‘બુલડોઝરથી જેનું ઘર તોડ્યું તેને 25 લાખ આપો’: તમે રાતોરાત કોઈનું ઘર તોડી ન શકો, સુપ્રીમ કોર્ટે યોગી સરકારની ઝાટકણી કાઢી

ઉત્તરપ્રદેશના મહારાજગંજમાં હાઈવેની બાજુમાં બનેલા ઘરને કોઈપણ પ્રક્રિયાનું પાલન કર્યા વિના બુલડોઝર વડે તોડી પાડવા બદલ સુપ્રીમ કોર્ટે યોગી સરકારને સખત ફટકાર લગાવી છે. CJI ડીવાય ચંદ્રચુડે કહ્યું તમે લોકોના ઘર આ રીતે તોડવાની શરૂઆત કેવી રીતે કરી શકો? તમે કોઈનું ઘર રાતોરાત તોડી ન શકો. આ અરાજકતા છે.

સુપ્રીમ કોર્ટે રાજ્ય સરકારના અધિકારીઓને રોડ પહોળા કરવાના નામે ગેરકાયદેસર મકાનો તોડી પાડવાના આરોપોની તાત્કાલિક તપાસ કરવા અને જવાબદાર અધિકારીઓ સામે ખાતાકીય અને વહીવટી કાનૂની પગલાં લેવા જણાવ્યું. આ ઉપરાંત અરજદારને 25 લાખ રૂપિયાનું વચગાળાનું વળતર આપવાનો આદેશ પણ આપ્યો છે.

2019માં મહારાજગંજ સ્થિત મનોજ ટિબરેવાલનું ઘર તોડી પાડવામાં આવ્યું હતું.

2020માં દાખલ કરાયેલી અરજી પર સંજ્ઞાન લીધું ચીફ જસ્ટિસ ડીવાય ચંદ્રચુડ, જસ્ટિસ જેબી પારડીવાલા અને જસ્ટિસ મનોજ મિશ્રાની બેંચે 2020માં સુઓ મોટુ કોગ્નિઝન્સ પર દાખલ કરેલી અરજી પર સુનાવણી કરી. આ અરજી મનોજ ટિબરેવાલે દાખલ કરી હતી. 2019માં મહારાજગંજ સ્થિત તેમનું ઘર તોડી પાડવામાં આવ્યું હતું.

યુપી સરકારે કોર્ટને કહ્યું કે અરજદારે 3.7 ચોરસ મીટરમાં અતિક્રમણ કર્યું હતું. આના પર કોર્ટે કહ્યું, પરંતુ તમે લોકોના ઘરોને આ રીતે સંપૂર્ણ રીતે કેવી રીતે તોડી શકો છો? કોઈના ઘરમાં ઘૂસીને નોટિસ આપ્યા વિના તેને તોડી પાડવું ગેરકાયદેસર છે.

અરજદારને 25 લાખનું વળતર આપવાનો આદેશ આ મામલે સુપ્રીમ કોર્ટે રાજ્ય સરકારને અરજદારને 25 લાખ રૂપિયાનું વળતર ચૂકવવાનો આદેશ કર્યો. આ વળતર વચગાળાનું છે. કોર્ટે ઉત્તરપ્રદેશના મુખ્ય સચિવને તમામ અધિકારીઓ સામે તપાસ કરવા અને ગેરકાયદેસર ડિમોલિશન માટે જવાબદાર વ્યક્તિઓ સામે શિસ્તભંગની કાર્યવાહી શરૂ કરવાનો પણ આદેશ આપ્યો છે. કોર્ટે સ્પષ્ટ કર્યું કે રાજ્ય ગેરકાયદેસર કૃત્યો માટે જવાબદાર લોકો સામે ફોજદારી કાર્યવાહી શરૂ કરવા માટે પણ સ્વતંત્ર છે.

સુપ્રીમ કોર્ટે સરકારના વકીલને પૂછ્યું, કેટલા ઘર તોડ્યા? અરજદારના વકીલે આ મામલે તપાસ કરવા વિનંતી કરી. CJIએ રાજ્ય સરકારના વકીલને પૂછ્યું કે કેટલા મકાનો તોડ્યા છે? રાજ્યના વકીલે કહ્યું કે 123 ગેરકાયદે બાંધકામો છે. જસ્ટિસ જેબી પારડીવાલાએ કહ્યું, તમારા કહેવાનો આધાર શું છે કે તે અનધિકૃત હતું, છેલ્લા 50 વર્ષથી શું કરી રહ્યા હતા, રાજ્યએ NHRCના આદેશનું થોડું સન્માન કરવું પડશે. તમે મૌન બેઠા છો અને એક અધિકારીના કામોનું રક્ષણ કરો છો.

