બિલમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે વિશેષ અદાલતો અને વિશેષ તપાસ ટીમોની રચના કરવામાં આવશે. તેમને જરૂરી સંસાધનો અને નિષ્ણાતો પૂરા પાડવામાં આવશે, જેઓ બાળકોના બળાત્કાર અને યૌન શોષણને લગતા કેસોનું સંચાલન કરશે. તેમનું કામ ઝડપી તપાસ હાથ ધરવાનું, ઝડપી ન્યાય આપવાનું અને પીડિતને થતા આઘાતને ઘટાડવાનું રહેશે.

9. બળાત્કારના કેસના મીડિયા રિપોર્ટિંગ માટે કોઈ નવો નિયમ?
જવાબ: હા, કોર્ટની કાર્યવાહી છાપવા અથવા પ્રકાશિત કરતા પહેલા પરવાનગી મેળવવી આવશ્યક છે. જો આમ ન કરવામાં આવે તો દંડની સાથે 3 થી 5 વર્ષની જેલની જોગવાઈ છે.

10. રાજ્યપાલ પછી વિધેયક પસાર કરવા માટે રાષ્ટ્રપતિને શા માટે મોકલવામાં આવશે?
જવાબ: ફોજદારી કાયદો સમવર્તી સૂચિ હેઠળ આવે છે, તેથી તેને રાજ્યપાલ અને પછી રાષ્ટ્રપતિની મંજૂરીની જરૂર પડશે. ભારતના બંધારણની સાતમી અનુસૂચિમાં આપવામાં આવેલી સમવર્તી સૂચિમાં એવા વિષયોનો સમાવેશ થાય છે કે જેના પર કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો બંનેને સત્તા છે. સમવર્તી યાદીમાં સમાવિષ્ટ વિષયો પર કેન્દ્ર અને રાજ્ય સરકારો બંને કાયદાઓ બનાવી શકે છે, પરંતુ જો બંનેના કાયદાઓ વચ્ચે તકરાર થાય તો કેન્દ્ર સરકારનો કાયદો સર્વોચ્ચ ગણાશે. સમવર્તી યાદીમાં કુલ 52 વિષયોનો સમાવેશ કરવામાં આવ્યો છે.