જોધપુર3 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
230 મીટર પ્રતિ સેકન્ડની ઝડપ, માત્ર 18 સેકન્ડમાં 4 કિમી દૂર દુશ્મન પર હુમલો…
આ અદ્યતન એન્ટી ટેન્ક ગાઈડેડ સ્વદેશી મિસાઈલ નાગની શક્તિ છે. નાગની ત્રીજી પેઢીના સફળ પરિક્ષણ બાદ ભારતીય સેનાની તાકાત અનેક ગણી વધી રહી છે. ડિફેન્સ રિસર્ચ એન્ડ ડેવલપમેન્ટ ઓર્ગેનાઈઝેશન (DRDO)એ 13 જાન્યુઆરીએ પોખરણ ફિલ્ડ ફાયરિંગ રેન્જ ખાતે નાગ મિસાઈલ Mk 2નું સફળતાપૂર્વક પરીક્ષણ કર્યું હતું. નાગ એમકે 2 એ ટેન્ક વિરોધી મિસાઈલ છે. તે ‘ફાયર એન્ડ ફોરગેટ’ ટેક્નોલોજી પર કામ કરે છે. મતલબ કે એક વખત ટાર્ગેટ પર નિશાન સાધવામાં આવે તો મિસાઈલ પોતે જ તેનો નાશ કરે છે.
આ છે લક્ષણો
- નાગ મિસાઈલનો બાહ્ય ભાગ ફાઈબર ગ્લાસથી બનેલો છે. તે દિવસ અને રાતની તમામ હવામાન પરિસ્થિતિઓમાં ભારે સશસ્ત્ર ટેન્કોનો નાશ કરવા માટે વિકસાવવામાં આવી છે.
- નાગ મિસાઈલ 230 મીટર પ્રતિ સેકન્ડની ઝડપે પોતાના લક્ષ્યને અથડાવે છે. ચાર કિલોમીટર દૂર દુશ્મનનો 18 સેકન્ડમાં નાશ કરે છે.
- તે પાછળના છેડે સ્થિત બૂસ્ટર રોકેટ ધરાવે છે. સર્પને ચાર ફોલ્ડ કરી શકાય તેવી પાંખો અને ચાર પૂંછડીના પીછા હોય છે, જે તેને ઉડાન દરમિયાન સ્થિર રાખે છે.
- તેમાં ટ્રેકિંગ કેમેરા પણ છે, જે ટાર્ગેટને ટ્રેક કરે છે. ડિજિટલ ઓટોપાઈલટ લોન્ચ પછી માર્ગદર્શન, સ્થિરતા અને નિયંત્રણમાં મદદ કરે છે.
નાગ મિસાઈલ 230 મીટર પ્રતિ સેકન્ડની ઝડપે પોતાના લક્ષ્યને અથડાવે છે.
કલામે શરૂઆત કરી હતી આ મિસાઈલ એટલી અદ્યતન છે કે તે આગ પર કામ કરશે અને કોઈપણ સમયે, કોઈપણ હવામાનમાં ટેક્નોલોજીને ભૂલી જશે. મિસાઇલ કેરિયર વ્હીકલ NAMICA-2ની ટેક્નોલોજીમાં પણ અનેકગણો વધારો થયો છે અને તે સપાટી અને પાણી બંને પર કામ કરી શકે છે.
આ ભારતીય ત્રીજી પેઢીની મિસાઈલ છે, જેને સંરક્ષણ ક્ષેત્રે એક મોટો વિકાસ માનવામાં આવે છે. તમને જણાવી દઈએ કે આ મિસાઈલના વિકાસની શરૂઆત એપીજે અબ્દુલ કલામે 1988માં કરી હતી. 36 વર્ષ પછી તેની ત્રીજી પેઢી સેનામાં જોડાશે.
