નવી દિલ્હી42 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
ફોટો AI જનરેટેડ છે.
કોંગ્રેસ નેતા રાહુલ ગાંધીએ પીએમ મોદીને લખેલો એક પત્ર સામે આવ્યો છે. આમાં રાહુલે કેરળ, ગુજરાત અને આંદામાન અને નિકોબારના દરિયાકાંઠે ઓફશોર માઇનિંગને મંજૂરી આપવાના કેન્દ્ર સરકારના નિર્ણયનો વિરોધ કર્યો છે. રાહુલે તેને દરિયાઈ જીવસૃષ્ટિ અને દરિયાકાંઠાના સમુદાયની આજીવિકા માટે જોખમી ગણાવ્યું છે.
ગાંધીએ ઓફશોર એરિયાઝ મિનરલ (ડેવલપમેન્ટ એન્ડ રેગ્યુલેશન) એમેન્ડમેન્ટ એક્ટ, 2023ની પણ ટીકા કરી હતી. કોંગ્રેસના નેતાએ કહ્યું કે આ કાયદાનો શરૂઆતથી જ વિરોધ કરવામાં આવી રહ્યો છે કારણ કે તે પર્યાવરણીય અને સામાજિક-આર્થિક ખરાબ અસરોને અવગણે છે.
રાહુલે કહ્યું કે સરકારે યોગ્ય અભ્યાસ અને હિસ્સેદારો સાથે પરામર્શ કર્યા વિના ખાનગી કંપનીઓને ઓફશોર માઇનિંગ માટે મંજૂરી આપી. તેથી સરકારે તેનું ટેન્ડર કેન્સલ કરવું જોઈએ.
રાહુલના પત્રના મહત્વપૂર્ણ મુદ્દાઓ…
- ઘણા રિસર્ચ ઓફ શોર માઈનિંગની પ્રતિકૂળ અસરો તરફના સંકેત આપે છે. આમાં દરિયાઈ જીવસૃષ્ટિ માટેના જોખમો, ખડકોને નુકસાન અને માછલીના ભંડારમાં ઘટાડો સામેલ છે.
- જ્યારે ખાણ મંત્રાલયે 13 ઓફશોર બ્લોક્સ માટે લાઇસન્સ આપવા માટે ટેન્ડર આમંત્રિત કર્યા, ત્યારે આ મનસ્વી પગલા સામે વિરોધ થયો હતો.
- 13 બ્લોકમાંથી 3 બ્લોક કોલ્લમના દરિયાકાંઠે રેતી માઈનિંગ અને કન્સટ્રક્શન માટે છે. આ માછલીના સંવર્ધન માટે એક મહત્વપૂર્ણ સ્થળ છે. આ ત્રણ બ્લોક્સ ગ્રેટ નિકોબાર ટાપુઓના કિનારે આવેલા પોલીમેટાલિક નોડ્યુલ્સ માટે છે, જે દરિયાઈ જૈવવિવિધતાનું હોટસ્પોટ છે.
- કેરળમાં 11 લાખ લોકો માછીમારી પર નિર્ભર છે. આ ફક્ત તેમનો વ્યવસાય જ નથી પણ તેમની પરંપરા અને જીવનશૈલીનો પણ એક ભાગ છે.
- ગ્રેટ નિકોબાર વિશ્વભરના વન્યજીવોની ઘણી સ્થાનિક પ્રજાતિઓનું ઘર છે. આ વિસ્તારોમાં થયેલા નુકસાનની ભરપાઈ ક્યારેય કરી શકાશે નહીં.
- જ્યારે આપણા દરિયાકાંઠાના ઇકોસિસ્ટમને થયેલા નુકસાને ચક્રવાત જેવી કુદરતી આફતોની અસરને વધુ ખરાબ કરી છે, ત્યારે ચિંતાજનક બાબત એ છે કે સરકાર વૈજ્ઞાનિક મૂલ્યાંકન વિના ઇરાદાપૂર્વક આ જોખમોને લીલી ઝંડી આપી રહી છે.
- આ અંગે સંપૂર્ણ વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસ થવો જોઈએ અને તમામ હિતધારકો, ખાસ કરીને માછીમાર સમુદાયનો સંપર્ક કરવો જોઈએ. આપણા મહાસાગરો માત્ર એક સંસાધન નથી, તે લાખો લોકોની આજીવિકાનો આધાર છે.
ભારતમાં, ઓફશોર માઇનિંગ પર હાલમાં પર્યાવરણ સંરક્ષણ અધિનિયમ, 1986 અને કોસ્ટલ રેગ્યુલેશન ઝોન (CRZ) નિયમો હેઠળ દેખરેખ રાખવામાં આવે છે.
ઓફશોર માઇનિંગ શું છે, જેના વિશે રાહુલે ચિંતા વ્યક્ત કરી છે
ઓફશોર માઇનિંગ એ સમુદ્ર, તળાવો અથવા અન્ય જળ સ્ત્રોતો નીચે ખનિજો અને સંસાધનોનું ખાણકામ કરવાની પ્રક્રિયા છે. આ ખાણકામ દરિયાની સપાટીથી નીચે અથવા દરિયાના તળિયે કરવામાં આવે છે. આ પ્રક્રિયામાં, દરિયાઈ રેતી, કિંમતી ધાતુઓ, તેલ, ગેસ અને અન્ય ખનિજો કાઢવામાં આવે છે.
દરિયા કિનારા પર 3 પ્રકારના માઈનિંગ છે…
- શેલ્ફ માઇનિંગ: તે છીછરા સમુદ્રી વિસ્તારોમાં કરવામાં આવે છે, જ્યાં સમુદ્રની ઊંડાઈ ઓછી હોય છે.
- ડીપ-સી માઈનિંગ: ઊંડા સમુદ્રમાંથી ખનિજો કાઢવા માટે થાય છે. તેમાં પોલીમેટાલિક નોડ્યુલ્સ, હાઇડ્રોથર્મલ સલ્ફાઇડ્સ અને કોબાલ્ટથી ભરપૂર ક્રસ્ટ્સનો સમાવેશ થાય છે.
- ઓફશોર ડ્રિલિંગ: આમાં, સમુદ્રના ઊંડાણમાંથી તેલ અને કુદરતી ગેસ કાઢવામાં આવે છે.
