3 મિનિટ પેહલા
- કૉપી લિંક
રિઝર્વ બેંકના પૂર્વ ગવર્નર શક્તિકાંત દાસને વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના પ્રિન્સિપલ સચિવ-2 તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા છે. તેમનો કાર્યકાળ વડાપ્રધાન મોદીના કાર્યકાળ સાથે જ સમાપ્ત થશે. ડિસેમ્બર 2018માં તેમને રિઝર્વ બેંકના ગવર્નર તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા, અને તેમનો કાર્યકાળ 10 ડિસેમ્બર, 2024ના રોજ સમાપ્ત થાય છે. આદેશ મુજબ, તેઓ PMના પ્રિન્સિપલ સેક્રેટરી-1 ડૉ. પીકે મિશ્રા સાથે વડાપ્રધાનના પ્રિન્સિપલ સેક્રેટરી તરીકે કામ કરશે.
શક્તિકાંત દાસ 1980 બેચના IAS અધિકારી છે. તેઓ તમિલનાડુ કેડરના અધિકારી છે. મે 2017 સુધી, તેઓ આર્થિક બાબતોના સચિવ હતા.
દાસે ઘણા મહત્વપૂર્ણ હોદ્દા સંભાળ્યા છે. દાસે 15મા નાણાપંચના સભ્ય તરીકે પણ સેવા આપી હતી. બ્રિક્સ, ઈન્ટરનેશનલ મોનેટરી ફંડ અને સાર્કમાં ભારતનું પ્રતિનિધિત્વ કર્યું છે.
તે દેશના 25મા ગવર્નર બન્યા. નવેમ્બર 2016માં જ્યારે નોટબંધી થઈ ત્યારે પણ દાસ મુખ્ય મોરચા પર હતા.
ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI)ના પૂર્વ ગવર્નર શક્તિકાંત દાસનો કાર્યકાળ 10 ડિસેમ્બર, 2024ના રોજ સમાપ્ત થયો હતો. તેમને 12 ડિસેમ્બર 2018ના રોજ RBI ગવર્નર તરીકે નિયુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા. બાદમાં તેમનો કાર્યકાળ ત્રણ વર્ષ માટે લંબાવવામાં આવ્યો. વર્તમાન RBI ગવર્નર સંજય મલ્હોત્રા છે.
6 વર્ષ સુધી ગવર્નર પદ પર રહ્યા શક્તિકાંત દાસ 6 વર્ષ સુધી સેન્ટ્રલ બેંક ઓફ ઈન્ડિયાના સુકાન પર રહ્યા. તેમના કાર્યકાળ દરમિયાન દાસની સફળતાનો દર નિષ્ફળતા કરતા વધારે હતો. તેમણે ભારતની નાણાકીય વ્યવસ્થાને અનેક પડકારોમાંથી બહાર લાવી. કોરોના દરમિયાન દાસના કામની ખૂબ પ્રશંસા કરવામાં આવી હતી. આવી સ્થિતિમાં ચાલો જોઈએ દાસના નામ સાથે સંબંધિત 5 કામો…
1. સતત બે વાર વિશ્વના ટોચના બેન્કર તરીકે ચૂંટાયા શક્તિકાંત દાસ 2023 અને 2024માં સતત બે વખત વિશ્વના ટોચના કેન્દ્રીય બેંકર તરીકે ચૂંટાયા હતા. શક્તિકાંત દાસને સેન્ટ્રલ બેંક રિપોર્ટ કાર્ડ 2023 અને 2024માં A+ ગ્રેડ મળ્યો. આ એવોર્ડ અમેરિકાના વોશિંગ્ટન ડીસીમાં ગ્લોબલ ફાયનાન્સ દ્વારા આપવામાં આવે છે. શક્તિકાંત દાસને આ સન્માન મોંઘવારી, આર્થિક વૃદ્ધિ, ચલણમાં સ્થિરતા અને વ્યાજદર પર નિયંત્રણ માટે આપવામાં આવ્યું હતું.