ઇન્ટિગ્રેટેડ ગાઇડેડ મિસાઇલ પ્રોગ્રામ હેઠળ DRDO પૃથ્વી, અગ્નિ, ત્રિશુલ, આકાશ અને નાગ પાંચ મિસાઇલો પર કામ કરી રહ્યું છે. આ કાર્યક્રમનો ઉદ્દેશ્ય મિસાઈલ ટેક્નોલોજીના ક્ષેત્રમાં દેશને આત્મનિર્ભર બનાવવાનો છે. તેનું ઉત્પાદન DRDO અને ભારત ડાયનેમિક્સ લિમિટેડ દ્વારા કરવામાં આવ્યું હતું.
નાગ મિસાઇલના ત્રણ પ્રકાર
એર ટુ ગ્રાઉન્ડ વેરિઅન્ટ: તે હેલિના અથવા ધ્રુવસ્ત્ર તરીકે ઓળખાય છે. આ મિસાઈલને હળવા કોમ્બેટ હેલિકોપ્ટરથી લોન્ચ કરી શકાય છે. તે 7 કિલોમીટરના અંતરે દુશ્મનો પર હુમલો કરી તેનો નાશ કરી શકે છે. હેલિના પાસે બે ફાયર મોડ છે. ડાયરેક્ટ અને ટોપ એટેક. આ મિસાઈલ ભવિષ્યના બખ્તરને હરાવીને ટાંકીને નષ્ટ કરવાની ક્ષમતા ધરાવે છે. તેની લંબાઈ 1.3 મીટર છે, વ્યાસ 0.16 મીટર છે, વજન 43 કિલોગ્રામ છે. ઓપરેશનલ રેન્જ 7 કિલોમીટર છે અને વોરહેડનું વજન 8 કિલો છે.
હેલિના મિસાઈલ 7 કિલોમીટરના અંતરે દુશ્મન પર હુમલો કરીને તેનો નાશ કરી શકે છે.
મેન પોર્ટેબલ એન્ટિ-ટેન્ક ગાઇડેડ મિસાઇલ: ભારતની ત્રીજી પેઢીની એન્ટિ-ટેન્ક ગાઇડેડ મિસાઇલ. એક સૈનિક આ મિસાઈલને પોતાના ખભા પર રાખીને ફાયર કરી શકે છે. તે વજનમાં હલકી છે. તેની લંબાઈ લગભગ 1.3 મીટર છે, વ્યાસ 0.12 મીટર છે, વજન 14.5 કિગ્રા છે અને તેની મહત્તમ શ્રેણી 2.5 કિલોમીટર છે. તે ટાંકીની ટોચ પરથી નીચે જાય છે અને વિસ્ફોટ કરે છે. તેમાં ઉચ્ચ વિસ્ફોટક વિરોધી ટેન્ક (HEAT) વોરહેડ છે.
માણસ ખભા પર પોર્ટેબલ એન્ટી ટેન્ક ગાઈડેડ મિસાઈલ લઈને હુમલો કરી શકે છે.
નાગ મિસાઇલ: લેન્ડ એટેક વર્ઝન માટે ‘પ્રોસ્પિના’ પણ કહેવાય છે. તે ઓલ-વેધર મિસાઈલ છે. વિવિધ રેન્જની આ મિસાઈલ 500 મીટરથી લઈને 20 કિમી સુધી હુમલો કરી શકે છે. તેને દસ વર્ષ સુધી જાળવણીની જરૂર નથી. તમને જણાવી દઈએ કે નાગ MK 2નું 13 જાન્યુઆરીએ સફળ પરીક્ષણ કરવામાં આવ્યું હતું. મિસાઇલ કેરિયર નામિકા 2નું પણ પરીક્ષણ કરવામાં આવ્યું હતું. જે સપાટી પર નાગ મિસાઈલ લગાવવામાં આવે છે તેને નામિકા કહેવામાં આવે છે.
નામિકા શું છે નાગ મિસાઇલ કેરિયર (NAMICA) એ ટેન્ક વિરોધી સશસ્ત્ર વાહન છે. ભારતીય સેના તેનો ઉપયોગ એન્ટી ટેન્ક મિસાઈલ ફાયર કરવા માટે કરે છે. તે એક પ્રકારનું ટાંકી વિનાશક છે. નમિકા એ હાથનું વાહન છે. એક વારમાં 12 રેડી ટુ ફાયર નાગ મિસાઇલને કેરી કરી શકે છે. તે સપાટી પર 64 કિલોમીટર પ્રતિ કલાકની ઝડપે અને પાણીમાં 7 કિલોમીટર પ્રતિ કલાકની ઝડપે આગળ વધે છે. તે લેન્ડ નેવિગેશન સિસ્ટમ (LNS) થી સજ્જ છે. તે સાયલન્ટ વોચ ક્ષમતા ધરાવે છે.
