નવી દિલ્હી/ભોપાલ/લખનૌ9 કલાક પેહલા
- કૉપી લિંક
15 ઓગસ્ટ, 2019ના રોજ દરેક ઘરને શુદ્ધ પીવાનું પાણી આપવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે શરૂ કરાયેલ જલ જીવન મિશન યોજના, આ યોજના શરૂ કરતી વખતે, વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ તેને માર્ચ 2024 સુધીમાં પૂર્ણ કરવાનું લક્ષ્ય રાખ્યું હતું.
જ્યારે આ યોજના શરૂ કરવામાં આવી ત્યારે સમગ્ર દેશમાં માત્ર 3.24 કરોડ પરિવારો પાસે જ નળના પાણીની સુવિધા હતી. છેલ્લા 5 વર્ષમાં 15.15 કરોડ ગ્રામીણ પરિવારોને પાણી પહોંચાડવામાં આવ્યું છે. આ કુલ ગ્રામીણ વસતિના લગભગ 78% છે.
બજેટ ₹3.60 લાખ કરોડથી વધીને ₹8.33 લાખ કરોડ સુધી પહોંચ્યું
શરૂઆતમાં આ યોજનાનું બજેટ 3.60 લાખ કરોડ રૂપિયા હતું. જેમાં કેન્દ્રનો હિસ્સો 2.08 લાખ કરોડ રૂપિયા હતો અને રાજ્યનો હિસ્સો 1.52 લાખ કરોડ રૂપિયા હતો. જેમ જેમ મિશન આગળ વધતું ગયું તેમ તેમ અંતરિયાળ વિસ્તારોમાં ઈન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરના અભાવે ખર્ચ વધતો ગયો. સુધારેલું બજેટ વધીને રૂ. 8.33 લાખ કરોડ થયું છે. આ અંદાજ કરતાં બમણા કરતાં પણ વધુ છે. આમાં કેન્દ્રનો હિસ્સો 4.33 લાખ કરોડ રૂપિયા છે અને રાજ્યોનો હિસ્સો 4.00 લાખ કરોડ રૂપિયા છે.
શરૂઆતમાં એવા વિસ્તારો હતા જ્યાં ભૂગર્ભ જળ હતું તેથી બજેટની જરૂરિયાત ઓછી હતી. અન્ય ક્ષેત્રોમાં કામ પડકારજનક છે, તેથી વધુ બજેટની જરૂર છે. નાણાંના અભાવે કામગીરી ધીમી પડી છે. એજન્સીઓને સામગ્રી અને કામદારોનો પુરવઠો જાળવવામાં મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે.
બે વર્ષથી કોરોનામાં કામ થયું નહીં, પાઇપ સપ્લાયમાં પણ વિલંબ
કોવિડને કારણે બે વર્ષથી કામ થઈ શક્યું નથી. આ પ્રોજેક્ટમાં ઉપયોગમાં લેવાતા ડક્ટાઈલ લોખંડના પાઈપોની પણ અછત હતી. આ પાઇપના ઉત્પાદકો પણ મર્યાદિત છે. પાઈપોની માંગમાં અચાનક વધારો થવાને કારણે સપ્લાયમાં વિલંબ થયો છે. જેના કારણે કામકાજને પણ અસર થઈ છે.
મધ્યપ્રદેશમાં ₹1500 કરોડથી વધુની ચુકવણી અટકી
ગયા વર્ષે જલ જીવન મિશન હેઠળ મધ્યપ્રદેશમાં રૂ. 10,773.41 કરોડનો ખર્ચ કરવામાં આવ્યો હતો. હાલમાં આ યોજના હેઠળ 1500 કરોડ રૂપિયા ઉપલબ્ધ છે. 100 કરોડથી વધુની ચૂકવણી બાકી છે. જૂના ડેટાને જોતા, 2024-25માં રાજ્યમાં આ યોજના માટે ઓછામાં ઓછા 17,000 કરોડ રૂપિયા ખર્ચવામાં આવશે.
