નવી દિલ્હી8 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
સુપ્રીમ કોર્ટે ગુરુવારે કહ્યું કે જો મની લોન્ડરિંગનો મામલો સ્પેશિયલ કોર્ટમાં પહોંચ્યો હોય તો એન્ફોર્સમેન્ટ ડિરેક્ટોરેટ (ED) પ્રિવેન્શન ઑફ મની લોન્ડરિંગ એક્ટ (PMLA)ની કલમ 19 હેઠળ આરોપીની ધરપકડ કરી શકે નહીં.
જસ્ટિસ અભય ઓકા અને જસ્ટિસ ઉજ્જવલ ભુયાની બેંચે પંજાબ અને હરિયાણા હાઈકોર્ટના નિર્ણય પર આ આદેશ આપ્યો છે, જેમાં હાઈકોર્ટે આરોપીની ધરપકડ પૂર્વેની જામીન અરજી ફગાવી દીધી હતી.
સુપ્રીમ કોર્ટે આ વર્ષે જાન્યુઆરીમાં આરોપીઓને વચગાળાના જામીન આપ્યા હતા. આ મામલો જમીન કૌભાંડ સાથે સંબંધિત છે, જેમાં કેટલાક મહેસૂલ અધિકારીઓ પર મની લોન્ડરિંગનો આરોપ હતો.
ખંડપીઠે કહ્યું કે જો આરોપી કોર્ટ દ્વારા સમન્સ પાઠવ્યા બાદ હાજર થયો હોય, તો એવું માની શકાય નહીં કે તે ધરપકડ હેઠળ છે. એજન્સીએ સંબંધિત કોર્ટમાં કસ્ટડી માટે અરજી કરવાની રહેશે.
EDની ધરપકડ પર 3 ટિપ્પણીઓ
1. જો મની લોન્ડરિંગનો આરોપી કોર્ટના સમન્સ પછી હાજર થાય તો જામીન માટે અરજી કરવાની જરૂર નથી. આવી સ્થિતિમાં પીએમએલએની કલમ 45 હેઠળ જામીનની શરતો પણ લાગુ પડતી નથી.
2. કોર્ટના સમન્સ પછી જો આરોપી હાજર થાય તો EDએ તેના રિમાન્ડ માટે સ્પેશિયલ કોર્ટમાં અરજી કરવી પડશે.
3. કોર્ટ એજન્સીને ત્યારે જ કસ્ટડી આપશે જ્યારે તે સંતુષ્ટ થશે કે કસ્ટોડિયલ પૂછપરછ જરૂરી છે.
PMLAની કલમ 19 શું કહે છે?
કોર્ટના નિર્ણયનો અર્થ એ છે કે જ્યારે EDએ તપાસ દરમિયાન ધરપકડ ન કરાયેલા આરોપી વિરુદ્ધ ફરિયાદ મોકલી છે. ત્યારબાદ અધિકારીઓ પીએમએલએ એક્ટની કલમ 19 હેઠળ આપવામાં આવેલી વિશેષ સત્તાનો ઉપયોગ કરી શકતા નથી. કલમ 19 કહે છે કે જો EDને ગુનામાં આરોપીની સંડોવણીની શંકા હોય તો તે તેની ધરપકડ કરી શકે છે.
PMLA હેઠળ જામીન શરતો
જો આરોપી મની લોન્ડરિંગ હેઠળ જામીન માટે અપીલ કરે છે, તો તેના માટે એક શરત છે. કોર્ટ સરકારી વકીલની દલીલો સાંભળશે અને જ્યારે તે સંતુષ્ટ થશે કે તે વ્યક્તિ દોષિત નથી અને બહાર જઈને સમાન ગુનો કરશે નહીં, તો જામીન આપી શકાય છે.
નવેમ્બર 2017માં, સુપ્રીમ કોર્ટે PMLAની કલમ 45(1) ને અમાન્ય કરી દીધી હતી કારણ કે તેણે મની લોન્ડરિંગ આરોપીના જામીન માટે બે વધારાની શરતો લાદી હતી. કેન્દ્ર સરકારે પીએમએલએ એક્ટમાં સુધારો કરીને આ જોગવાઈઓ જાળવી રાખી હતી.
છેલ્લી સુનાવણીમાં સુપ્રીમ કોર્ટે પૂછ્યું હતું
આ મામલે છેલ્લી સુનાવણી 30 એપ્રિલે થઈ હતી. ત્યારે સુપ્રીમ કોર્ટે પૂછ્યું હતું કે જો કોર્ટે પીએમએલએ હેઠળ આરોપીને સમન્સ મોકલ્યા છે અને તે હાજર થયો છે, તો શું તે સીઆરપીસી હેઠળ જામીન માટે અરજી કરી શકે છે? 30 એપ્રિલે કોર્ટે પોતાનો નિર્ણય સુરક્ષિત રાખ્યો હતો. આજે કોર્ટે પોતાનો ચુકાદો આપ્યો છે.