વિશેષતાઓ: નામિકા 2 સંપૂર્ણપણે ભારતમાં વિકસાવવામાં આવી છે. તેમાં જે પણ પાર્ટ્સ લગાવવામાં આવ્યા છે, તે મેડ ઈન ઈન્ડિયા છે. આવી સ્થિતિમાં, આ પ્રોજેક્ટ દ્વારા રૂ. 260 કરોડની આયાત પાછળ જે નાણાં ખર્ચવાના હતા તે બચી ગયા છે. નમિકા 1 માં દુશ્મનને નિશાન બનાવવા માટે બે પ્રકારની ટેન્ક તૈનાત કરવી પડી હતી. નામિકા 2 હન્ટર કિલર ક્ષમતા ઉમેરે છે.
નામિકા 1 પર 8 મિસાઇલ લગાવી શકાય છે. અનામતમાં કોઈ મિસાઈલ ઉપલબ્ધ ન હતી. જ્યારે નામિકા ટુમાં ફ્રન્ટ પર 6 મિસાઇલ ઇન્સ્ટોલ કરી શકાય છે અને 6 રિઝર્વમાં રાખવાનો ફાયદો પણ છે. આવી સ્થિતિમાં તે કુલ 12 મિસાઈલ લઈને હુમલો કરી શકે છે. મિસાઈલ કેરિયર પાસે ઈન્ટીગ્રેટેડ PKT મિસાઈલ મશીનગન પણ છે.
નામિકા 2 સંપૂર્ણપણે ભારતમાં વિકસાવવામાં આવી છે.
દુશ્મન શોધી શકશે નહીં: ધારો કે તમે નાગ કેરિયર સિસ્ટમને દુશ્મનથી છુપાવવા માગો છો, તો તમે આ વાહનના એન્જિનને બંધ કરી શકો છો. આ તેના હિટ હસ્તાક્ષરનો નાશ કરશે. દુશ્મન શોધી શકશે નહીં. આ સિવાય પાવર યુનિટના આધારે કેરિયરમાંથી ફાયરિંગ પણ ચાલુ રાખી શકાય છે. આ સિસ્ટમ સાથે, વ્યક્તિ શક્તિના વૈકલ્પિક સ્ત્રોતોનો ઉપયોગ કરીને એક જ સમયે હુમલો કરી શકે છે અને દુશ્મનથી રક્ષણ કરી શકે છે.
જમીન અને પાણી બંને પર ચાલે છે: નામિકા મિસાઈલ કેરિયર ખાસ છે કારણ કે આ વાહનમાં રશિયન BMP ચેસીસ છે. તે જમીન અને પાણી બંનેમાં ફરી શકે છે. જો દુશ્મન પ્રહાર સમયે નદીની વચ્ચોવચ આવે તો તેને પણ સરળતાથી પાર કરી જશે.
આ રીતે નાગ મિસાઇલ વિકસાવવામાં આવી હતી નાગ મિસાઈલ એપીજે દ્વારા 1988માં વિકસાવવામાં આવી હતી. અબ્દુલ કલામે તેની શરૂઆત કરી હતી. પ્રથમ પરીક્ષણ નવેમ્બર 1990માં થયું હતું. IIR-આધારિત માર્ગદર્શન પ્રણાલીમાં સમસ્યાઓના કારણે વિકાસમાં ઘણા વર્ષોથી વિલંબ થયો હતો. નાગ મિસાઈલનું સપ્ટેમ્બર 1997 અને જાન્યુઆરી 2000માં સફળતાપૂર્વક પરીક્ષણ કરવામાં આવ્યું હતું. 2001થી ડીડીઓ નાગ મિસાઇલના વિકાસનું ધ્યાન રાખે છે.
