નવી દિલ્હી19 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
કોંગ્રેસના પૂર્વ સાંસદ સજ્જન કુમારને બુધવારે રાઉઝ એવન્યુ કોર્ટમાં રજૂ કરવામાં આવ્યા હતા.
દિલ્હીની એક કોર્ટે બુધવારે શીખ રમખાણો કેસમાં કોંગ્રેસના પૂર્વ સાંસદ સજ્જન કુમારને દોષિત ઠેરવ્યા છે. રાઉઝ એવન્યુ કોર્ટ 18 ફેબ્રુઆરીએ સજા સંભળાવશે.
આ કેસમાં ચુકાદો 41 વર્ષ પછી આવ્યો છે. આ 1984ના શીખ વિરોધી રમખાણો દરમિયાન સરસ્વતી વિહારમાં બે શીખોની હત્યાનો મામલો છે.
ખરેખર, 1 નવેમ્બર, 1984એ પશ્ચિમ દિલ્હીના રાજ નગર ભાગ-1માં સરદાર જસવંત સિંહ અને તેમના પુત્ર તરુણદીપ સિંહની હત્યા કરવામાં આવી હતી. એવો આરોપ છે કે ટોળાનું નેતૃત્વ સજ્જન કુમાર કરી રહ્યા હતા. આ મામલે દિલ્હીના સરસ્વતી વિહાર પોલીસ સ્ટેશનમાં કેસ નોંધવામાં આવ્યો હતો.
આ પહેલા ડિસેમ્બર 2018માં દિલ્હી હાઈકોર્ટની ડબલ બેન્ચે સજ્જન કુમારને દોષિત ઠેરવ્યા હતા અને તેમને આજીવન કેદની સજા ફટકારી હતી. તેમને હિંસા અને રમખાણો ભડકાવવાના દોષી ઠેરવવામાં આવ્યા હતા. તે પહેલાથી જ તિહાર જેલમાં સજા કાપી રહ્યા છે.
સજ્જન કુમાર વિરુદ્ધ રમખાણો, હત્યા અને લૂંટના આરોપસર IPCની કલમ 147, 149, 148, 302, 308, 323, 395, 397, 427, 436, 440 હેઠળ કેસ નોંધવામાં આવ્યો હતો.
પહેલા ત્રણ વખત મુલતવી રહ્યો છે નિર્ણય 31 જાન્યુઆરી, 2025એ થયેલી સુનાવણીમાં રાઉઝ એવન્યુ કોર્ટે સજ્જન કુમાર પરનો ચુકાદો મુલતવી રાખ્યો હતો. અગાઉ, 8 જાન્યુઆરી અને 16 ડિસેમ્બર, 2024એ પણ નિર્ણય મુલતવી રાખવામાં આવ્યો હતો. બંને વખત તિહારમાં બંધ સજ્જન કુમાર વીડિયો કોન્ફરન્સ દ્વારા સ્પેશિયલ જજ કાવેરી બાવેજાની કોર્ટમાં હાજર થયા હતા.
ડિસેમ્બર 2021માં સજ્જન કુમારે કહ્યું હતું કે તેઓ આ કેસમાં નિર્દોષ છે અને ટ્રાયલનો સામનો કરશે. આ કેસમાં સજ્જન કુમારને દોષી ઠેરવવામાં આવ્યા હતા. આ પછી, તેમની સામે આરોપો ઘડવાનો આદેશ આપવામાં આવ્યો હતો.
1984માં પૂર્વ વડાપ્રધાન ઇન્દિરા ગાંધીની હત્યા બાદ શીખ બહુમતી ધરાવતા વિસ્તારોમાં રમખાણો થયા હતા. આમાં હજારો લોકો માર્યા ગયા હતા.
સુલતાનપુરી રમખાણ કેસમાં કોર્ટે નિર્દોષ જાહેર કર્યા હતા સપ્ટેમ્બર 2023માં રાઉઝ એવન્યુ કોર્ટે સજ્જન કુમારને દિલ્હીના સુલતાનપુરીમાં 3 લોકોની હત્યા કેસમાં નિર્દોષ જાહેર કર્યા હતા. ખરેખર, 1984ના શીખ રમખાણો દરમિયાન સુલતાનપુરી વિસ્તારમાં 3 લોકોની હત્યા થઈ હતી. રમખાણોમાં સીબીઆઈની મુખ્ય સાક્ષી ચામ કૌરે આરોપ લગાવ્યો હતો કે સજ્જન કુમાર ટોળાને ઉશ્કેરી રહ્યા હતા.
સજ્જન કુમાર આજીવન કેદની સજા ભોગવી રહ્યા છે દિલ્હી હાઈકોર્ટે 17 ડિસેમ્બર 2018એ સજ્જન કુમારને આજીવન કેદની સજા ફટકારી હતી. હકીકતમાં, 1984ના શીખ વિરોધી રમખાણો પછી દિલ્હીમાં પાંચ શીખોની હત્યા અને ગુરુદ્વારાને સળગાવી નાખવામાં આવ્યું હતું. આ કેસમાં સજ્જન કુમાર દોષિત સાબિત થયા અને તેમને સજા ફટકારવામાં આવી હતી.