ત્રણ રાજ્ય, જ્યાં છેલ્લા 3 મહિનામાં બુલડોઝરની કાર્યવાહી થઈ

• ઓગસ્ટ 2024: મધ્યપ્રદેશના છતરપુરમાં પોલીસ પર પથ્થરમારો કરનારા આરોપીઓ સામે એક્શન: 21 ઓગસ્ટના રોજ મધ્યપ્રદેશના છતરપુરમાં કોતવાલી પોલીસ સ્ટેશન પર પથ્થરમારો કર્યાના 24 કલાકની અંદર સરકારે 20 કરોડ રૂપિયાની ત્રણ માળની હવેલીને તોડી પાડી. 20 હજાર ચોરસ ફૂટમાં બનાવવામાં આવી હતી. જ્યારે તેમની હવેલી તોડી પાડવામાં આવી રહી હતી ત્યારે પણ તેમના પરિવારનો કોઈ સભ્ય અહીં હાજર નહોતો. FIR મુજબ ચારેય ભાઈઓએ ટોળાને પોલીસ પર હુમલો કરવા માટે ઉશ્કેર્યા હતા.
• ઓગસ્ટ 2024: રાજસ્થાનના ઉદયપુરમાં છરાબાજી બાદ આરોપીના ઘર પર બુલડોઝર ચલાવ્યું: ઉદયપુરની એક સરકારી શાળામાં ધોરણ 10માં ભણતા એક બાળકે બીજાને ચાકુ મારીને ઇજા પહોંચાડી હતી. આ પછી સમગ્ર શહેરમાં આગચંપી અને હિંસક પ્રદર્શનો થયાં. 17 ઓગસ્ટે આરોપી વિદ્યાર્થીના ઘરે બુલડોઝરની કાર્યવાહી કરવામાં આવી હતી. અગાઉ સરકારની સૂચનાથી વન વિભાગે આરોપીના પિતા સલીમ શેખને ગેરકાયદે વસાહતમાં બનેલું મકાન ખાલી કરવા નોટિસ આપી હતી.
• જૂન 2024: UPના મુરાદાબાદ-બલિયામાં 2 આરોપીની 6 મિલકતમાં તોડફોડ: મુરાદાબાદમાં એક પરિણીત મહિલાનું અપહરણ કરવાનો પ્રયાસ કરનારી વ્યક્તિના ઘર પર બુલડોઝર ચલાવાયું હતું. અપહરણનો વિરોધ કરી રહેલાં મહિલાનાં માતા-પિતા અને ભાઈને આરોપીઓએ ગોળી મારી દીધી હતી. એ જ સમયે બરેલીમાં રોટલીના વિવાદમાં એક યુવકને માર મારનાર હોટલમાલિક જિશાનની હોટલ જમીન પર પડી ગઈ હતી. સનીનો જન્મદિવસ 26 જૂને હતો. સનીએ મશાલ હોટલના માલિક જિશાનને 150 રોટલી મગાવી હતી. જિશાને માત્ર 50 રોટલી આપી અને 100 રોટલી આપવાની ના પાડી. વિવાદ વધતાં જિશાને તેના સાગરીતો સાથે મળીને સનીને માર માર્યો હતો.

સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું- ગુનામાં સામેલ થવાનો આરોપ મિલકતનો નાશ કરવાનો આધાર નથી

સુપ્રીમ કોર્ટે ગુરુવારે (12 સપ્ટેમ્બર) કહ્યું કે, બુલડોઝરની કાર્યવાહી દેશના કાયદા પર બુલડોઝર ચલાવવા જેવું છે. ગુનામાં કોઈની સંડોવણીનો આરોપ તેની મિલકતને તોડી પાડવાનો આધાર હોઈ શકે નહીં.

જસ્ટિસ હૃષિકેશ રોય, જસ્ટિસ સુધાંશુ ધુલિયા અને જસ્ટિસ એસવીએન ભાટીની બેન્ચે એક ઘર તોડી પાડવા સંબંધિત અરજીની સુનાવણી દરમિયાન આ ટિપ્પણી કરી હતી. કોર્ટે કહ્યું કે, જો કોઈ વ્યક્તિએ ગુનો કર્યો હોય તો તેના આખા પરિવાર કે તેના કાયદેસર રીતે બનેલા ઘર વિરુદ્ધ કાર્યવાહી કરી શકાય નહીં.

સપ્ટેમ્બરમાં આ બીજી વખત છે જ્યારે SCએ બુલડોઝરની કાર્યવાહી પર નારાજગી વ્યક્ત કરી છે. આ પહેલા 2 સપ્ટેમ્બરે કોર્ટે કહ્યું હતું કે, જો કોઈ કેસમાં કોઈ વ્યક્તિ દોષિત હોય તો પણ આવી કાર્યવાહી કરી શકાય નહીં. (વાંચો સંપૂર્ણ સમાચાર…)