2. કોરોના મહામારી અને યુદ્ધ વચ્ચે અર્થવ્યવસ્થા સ્થિર રહી RBI ગવર્નર તરીકે દાસે કોરોના રોગચાળા, રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધ અને ઈઝરાયલ-હમાસ સંઘર્ષ જેવા સંકટ દરમિયાન ભારતીય અર્થતંત્રને સ્થિર રાખવામાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી હતી, જે ભારત અને વિશ્વ માટે સૌથી અસ્થિર સમય હતો. કોરોના દરમિયાન દાસના નેતૃત્વ હેઠળ આરબીઆઈએ નવી અને જૂની આર્થિક નીતિઓ અને તરલતા અને સંપત્તિની ગુણવત્તા જાળવવા માટેના પગલાં લાગુ કર્યા.
3. યસ બેંક અને લક્ષ્મી વિલાસ બેંકને પતનથી બચાવી દાસે જે પડકારોનો સફળતાપૂર્વક સામનો કર્યો તેમાં IL&FS કટોકટીનો સમાવેશ થાય છે. આના કારણે નોન-બેંકિંગ ફાઇનાન્સ કંપનીઓ (NBFC)ને ભારે નુકસાન થયું છે. તેણે યસ બેંક અને લક્ષ્મી વિલાસ બેંકને પતનથી બચાવી.
4. વૃદ્ધિને પ્રોત્સાહન આપવા માટે રેપો રેટમાં જરૂરી ફેરફારો કરવામાં આવ્યા હતા જ્યારે દાસે 2018માં ચાર્જ સંભાળ્યો ત્યારે રેપો રેટ 6.50% હતો. તેમના નેતૃત્વ હેઠળ આરબીઆઈએ આર્થિક વૃદ્ધિને પ્રોત્સાહન આપવા માટે તેને ઘટાડીને 4% કર્યો. બાદમાં ફુગાવાને અંકુશમાં લેવા માટે તેને ફરીથી વધારીને 6.50% કરવામાં આવ્યો.
5. એનપીએ ઘટાડવા અને નફો વધારવામાં બેંકોનું યોગદાન દાસના કાર્યકાળ દરમિયાન દેશની લિસ્ટેડ બેંકોની નોન-પર્ફોર્મિંગ એસેટ્સ (NPAs) સપ્ટેમ્બર 2024 સુધીમાં ઘટીને 2.59%ની નીચી સપાટીએ આવી ગઈ હતી, જ્યારે ડિસેમ્બર 2018માં તે 10.38% હતી. આ સમયગાળા દરમિયાન બેંકોના નફામાં પણ ઉછાળો આવ્યો હતો અને નાણાકીય વર્ષ 2023માં બેંકોએ 2.63 લાખ કરોડ રૂપિયાનો નફો નોંધાવ્યો હતો, જ્યારે નાણાકીય વર્ષ 2018માં બેંકોને 32,400 કરોડ રૂપિયાનું નુકસાન થયું હતું.
શક્તિકાંત દાસ 1980 બેચના IAS અધિકારી શક્તિકાંત દાસ 1980 બેચના સિવિલ સર્વિસ (IAS) અધિકારી છે. તે તમિલનાડુ કેડરના અધિકારી છે. મે 2017 સુધી તેઓ આર્થિક બાબતોના સચિવ હતા. તેઓ દેશના 25મા ગવર્નર બન્યા. નવેમ્બર 2016માં ડિમોનેટાઇઝેશન થયું ત્યારે પણ દાસ મુખ્ય મોરચે હતા.
દાસે વિવિધ હોદ્દાઓ સંભાળ્યા છે. તેમણે 15મા નાણાપંચના સભ્ય તરીકે પણ સેવા આપી હતી. બ્રિક્સ, ઇન્ટરનેશનલ મોનેટરી ફંડ અને સાર્કમાં ભારતનું પ્રતિનિધિત્વ કરવામાં આવ્યું છે. તે દિલ્હીની સ્ટીફન કોલેજમાંથી પોસ્ટ ગ્રેજ્યુએટ છે.