3 લોકોની હત્યા કેસમાં નિર્દોષ છૂટ્યા જુલાઈ 2010માં કરકરડૂમા કોર્ટે ત્રણ લોકોની હત્યા કેસમાં સજ્જન કુમાર, બ્રહ્માનંદ, પેરુ, કુશલ સિંહ અને વેદ પ્રકાશ વિરુદ્ધ આરોપો ઘડ્યા હતા. સુલતાનપુરી રમખાણોમાં સીબીઆઈની મુખ્ય સાક્ષી ચામ કૌરે આરોપ લગાવ્યો હતો કે સજ્જન કુમાર ટોળાને ઉશ્કેરી રહ્યા હતા. 13 વર્ષ પછી, 20 સપ્ટેમ્બર, 2023એ રાઉઝ એવન્યુ કોર્ટે સજ્જન કુમાર અને અન્ય આરોપીઓને આ કેસમાં નિર્દોષ જાહેર કર્યા હતા.
1984ના શીખ રમખાણો: કયારે-શું થયું…
- 31 ઓક્ટોબર, 1984એ તત્કાલીન વડાપ્રધાન ઇન્દિરા ગાંધીની હત્યા કરવામાં આવી હતી.
- બીજા દિવસે એટલે કે 1 નવેમ્બરે દિલ્હી સહિત દેશના ઘણા ભાગોમાં શીખ વિરોધી રમખાણો ફાટી નીકળ્યા.
- PTI અનુસાર તે સમયે ફક્ત દિલ્હીમાં જ લગભગ 2700 લોકો માર્યા ગયા હતા. દેશભરમાં મૃત્યુઆંક 3,500ની નજીક હતો.
- મે 2000માં રમખાણોની તપાસ માટે જીટી નાણાવટી કમિશનની રચના કરવામાં આવી.
- 24 ઓક્ટોબર, 2005એ સીબીઆઈએ નાણાવટી કમિશનની ભલામણ પર કેસ નોંધ્યો.
- 1 ફેબ્રુઆરી, 2010એ ટ્રાયલ કોર્ટે કોંગ્રેસના નેતાઓ સજ્જન કુમાર, બલવાન ખોકર, મહેન્દ્ર યાદવ, કેપ્ટન ભાગમલ, ગિરધારી લાલ, કિશન ખોકર, મહા સિંહ અને સંતોષ રાનીને સમન્સ જારી કર્યા.
- 30 એપ્રિલ, 2013એ કોર્ટે સજ્જન કુમારને નિર્દોષ જાહેર કર્યા.
- આની સામે સીબીઆઈએ 19 જુલાઈ, 2013એ હાઈકોર્ટમાં અપીલ કરી. 22 જુલાઈ, 2013એ હાઈકોર્ટે સજ્જન કુમારને નોટિસ ફટકારી.
- 17 ડિસેમ્બર, 2018એ હાઈકોર્ટે સજ્જન કુમારને દોષિત ઠેરવ્યા અને તેમને આજીવન કેદની સજા ફટકારી.
- બલવાન ખોકર, ભાગમલ અને ગિરધારી લાલની આજીવન કેદની સજા યથાવત રાખવામાં આવી. મહેન્દ્ર યાદવ અને કિશન ખોકરની સજા વધારીને 10 વર્ષ કરવામાં આવી છે.
- રમખાણોના 21 વર્ષ પછી વડાપ્રધાન મનમોહન સિંહે સંસદમાં માફી માંગી. તેમણે કહ્યું હતું કે જે કંઈ પણ થયું તેનાથી તેમનું માથું શરમથી ઝૂકી જાય છે.
શીખ વિરોધી રમખાણો શું છે? 1984માં તત્કાલીન વડાપ્રધાન ઇન્દિરા ગાંધીની હત્યા બાદ શીખ વિરોધી રમખાણો ફાટી નીકળ્યા હતા. પંજાબમાં શીખ આતંકવાદને ડામવા માટે ઇન્દિરા ગાંધીએ શીખોના પવિત્ર ધાર્મિક સ્થળ સુવર્ણ મંદિર સંકુલમાં ઓપરેશન બ્લુસ્ટાર શરૂ કર્યું હતું, જેમાં આતંકવાદી ભિંડરાનવાલા સહિત ઘણા લોકો માર્યા ગયા હતા. આ ઘટનાથી શીખો ગુસ્સે ભરાયા હતા.
આના થોડા દિવસો પછી ઇન્દિરા ગાંધીની તેમના જ શીખ અંગરક્ષકોએ ગોળી મારીને હત્યા કરી દીધી હતી. આ પછી, દેશભરમાં શીખ વિરોધી રમખાણો શરૂ થયા, જેની સૌથી વધુ અસર દિલ્હી અને પંજાબમાં જોવા મળી હતી. રમખાણો દરમિયાન લગભગ સાડા ત્રણ હજાર લોકો માર્યા ગયા હતા.
